MovaMed
162 subscribers
24 photos
5 files
26 links
Ініцыятыва для пашырэння выкарыстання беларускай мовы ў медыцыне.
Пішыце ў бот: @MovaMedBot
Download Telegram
MovaMed
Photo
Беларускія медыкі падтрымліваюць беларускіх спартоўцаў у намаганні, каб беларусы сталі здаровай нацыяй. Мы ведаем, хто складае асноўны кантынгент пацыентаў хуткай дапамогі і прыёмных пакояў беларускіх шпіталяў. Хто займаў большасць рэанімацыйных коек у дакавідныя часы.

Нажаль, алкагалізацыя беларусаў - даўно не медычная, а сацыяльная праблема. Каб вырашыць праблему, трэба пачаць аб ёй гаварыць па-беларуску 🙂

Мы запрашаем беларускіх медыкаў выступіць на тэму здаровага ладу жыцця на нашым канале. Гэта могуць быць артыкулы, невялікія заметкі, прэзентацыі, выступы на нашых занятках. Альбо мы арганізуем анлайн-лекцыю на канале. Калі ласка, дасылайце свае прапановы нам у бот @MovaMedBot.
Слоўнік па тэмах «Скрынінг коларэктальнага рака» і «Востры жывот»

Добры дзень, шаноўныя калегі! Выкладаем слоўнік, які атрымаўся пасля кансультацый з мовазнаўцамі і нашых дыскусій на занятках па тэмах «Скрынінг коларэктальнага рака» і «Востры жывот».

Пішыце ў каментарах вашыя меркаванні і заўвагі!
MovaMed
Photo
Слоўнік. КРР, Востры жывот.pdf
70.4 KB
А вось pdf-файл слоўніка, каму так зручней 🙂
У сераду 21 красавіка а 19:00 — наступныя заняткі MovaMed. Яны адбудуцца анлайн!

Тэма: «Атручванні псіхаактыўнымі рэчывамі: сімптомы, дапамога»

Выступоўца — урач-псіхіятр-нарколаг, кандыдат медычных навук Уладзімір Пікірэня

З лекцыі слухачы змогуць даведацца, ці актуальная праблема наркаспажывання ў Беларусі і якія рэчывы карыстаюцца найбольшым попытам у нашай краіне.
Уладзімір распавядзе:
• як зручна класіфікаваць псіхаактыўныя рэчывы з клінічнага пункту гледжання;
• якая можа быць дапамога пры атручваннях псіхаактывамі ў залежнасці ад таго, што было ўжыта;
• чым адрозніваецца злоўжыванне ад залежнасці і чаму іх трэба адрозніваць;
• якія ёсць рызыкі ад ужывання наркотыкаў і што такое «праграмы зніжэння шкоды»
• што накое «Новыя наркотыкі» і чым яны адрозніваюцца ад старых.

Пасля лекцыі Ўладзімір адкажа на пытанні, якія паступяць падчас трансляцыі.

Чакаем вас на трансляцыі! Спасылка будзе пазней 😊
Раней, у сівую мінуўшчыну, людзі «тырчалі» з дапамогай прэпаратаў ці рэчываў. Бухло, тытунь, грыбочкі-псілацыбы, ганджубас-мурава, апіяты, морфій, герыч. Яны «хадзілі па вене» і «нюхалі». Яны палілі люльку і глыталі таблетачкі. Усё гэта ўзаемадзейнічала з мозгам, сасудамі, нервовай сістэмай, сэрцам, прыгнятала, узбуджала, правакавала нейкія там гармоны.
Галоўнае: наркотыкі можна было памацаць. Марачкі-ЛСД, эфедрынчык, спіды. Цудадзейныя дарожкі і шышачкі, празрыстыя пакецікі з канабіноідамі, сінтэтычны спайс у папяровых канверціках з паэтычнымі назвамі. Нават клей «Мамент» быў для іх брамай у «Дзіўны новы свет». Чалавек прагна аглядаў наваколле ў пошуках торча. У маках ён бачыў опій, у чырвоных мухаморах - псілацыбін, у каноплях - канабіноіды, у Erythroxylon coca - коку. Ён жор, калоўся, удыхаў і губіў сваё цела, свой мозг, сваю нервовую сістэму. Тыя цёмныя часы мінулі.

Віктар Марціновіч, «Мова»
Заўтра, ср 21.04 а 19:00 адбудзецца лекцыя анлайн у простым эфіры на YouTube

Тэма: «Атручванні псіхаактыўнымі рэчывамі: сімптомы, дапамога»
Лектар: Урач-псіхіятр-нарколаг, кандыдат медычных навук Уладзімір Пікірэня

https://youtu.be/z8vOpafthCk
MovaMed
Спасылка на трансляцыю: https://youtu.be/z8vOpafthCk
Мы ўжо ў эфіры!

Задавайце свае пытанні лектару ў чаце на ютубе 😊
Дзякуй Уладзіміру Іванавічу і ўсім, хто глядзеў сённяшнюю трансляцыю!

Запіс лекцыі будзе даступны на канале, калі завяршыцца апрацоўка відэа 🎥
Лекцыю Ўладзіміра Пікірэні ўжо можна паглядзець на нашым YouTube-канале. Відэа дыскусіі і лексічны слоўнік з'явяцца неўзабаве.

Лекцыя будзе цікава не толькі медыкам. Бо праблема наркаспажывання і атручвання псіхаактыўнамі рэчывамі далёка не медычная.

У беларускім грамадстве выпрацаўвалася агрэсіўнае стаўленне да спажыўцоў забароненых псіхаактыўных рэчываў. Нават лекары карыстаюцца стыгматызуючым тэрмінам «злоўжыванне», які мае негатыўную маральную адзнаку і не мае адносінаў да медыцыны.

Калі мы хочам жыць у краіне, дзе галоўная каштоўнасць — чалавек і яго правы, нам трэба мяняць сваё стаўленне да спажыўцоў псіхаактыўных рэчываў. Тым больш, што самую вялікую сацыяльную рызыку мае легальнае псіхаактыўнае рэчыва — алкаголь. З лекцыі вы даведаецеся пра стратэгію зніжэння шкоды.

P.S. Пачынаючы са жніўня 2020 года некаторыя крамы па продажы забароненых рэчываў, перайшлі на беларускую мову. Як вы думаеце, гэта знак чаго?
Як заўсёды, барацьба тут вялася ў некалькі этапаў. Спачатку яны заканадаўча зраўнавалі адказнасць за захоўванне марыхуаны і мовы (некалі за грам марыхуаны можна было зайсці на 6 гадоў, ці вы ў гэта сёння верыце?). Потым адказнасць за марыхуану, спайс і іншую лёгкую дурноту адмянілі наогул. А адказнасць за мову павялічылі да дзесяці гадоў. Потым увялі смяротнае пакаранне для барыг.
Што рабілася ў гэтыя часы ў краіне? Мне вельмі цікава было б на гэта паглядзець! Бо ніякіх дакументальных сведчанняў, як вы разумееце, не засталося. Магу дапусціць, што спачатку ўсе, у каго былі друкаваныя кнігі на мове заціхарыліся. Потым, калі зрабілася зразумела, што дзяржава не жартуе, — масава панеслі здаваць. Кажуць, была кампанія, кшталту: здаў самастойна — пазбавіўся ад адказнасці. Але кампанія цягнулася некалькі месяцаў. Што было пасля гэтага? Цалкам зразумелая з’ява! Усе тыя, хто не здаў, акуратненька знішчылі ўсё, што мелі на руках. Спалілі і развеялі попел. Раздзерлі і скармілі мышам.
Упэўнены: раз на паўгода Дзяржнаркакантроль ладзіў паказальную справу — гэта цалкам у ягонай стылістыцы! Каго-небудзь публічна каралі смерцю, паралельна нагнятаючы па Net-візары гістэрыю пра «кінутых наркаманамі дзяцей», абрабаваных, забітых і скалечаных «у пошуках грошай на дозу» мінакоў.
І вось праз даволі кароткі час адбыўся цуд: у краіне, дзе некалі кніг былі мільёны, не засталося ніводнай «друкаванкі». Усё было знішчана, прычым не дзяржавай — тут яе магчымасцяў пошуку і кантролю проста не хапіла б! А простымі людзьмі. Іх страхам трапіць у турму ў межах «паказальнай справы». Іх паранояй. Іх асцярогамі.

Віктар Марціновіч, «Мова»
Слоўнік_Атручэнні_псіхаактыўнымі_рэчывамі.docx
11.3 KB
Пасля лекцыі, абмеркавання і кансультацыі з мовазнаўцамі выкладаем Слоўнік па тэме «АТРУЧЭННІ псіхаактыўнымі рэчывамі»

У беларускай мове адрозьніваюцца словы, якія абазначаюць працэс і вынік:
працэс называецца атручваньне, вынік - атручэньне.
Абвінавачваньне і абвінавачаньне. Забруджваньне і забруджаньне.

Таксама памятаем, што існуюць два варыянты правапісу беларускай мовы: тарашкевіца (сэдатыўны, нэрвовы, атручэньне) і наркамаўка (седатыўны, нервовы, атручэнне). Мовазнаўцы лічаць, што тарашкевіца лепш прыстасаваная для перадачы лацінізмаў.

Пакідаем пытанне для абмеркавання. Як лепш сказаць па-беларуску: купировать боль, приступ купировался? Пакідайце вашыя меркаванні ў каментарах.
Тэма наступных заняткаў: «Неадкладныя сітуацыі ў гінекалогіі»

Пры вострым жываце ў жанчын лекар, у першую чаргу хірург і лекар хуткай дапамогі, мусіць правесці дыф. дыягностыку з хваробамі жаночай палавой сістэмы.

Лекар-гінеколаг, які працуе ў стацыянары, распавядзе пра:
* апаплексію яечніка;
* перакрут яечніка;
* міёму маціцы з парушэннем сілкавання;
* гнойныя хваробы яечніка і мацічнай трубы;
* пазамацічную цяжарнасць.

Асаблівасць тэрмінаў абумоўлена тым, што большасць іх здаўна ёсць у любой мове, у тым ліку беларускай. Таму ў слоўніках розных часоў мы знаходзім розныя варыянты.

Uterus - маціца і матка
Hymen - дзявоцкая плява і дзявоцкая балона (балонка)
Virgo intacta - нявінніца, дзевая, цнатлівая, цэлка
Mensis - менструацыя, рэгулы, аплавы
Зачать - зачаць, панесці, заснітаць

Калі наш канал чытаюць журналісты дзяржаўнага тэлебачання, гэтая інфармацыя для іх. У 2018 годзе ААН і Сусветная арганізацыя аховы здароўя заклікалі спыніць тэставанне на дзявоцкасць. Устанаўленне цнатлівасці на падставе гінекалагічнага агляду з'яўляецца балючай, зняважлівай практыкай, якая траўмуе і медычна немэтазгодна. Наданне "цнатлівасці" значнасці з'яўляецца формай гендэрнай дыскрымінацыі ў адносінах да жанчын. Гэта парушае права чалавека і галоўны прынцып медыцыны "Не нашкодзь".

https://www.who.int/ru/news/item/17-10-2018-united-nations-agencies-call-for-ban-on-virginity-testing
«Неадкладныя сітуацыі ў гінекалогіі»

Выступоўца: Станіслаў Салавей, гінеколаг

Відэа з заняткаў 13.05.21

Мы не выкладаем відэа цалкам, бо нашыя заняткі праходзяць у форме моўнага клубу і галоўны сэнс іх у тым, што лекары розных спецыяльнасцяў дзеляцца сваім досведам і спрабуюць весці медычную дыскусію па-беларуску. Гэта не проста, але вельмі цікава. Калі яшчэ лекар-функцыяналіст ці фармацэўт можа задаць пытанні дасведчанаму гінеколагу? Хаця Станіслаў хацеў, каб яго пачулі ў першую чаргу хірургі і перанялі далікатнасць пры аперацыях на жаночых палавых органах.

https://youtu.be/hcJgoveFAfM