ئاوایی شوێ ــ بانە
پشتی گوندەکە قەڵای میرخزری شوێیە.
وێنەکە لەبەری خواجامیرەوە گیراوە.
@dastnoosxane
@kelaterzankon
@irajmoradi
پشتی گوندەکە قەڵای میرخزری شوێیە.
وێنەکە لەبەری خواجامیرەوە گیراوە.
@dastnoosxane
@kelaterzankon
@irajmoradi
Forwarded from فصلنامۀ کشکول
به زودی:
🔸 نوزدهمین شمارۀ کشکول (ویژه‌نامۀ شرف‌الدین بدلیسی) منتشر می‌شود.
🔸 قیمت: 75 هزار تومان + 25 هزار تومان هزینۀ ارسال (برای خارج مهاباد)
⭕️ علاقه‌مندان می‌توانند برای خرید، کُد (19) را به 09357270031 پیامک نمایند.
🌸 @kashkultv
🔸 نوزدهمین شمارۀ کشکول (ویژه‌نامۀ شرف‌الدین بدلیسی) منتشر می‌شود.
🔸 قیمت: 75 هزار تومان + 25 هزار تومان هزینۀ ارسال (برای خارج مهاباد)
⭕️ علاقه‌مندان می‌توانند برای خرید، کُد (19) را به 09357270031 پیامک نمایند.
🌸 @kashkultv
Forwarded from عکس نگار
خبر ژ دعوای آخر نداشتیم
✍اسماعیل شمس
🔸در این یک صفحه از جنگنامه، الماس خان با خوانندگان شاهنامەاش درد دل می کند و تجربە زندگی اش را با آنها در میان می گذارد. الماس خان، شاعر، مورخ ، جغرافیدان، مردم شناس و فیلسوف و مسلط برتاریخ و قبایل وجغرافیای کردستان وطوایف کرد در همه جای ایران وعثمانی است و زهی اسفا که ما از تحلیل محتوایی آثار پرمغز او غفلت کرده و درحواشی لفظی آن مانده ایم.
🔸به راستی اگر امروز الماس خان زنده بود و به قول خودش از این " دعوای آخر" خبردار می شد که بر سر زبان شعرش در گرفته است، چه می گفت؟
اگر می دید برخی کاتبان و شارحان بعدی بر سر نسخه خطی او چه آورده اند و برخی مصححان و خوانندگانش به چه ابهام هایی افزوده اند،؟چگونه واکنش نشان می داد؟
عجالتاً درباره دعواهایی که بر سر زبان شعر الماس خان وجود دارد، فکر کنم مطالعه دقیق همین یک صفحه کافی باشد تا بدانیم شاعر بزرگ ما متعلق به چه جغرافیایی بود و با چه زبانی شعر گفته است.
یقین دارم امروز هیچ گویشور هورامی، سورانی، لک،کلهر و کرمانج در گفتگوهای روزانه خود با این سبک زبانی سخن نمی گوید؛ همچنانکه هیچ فارسی زبان بیسوادی صد سال پیش با زبان رسمی و شعری خاقانی و حافظ حرف نمی زد، اما تا حدودی آن را می فهمید. بحث زبانی و ادبی این سبک شعری را به زبان شناسان و اهل ادبیات می سپارم و تنها به جنبه تاریخی آن اکتفا می کنم. سبک ترکیبی شعر الماس خان و دیگر شاعران سبک گوران (اصطلاحی شبیه سبک هندی در شعر فارسی)، زبانی گزینشی و معیار بود که در تداوم فهلویات قرون میانه از دوران صفویه به عنوان زبان کتابت از لرستان تا مکریان و از همدان تا بابان برگزیده شد. از این نظر زبان این اشعار تفاوت چندانی با فهلویات باباطاهر ندارد. .تٱکید می کنم که این زبان خاص برای کتابت بود و آن هم تنها شعر نه نثر ؛ و نه الماس خان کنوله ای و نه هیچ شاعر دیگری با آن سخن نمی گفت. بسیار روشن است که سنگینی کلمات در این سبک به سبب تٲثیر پذیری آن از شاعران فارسی زبان به سمت لغات فارسی و لغات عربی فارسی شده است(نگاه کنید به عنوان همین مطلب که یک بیت شعر الماس خان است) و سپس هورامی و لکی، اما بسیاری جاها لغات خاص کلهری و سورانی و کرمانجی هم در آن وجود دارد. درست است که تا کسی هورامی نداند نمی تواند این شعر را بفهمد، اما یک گویشور هورامان هم تا لکی و سورانی وکلهری نداند توانایی فهمیدن این اشعار را نخواهد داشت. شاعران در سراسر قلمرو کردستان صفوی به این زبان می نوشتند و به قول الماس خان نخبگان باسواد هر "چهار اقلیم لرستان و لک و کرمانشاه وکردستان اردلان" به آن می نوشتند و زبان مشترکشان بود؛ هرچند هر کدام گویش محاوره ای خاص خود را داشتند. این زبان را در آن دوران خود شاعران و بقیه ناظران، کردی می نامیدند و اطلاق " لفظ گورانی" برای آن تنها ناظر به سبک خاص شعر هجایی آن و درتداوم فهلوی بودنش بود. لفظ گورانی البته تا دیاربکر و ارمنستان و هر جا که کرد بود، کاربرد داشت و هنوز هم در برخی جاها کاربرد دارد. این که اصل این گوران وگورانی چیست و چرا ابتدا بیشتر کردها را در هر جای کردستان، گوران هم می نامیدند و سپس این لفظ تنها به جغرافیایی خاص محدود گشت و درجاهای دیگر به حاشیه رفت، بحث مفصلی است، اما در این جا به این سخن بسنده می کنم که گوران در اصل مفهومی مذهبی داشت و سپس به قلمرو سیاست و شعر کشیده شد.گوران در آغاز نه تنها دربرابر کرد نبود و ربطی به زبان نداشت که از دل کرد برآمد. این، مذهب بود که به تدریج گوران را به صدر بخشی از هویت پیشین نشاند و برای تفکیک آن بخشی از هویت کهن با مذهبی خاص ازدیگر بخشهای آن برجسته شد. در این باره در آینده بیشترصحبت خواهم کرد.
♦️ از آرشیو کردستان نامه
(@kurdistanname)
________________
کاناڵەو تاریخوو هەورامانی↙️
@horamanhistory
✍اسماعیل شمس
🔸در این یک صفحه از جنگنامه، الماس خان با خوانندگان شاهنامەاش درد دل می کند و تجربە زندگی اش را با آنها در میان می گذارد. الماس خان، شاعر، مورخ ، جغرافیدان، مردم شناس و فیلسوف و مسلط برتاریخ و قبایل وجغرافیای کردستان وطوایف کرد در همه جای ایران وعثمانی است و زهی اسفا که ما از تحلیل محتوایی آثار پرمغز او غفلت کرده و درحواشی لفظی آن مانده ایم.
🔸به راستی اگر امروز الماس خان زنده بود و به قول خودش از این " دعوای آخر" خبردار می شد که بر سر زبان شعرش در گرفته است، چه می گفت؟
اگر می دید برخی کاتبان و شارحان بعدی بر سر نسخه خطی او چه آورده اند و برخی مصححان و خوانندگانش به چه ابهام هایی افزوده اند،؟چگونه واکنش نشان می داد؟
عجالتاً درباره دعواهایی که بر سر زبان شعر الماس خان وجود دارد، فکر کنم مطالعه دقیق همین یک صفحه کافی باشد تا بدانیم شاعر بزرگ ما متعلق به چه جغرافیایی بود و با چه زبانی شعر گفته است.
یقین دارم امروز هیچ گویشور هورامی، سورانی، لک،کلهر و کرمانج در گفتگوهای روزانه خود با این سبک زبانی سخن نمی گوید؛ همچنانکه هیچ فارسی زبان بیسوادی صد سال پیش با زبان رسمی و شعری خاقانی و حافظ حرف نمی زد، اما تا حدودی آن را می فهمید. بحث زبانی و ادبی این سبک شعری را به زبان شناسان و اهل ادبیات می سپارم و تنها به جنبه تاریخی آن اکتفا می کنم. سبک ترکیبی شعر الماس خان و دیگر شاعران سبک گوران (اصطلاحی شبیه سبک هندی در شعر فارسی)، زبانی گزینشی و معیار بود که در تداوم فهلویات قرون میانه از دوران صفویه به عنوان زبان کتابت از لرستان تا مکریان و از همدان تا بابان برگزیده شد. از این نظر زبان این اشعار تفاوت چندانی با فهلویات باباطاهر ندارد. .تٱکید می کنم که این زبان خاص برای کتابت بود و آن هم تنها شعر نه نثر ؛ و نه الماس خان کنوله ای و نه هیچ شاعر دیگری با آن سخن نمی گفت. بسیار روشن است که سنگینی کلمات در این سبک به سبب تٲثیر پذیری آن از شاعران فارسی زبان به سمت لغات فارسی و لغات عربی فارسی شده است(نگاه کنید به عنوان همین مطلب که یک بیت شعر الماس خان است) و سپس هورامی و لکی، اما بسیاری جاها لغات خاص کلهری و سورانی و کرمانجی هم در آن وجود دارد. درست است که تا کسی هورامی نداند نمی تواند این شعر را بفهمد، اما یک گویشور هورامان هم تا لکی و سورانی وکلهری نداند توانایی فهمیدن این اشعار را نخواهد داشت. شاعران در سراسر قلمرو کردستان صفوی به این زبان می نوشتند و به قول الماس خان نخبگان باسواد هر "چهار اقلیم لرستان و لک و کرمانشاه وکردستان اردلان" به آن می نوشتند و زبان مشترکشان بود؛ هرچند هر کدام گویش محاوره ای خاص خود را داشتند. این زبان را در آن دوران خود شاعران و بقیه ناظران، کردی می نامیدند و اطلاق " لفظ گورانی" برای آن تنها ناظر به سبک خاص شعر هجایی آن و درتداوم فهلوی بودنش بود. لفظ گورانی البته تا دیاربکر و ارمنستان و هر جا که کرد بود، کاربرد داشت و هنوز هم در برخی جاها کاربرد دارد. این که اصل این گوران وگورانی چیست و چرا ابتدا بیشتر کردها را در هر جای کردستان، گوران هم می نامیدند و سپس این لفظ تنها به جغرافیایی خاص محدود گشت و درجاهای دیگر به حاشیه رفت، بحث مفصلی است، اما در این جا به این سخن بسنده می کنم که گوران در اصل مفهومی مذهبی داشت و سپس به قلمرو سیاست و شعر کشیده شد.گوران در آغاز نه تنها دربرابر کرد نبود و ربطی به زبان نداشت که از دل کرد برآمد. این، مذهب بود که به تدریج گوران را به صدر بخشی از هویت پیشین نشاند و برای تفکیک آن بخشی از هویت کهن با مذهبی خاص ازدیگر بخشهای آن برجسته شد. در این باره در آینده بیشترصحبت خواهم کرد.
♦️ از آرشیو کردستان نامه
(@kurdistanname)
________________
کاناڵەو تاریخوو هەورامانی↙️
@horamanhistory
Audio
🎤سخنان سعید نفیسی، نویسندە فقید ایرانی در مورد سعید خان کوردستانی، پزشک مشهور کورد
🌈ده‌نگی‌کوردستان را دنبال کنید
@DengiKurdistan
🌈ده‌نگی‌کوردستان را دنبال کنید
@DengiKurdistan
Forwarded from ده‌نگی‌کوردستان
🔺نامەیەکی مامۆستا مەلا عەبدوکەریمی مودەڕیس بۆ مامۆستا سەید تاهیر هاشمی.
✍ دڵ چوون پەڕەی گوڵ، دەرون ئاوەدان
خاک فترەت پاک، گەورەی خانەدان
بەقا شایستەی، لەقای خودایە
ئەلباقی فەنا، کاڵای باڵایە
ڕووناکی سەر عەرزم ،خۆشەویستی سەربەرزم کاکە تاهیر گیان، بەلێوی وشکی پیری ڕوخساری نازک ونازاری میریتان ماچ ئەکەم:
نمونەی نامەکەت نمی ئاوی حەیاتی گەیاند بە دڵی پڕ لە موشکڵی ئەم مامۆستا پیرە کە بەدەستی هەواوە ئەسیرە. دۆعامان بۆ بکەن بەڵکو لە کاروانی سەعادەتمەندانا دوا نەکەوین ربنا وتقبل دعا.
نامەکەت هاتبوو بۆ حەمە، من لەوەوە ئەو نمەنمەم پێ گەییشت، بەهەرحاڵ بای وەبای دڵی ئازار دام بە فیراقی ساحیبەی ئافاقتان بەڵام پێویستە هەموو کەس لە پێش ڕۆژی فیراقا مەزاقی خۆی موعتاد بکا بەو سەبرە، بۆ ئەوە کە هات سەبری لەسەر بکا خوا بەکەرەم ئەو مەرحومە عەفو بکا وە دڵی ناسکی ئێوەیش بەخۆشی شاد بکا، ئامین.
وا بەرگی دوو وە بەرگی سێ لە شەریعەت تەقدیم کرا. سەلام لە کاکە عەبدولقادر وە برا ڕەشیدەکەم مەلا عبدالمجید ئەکەم و چاوانی مناڵانی نەوهاڵان ماچ ئەکەم
محبی راستی دەروونی تاهیر
عبدالکریم مدرس
@DengiKurdistan
✍ دڵ چوون پەڕەی گوڵ، دەرون ئاوەدان
خاک فترەت پاک، گەورەی خانەدان
بەقا شایستەی، لەقای خودایە
ئەلباقی فەنا، کاڵای باڵایە
ڕووناکی سەر عەرزم ،خۆشەویستی سەربەرزم کاکە تاهیر گیان، بەلێوی وشکی پیری ڕوخساری نازک ونازاری میریتان ماچ ئەکەم:
نمونەی نامەکەت نمی ئاوی حەیاتی گەیاند بە دڵی پڕ لە موشکڵی ئەم مامۆستا پیرە کە بەدەستی هەواوە ئەسیرە. دۆعامان بۆ بکەن بەڵکو لە کاروانی سەعادەتمەندانا دوا نەکەوین ربنا وتقبل دعا.
نامەکەت هاتبوو بۆ حەمە، من لەوەوە ئەو نمەنمەم پێ گەییشت، بەهەرحاڵ بای وەبای دڵی ئازار دام بە فیراقی ساحیبەی ئافاقتان بەڵام پێویستە هەموو کەس لە پێش ڕۆژی فیراقا مەزاقی خۆی موعتاد بکا بەو سەبرە، بۆ ئەوە کە هات سەبری لەسەر بکا خوا بەکەرەم ئەو مەرحومە عەفو بکا وە دڵی ناسکی ئێوەیش بەخۆشی شاد بکا، ئامین.
وا بەرگی دوو وە بەرگی سێ لە شەریعەت تەقدیم کرا. سەلام لە کاکە عەبدولقادر وە برا ڕەشیدەکەم مەلا عبدالمجید ئەکەم و چاوانی مناڵانی نەوهاڵان ماچ ئەکەم
محبی راستی دەروونی تاهیر
عبدالکریم مدرس
@DengiKurdistan
ڕوژێک دێت ئەم وێنەیە و هەزاران وێنەی وا لە دیوانی مافی کورد، تۆڵەی خۆیان لە خەلیفە ڕەجەب دەکەنەوە
@dastnoosxane
@kelaterzankon
@irajmoradi
@dastnoosxane
@kelaterzankon
@irajmoradi
Forwarded from ئیرەج مورادی Iraj Moradi
ڕوونکردنەوەی چەند قەڵا و شوێنەناوی حوکمڕانی ئەردەڵان و هەورامیەکان لە شەرەفنامە بەپێی توێژینەوەی مەیدانی و قەباڵەی کۆن
گۆڤاری کەشکۆڵ، ژمارە ۱۹، ۱٤۰۱، مهاباد
@dastkhatkurdistan
@kelaterzankon
@irajmoradi
گۆڤاری کەشکۆڵ، ژمارە ۱۹، ۱٤۰۱، مهاباد
@dastkhatkurdistan
@kelaterzankon
@irajmoradi
نەژاد و نەتەوەی کورد لە دیدی شێعرێکی سەنایی غەزنەیی
بەڵگە تەنیا پێوەرە بۆ پشت پێ بەستن.
@dastnoosxane
@kelaterzankon
@irajmoradi
بەڵگە تەنیا پێوەرە بۆ پشت پێ بەستن.
@dastnoosxane
@kelaterzankon
@irajmoradi
گۆڕستانی مەلا جامی مەهاباد
هەتا پێش ساڵەکانی ۱۳۵۹ هەتاوی مەزاری هەر سێ نەمر ــ‌شەهیدانی کۆماری کوردستان‌ــ لە چەقی ئەو گۆڕستانەدا بووە. دواتر شار پەرەی ساندووە و گۆڕستانەکە بچووک بۆتەوە لە مەزاری نەمران.
بەڕێز قادر فەتاحی قازی لە کتێبی (گۆڕستانی مەلا جامی مهاباد) باسی مەزاری نەمران دەکا کە ئەوکاتە کاول کراوە و لەگەڵ زەویەکە تەخت کراوە. کەواتە ئەوەی ئێستاکە هەیە، مەزاری نۆژەنکراوی دوای ئەو کارەساتەیە.
@dastnoosxane
@kelaterzankon
@irajmoradi
هەتا پێش ساڵەکانی ۱۳۵۹ هەتاوی مەزاری هەر سێ نەمر ــ‌شەهیدانی کۆماری کوردستان‌ــ لە چەقی ئەو گۆڕستانەدا بووە. دواتر شار پەرەی ساندووە و گۆڕستانەکە بچووک بۆتەوە لە مەزاری نەمران.
بەڕێز قادر فەتاحی قازی لە کتێبی (گۆڕستانی مەلا جامی مهاباد) باسی مەزاری نەمران دەکا کە ئەوکاتە کاول کراوە و لەگەڵ زەویەکە تەخت کراوە. کەواتە ئەوەی ئێستاکە هەیە، مەزاری نۆژەنکراوی دوای ئەو کارەساتەیە.
@dastnoosxane
@kelaterzankon
@irajmoradi
Forwarded from گەنجینەی حەکیمانی کوردەواری (ایرج مرادی. سنه)
دوانگزە سوارەی مەریوان
لێکۆڵینەوە لەسەر هەر بابەتێکی مێژوویی کارێکی پسپۆڕانە و پێویستی بە خوێندنەوەی وردی سەرچاوە یەکەمەکانە. ئەگەرچی سەرچاوەکانی پلە دوو دەتوانن بەرچاوڕۆشنی زیاترمان پێ بدەن و دەستمان بگرن بۆ گەیشتن بە سەرچاوە بەرایی و یەکەمەکان تا وەکوو ڕاست ترین دەرەنجام لە دواییدا بدەینە دەستی خوێنەرەوە.
بەهاری ۱۳۹۷ کاتێ بە سەردانێک چوومە خزمەت مامۆستا ئیبراهیم مەردۆخی زۆنجی لە مەریوان، و پاش گەلێ قسە و باس، هاتینە سەر باسی مێژووی دوانگزە سوارەی مەریوان. وەک دەزانین سەمبولی پاڵەوانەتی دەڤەری مەریوان دەڕواتەوە بۆ سەدەکانی ٨ و ۹ کۆچی واتا نزیک بە ٦۰۰ ساڵ پێش ئێستا. نەک ئەوەی ئەو قارەمانیەتیە پەلکێش بکەین بۆ ناوەڕاستی سەردەمی سەفەویە و قاجاڕەکان.
مامۆستا ئیبراهیم مەردۆخی نامیلکەیەکی لەسەر دوانگزە سوارە داناوە و وەک هەموو نووسینەکانی بە ئەمانەت پێی داوم تا بتوانم یارمەتیان بدەم بۆ چاپ. لەو نامیلکەیە مامۆستایش هەمان گێڕانەوەی هەیە کە مامۆستا پیرەمێرد و توێژەرانی دیکە ئاماژە بە ناوی دوانگزە کەسی هۆز و تیرەی ناو دەسەڵاتی بابانەکان لە سەردەمی قاجاڕەکان دەکەن. واتا مێژووەکەی بۆ ۲۰۰ـ۳۰۰ ساڵ پێش ئێستا و سەردەمی دوای خان ئەحمەد خان کوڕی هەڵۆخان دەگێڕنەوە. لە فایلی ڤیدیۆی سەرەوەیش بەڕێز عەزیزی ناوی ئەو دوانگزە سوارەی بەگوێرەی هەمان گێڕانەوەی پیرەمێردی نەمر داڕشتووە.
دیسانەوە بەڕێز ئیسماعیل عومەر نووسەری ناسراوی باشووری کوردستان ئەویش ئەوساڵ لە پێشانگای کتێبی سلێمانی کتێبیێکی لەسەر دوانگزە سوارە دەرخست و خستیە بازاڕەوە. لە پێوەندییەک لەگەڵ ئەو بەڕێزە ئەویش بێ ئاگابوون لەوەی مێژووی ئەو قارەمانیەتیە دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی میر حەمزەی بابان.
.
کتێبی "نورالانوار" کە عبدالصمد تووداری ساڵی ۱۰٤۰ تا ۱۰۹۹ نووسیویەتیەوە، وەک یەکەم سەرچاوە باسی دوانگزە سوارەی مەریوانی کردووە و لە لاپەڕە ۱۰٤ باسی لەوە کردووە:
میر حەمزەی بابان سەرۆکی سپایەک بوو لە ناوچەی حەڵەب و دیاربەکر. حەمدوون بەگ یەکێ لە فەرماندەکانی خەیانەتی بە میر حەمزە کرد و سپاکەی دایە دەستەوە. پاشان میر حەمزە لەگەڵ دوانگزه سواری سوارچاکی بەرەو ناوچەی مەریوان هەڵاتن. لەسەر کێوی بەرقەڵا کە ئێستە بە کێوی ئیمام ناسراوە قەڵا و سپایەکی گەورەیان پێکەوە نا. پاشان مزگەوتە سوورەی [کانی با]ی ئاوەدان کردەوە و شێخ ئەحمەدی کوڕی ئەنباری حوسەینی کردە مامۆستای ئەو مزگەوتە. پاش دوو ساڵان شەڕی دەست پێ کرد و لەوێ میرحەمزە دەرمانخوارد کرا و شەهیدیان کرد. [ساڵی ٨٦۹ کۆچی کە دەبێتە] ۱۱٤ ساڵ پاش شێخ ئەحمەدی ئەنباری [واتا ساڵی ۹٨۳ کۆچی] مەلا ئەبووبەکری موسەنفی چۆڕی لەو مزگەوتە دەستی بە خزمەت کرد. بابا خانی ئەردەڵان [هەمان هەڵۆخان] یەکێ لە مۆریدانی مەلا ئەبووبەکر بووە.
....
[پوختەی سەرەوە وەرگیراوە لە وتاری (مێژووی دەسەڵاتداری کوردی قەڵای ئیمامی مەریوان دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی مەغۆلەکان) کە بۆ کونگرەی مێژووی مەریوان ئامادە کراوە و نێردراوە.]
براتان
ئیرەج مورادی
@dastkhatkurdistan
@kelaterzankon
@irajmoradi
لێکۆڵینەوە لەسەر هەر بابەتێکی مێژوویی کارێکی پسپۆڕانە و پێویستی بە خوێندنەوەی وردی سەرچاوە یەکەمەکانە. ئەگەرچی سەرچاوەکانی پلە دوو دەتوانن بەرچاوڕۆشنی زیاترمان پێ بدەن و دەستمان بگرن بۆ گەیشتن بە سەرچاوە بەرایی و یەکەمەکان تا وەکوو ڕاست ترین دەرەنجام لە دواییدا بدەینە دەستی خوێنەرەوە.
بەهاری ۱۳۹۷ کاتێ بە سەردانێک چوومە خزمەت مامۆستا ئیبراهیم مەردۆخی زۆنجی لە مەریوان، و پاش گەلێ قسە و باس، هاتینە سەر باسی مێژووی دوانگزە سوارەی مەریوان. وەک دەزانین سەمبولی پاڵەوانەتی دەڤەری مەریوان دەڕواتەوە بۆ سەدەکانی ٨ و ۹ کۆچی واتا نزیک بە ٦۰۰ ساڵ پێش ئێستا. نەک ئەوەی ئەو قارەمانیەتیە پەلکێش بکەین بۆ ناوەڕاستی سەردەمی سەفەویە و قاجاڕەکان.
مامۆستا ئیبراهیم مەردۆخی نامیلکەیەکی لەسەر دوانگزە سوارە داناوە و وەک هەموو نووسینەکانی بە ئەمانەت پێی داوم تا بتوانم یارمەتیان بدەم بۆ چاپ. لەو نامیلکەیە مامۆستایش هەمان گێڕانەوەی هەیە کە مامۆستا پیرەمێرد و توێژەرانی دیکە ئاماژە بە ناوی دوانگزە کەسی هۆز و تیرەی ناو دەسەڵاتی بابانەکان لە سەردەمی قاجاڕەکان دەکەن. واتا مێژووەکەی بۆ ۲۰۰ـ۳۰۰ ساڵ پێش ئێستا و سەردەمی دوای خان ئەحمەد خان کوڕی هەڵۆخان دەگێڕنەوە. لە فایلی ڤیدیۆی سەرەوەیش بەڕێز عەزیزی ناوی ئەو دوانگزە سوارەی بەگوێرەی هەمان گێڕانەوەی پیرەمێردی نەمر داڕشتووە.
دیسانەوە بەڕێز ئیسماعیل عومەر نووسەری ناسراوی باشووری کوردستان ئەویش ئەوساڵ لە پێشانگای کتێبی سلێمانی کتێبیێکی لەسەر دوانگزە سوارە دەرخست و خستیە بازاڕەوە. لە پێوەندییەک لەگەڵ ئەو بەڕێزە ئەویش بێ ئاگابوون لەوەی مێژووی ئەو قارەمانیەتیە دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی میر حەمزەی بابان.
.
کتێبی "نورالانوار" کە عبدالصمد تووداری ساڵی ۱۰٤۰ تا ۱۰۹۹ نووسیویەتیەوە، وەک یەکەم سەرچاوە باسی دوانگزە سوارەی مەریوانی کردووە و لە لاپەڕە ۱۰٤ باسی لەوە کردووە:
میر حەمزەی بابان سەرۆکی سپایەک بوو لە ناوچەی حەڵەب و دیاربەکر. حەمدوون بەگ یەکێ لە فەرماندەکانی خەیانەتی بە میر حەمزە کرد و سپاکەی دایە دەستەوە. پاشان میر حەمزە لەگەڵ دوانگزه سواری سوارچاکی بەرەو ناوچەی مەریوان هەڵاتن. لەسەر کێوی بەرقەڵا کە ئێستە بە کێوی ئیمام ناسراوە قەڵا و سپایەکی گەورەیان پێکەوە نا. پاشان مزگەوتە سوورەی [کانی با]ی ئاوەدان کردەوە و شێخ ئەحمەدی کوڕی ئەنباری حوسەینی کردە مامۆستای ئەو مزگەوتە. پاش دوو ساڵان شەڕی دەست پێ کرد و لەوێ میرحەمزە دەرمانخوارد کرا و شەهیدیان کرد. [ساڵی ٨٦۹ کۆچی کە دەبێتە] ۱۱٤ ساڵ پاش شێخ ئەحمەدی ئەنباری [واتا ساڵی ۹٨۳ کۆچی] مەلا ئەبووبەکری موسەنفی چۆڕی لەو مزگەوتە دەستی بە خزمەت کرد. بابا خانی ئەردەڵان [هەمان هەڵۆخان] یەکێ لە مۆریدانی مەلا ئەبووبەکر بووە.
....
[پوختەی سەرەوە وەرگیراوە لە وتاری (مێژووی دەسەڵاتداری کوردی قەڵای ئیمامی مەریوان دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی مەغۆلەکان) کە بۆ کونگرەی مێژووی مەریوان ئامادە کراوە و نێردراوە.]
براتان
ئیرەج مورادی
@dastkhatkurdistan
@kelaterzankon
@irajmoradi
Forwarded from گەنجینەی حەکیمانی کوردەواری (ایرج مرادی. سنه)
Forwarded from گەنجینەی حەکیمانی کوردەواری (ایرج مرادی. سنه)
Forwarded from فریدون حکیم زادە
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
دوازدە سواری هەورامان کێن؟
دەستنووسخانەی دیجیتاڵی باقلاوا
دوازدە سواری هەورامان کێن؟
دوازدە سوارەی مەریوان
دوو تێبینی:
ــ یەکەم ئەوە، وابزانم دانەری پۆستەکە بە هەڵە دوازدە سوارەی مەریوانی بە دوازدە سوارەی هەورامانی نووسیوە.
ــ دووهەم ئەوە کە پێش ئەوەی مامۆستا پیرەمێرد، باسی دوازدە سوارە بێنێتە سەر بەرازکوژی، ساڵی ۱۰۹۹ کۆچی لە کتێبی نورالانوار باسی دوازدە سوارە کراوە و مێژووەکەی بۆ سەردەمی میر حەمزەی بابان گێڕدراوەتەوە.
دوو تێبینی:
ــ یەکەم ئەوە، وابزانم دانەری پۆستەکە بە هەڵە دوازدە سوارەی مەریوانی بە دوازدە سوارەی هەورامانی نووسیوە.
ــ دووهەم ئەوە کە پێش ئەوەی مامۆستا پیرەمێرد، باسی دوازدە سوارە بێنێتە سەر بەرازکوژی، ساڵی ۱۰۹۹ کۆچی لە کتێبی نورالانوار باسی دوازدە سوارە کراوە و مێژووەکەی بۆ سەردەمی میر حەمزەی بابان گێڕدراوەتەوە.
ملک الکلام مجدی سقزی
منطقه ی زیبای سقز، این نقطه ی آراسته و کوهستانی که قسمتی از کردستان سربلند و بخشی از ایران اسلامی است، جایگاه شاعران و نویسندگانی بزرگ بوده است که تا ابد نام آنان از اتریخ و عرفان ایران و جهان پاک نخواهد شد و همچون ستاره ی پر فروغی در آسمان ادب می درخشند. بزرگ مردانی که علاوه بر آشنایی به زبان و فرهنگ و ادبیات سرزمین مادریشان و سرودن اشعار کردی، به زبان های دیگری چون فارسی، عربی، ترکی و ... شعر سروده اند و در این راستا تسلط و مهارت خود را به ثبوت رسانیده اند.
یکی از این ستارگان قدر اول آسمان ادب و عرفان و هنر که پایه ی نظم بلند را بر چنان فرازی نهادند که دانشمندان و فضلای هم عصر وی ، لقب ، ملک الکلام را درباره ی ایشان تصدیق نمودند ، میرزا عبدالمجید متخلص به مجدی سقزی می باشد که شمه ای از داستان زندگی پر بارش را در این مقاله تقدیم ادب دوستان می نمایم تا چه پسند افتد و چه در نظر آید:
تولد و زندگی مجدی:
میرزا عبدالمجید فرزند میرزا عبدالکریم و متخلص به مجدی و ملقب به ملک الکلام در سال 1268 هجری قمری در سقز در خانواده ای متدین و با فرهنگ ، دیده به جهان گشود.
میرزا عبدالحمید فرزند میرزا عبدالمجید ملک الکلام ملقب به امیر الکتاب و مشهور به ملک الکلامی در مقدمه ی دیوان پدرش چنین نوشته است:
« حضرت ولی النعم و خداوند گارم مجدالدین1 ملک الکلام میرزا عبدالمجید متخلص به مجدی بن عارف ربانی میرزا کریم قدس سره شرح نژاد و سرگذشت زندگانی خودشان را با قلم معجزنگار نگاشته اند و مجملی از آن این است که چنانچه بهاءالدین محمد برادر کهتر نگارنده گفته اند:
ای یگانه حضرت مجدی که از فیض ازل
سعد اکبر بنده باشد تخت مسعود ترا
شد زبانت ترجمان روح القدس را زین سبب
فیض روح قدس تاریخ است مولود ترا
ولادت ایشان در سنه 1268 در قصبه ی سقز از توابع ولایت اردلان مطابق با فیض روح القدس می باشد.»
مرحوم ملک الکلام مجدی تحصیلات خویش را در زادگاهش نزد علماء زمان همچون مرحوم ملا ابراهیم مدرس مشهور سقزی و مرحوم شیخ محمود فراگرفته و با تمام رسانیده است و در شعر و خوشنویسی به مرحله ی استادی رسیده و در دیوان حاکم سقز به کتابت و منشی گری پرداخته است.
پس از مدتی که در مقر فرمانروایی مجید خان اردلان بوده ، آوازه ی دانشش در همه جا پیچیده و خطّ زیبایش حکام و سلاطین ایران را به شگفتی واداشته است.
1. « مجدالدین » گویا نام دوم ملک الکلام بوده است.
2. «فیض روح قدس» به حساب ابجد می شود 1268ه.ق که تاریخ ولادت با سعادت آن جناب است.
از این رو وی را به سنندج دعوت نموده و کاتب و منشی جکومتی کردستان و از جمله کاتب امیر نظام گروسی گشته که ایشان نیز از بزرگان ادب و خوشنویسان دوره ی خود بودند.
مرحوم مجدی در سال 1298ه. ق به منظورعزیمت به حجاز و زیارت خانه خدا ، از سقز به سنندج رفت ولی یکی از مردان متقی آن دیار به نام حاج شیخ شکرالله سنندجی از وی خواست که این سفر را به بعد موکول سازد تا در آینده باهم به زیارت خانه ی خدا بروند. مجدی این پیشنهاد را پذیرفت و نزد حاج ظفر الملک که سمت نیابت کردستان را داشت به عنوان منشی سرگرم کار شد و در سنندج ماندگار گشت و در همان شهر ازدواج نمود.
در سال 1305ه. ق چون نتوانسته بود با حاج شیخ شکرالله به سفر مکه برود ، همراه با همسر و تنها فرزندش عبدالحمید که در آن هنگام سه ساله بوده است از راه بغداد به مکه رفت و به زیارت خانه ی خدا نائل گردید. درباره ی این سفر خود چنین گفته است:
بر این عزیمتم اکنون کز این دیار بروم
به ملک دیگر با جمله بستگان و عیال
هر آنچه قرعه زدم از برای هجرت خویش
مرا بجز سفر مکه برنیامد فسال
به راه کعبه اگر پای من بفرساید
همی به پهلو غلطم چو قرعه رمسال
در این سفر با مفتی زهاوی ملاقات نمود که یکی از خاطرات شیرین این سفر وی بود. در پایان سفر حج مجدی به هنوان منشی دارالحکومه ی کردستان ، در سنندج ماندگار شد.
در سال 1309 ه. ق حسن علی خان امیرنظام گروسی ریاست دارالانشای حکومت کردستان را به مجدی تفویض نمود. مدتی پس از این انتصاب ، ناصرالدین شاه قاجار ، آثار نظم و نثر مجدی را دید و چنان شیفته ی گفتارش شد که وی را « ملک الکلام »1 لقب داد.
در سال 1318 نیز که ابوالقاسم خان ناصر الملک قراگوزلو همودانی حکمران کردستان شد، کماکان ریاست دارالانشای کردستان را به ملک الکلام واگذار کرد و بدین ترتیب ملک الکلام سالها در این سمت باقی ماند.
مرحوم مجدی دارای فرزندان زیادی بوده که قصد داشته جهت فذاگیری علم و ادامه ی تحصیل آنها را به خارج از کشور بفرستد اما به علت وقوع جنگ جهانی اول نتوانست به این آرزوی خویش جامه ی عمل بپوشاند میرزا عبدالحمید در ادامه ی مقدمه ی دیوان پدرش در این مورد چنین نوشته است:
منطقه ی زیبای سقز، این نقطه ی آراسته و کوهستانی که قسمتی از کردستان سربلند و بخشی از ایران اسلامی است، جایگاه شاعران و نویسندگانی بزرگ بوده است که تا ابد نام آنان از اتریخ و عرفان ایران و جهان پاک نخواهد شد و همچون ستاره ی پر فروغی در آسمان ادب می درخشند. بزرگ مردانی که علاوه بر آشنایی به زبان و فرهنگ و ادبیات سرزمین مادریشان و سرودن اشعار کردی، به زبان های دیگری چون فارسی، عربی، ترکی و ... شعر سروده اند و در این راستا تسلط و مهارت خود را به ثبوت رسانیده اند.
یکی از این ستارگان قدر اول آسمان ادب و عرفان و هنر که پایه ی نظم بلند را بر چنان فرازی نهادند که دانشمندان و فضلای هم عصر وی ، لقب ، ملک الکلام را درباره ی ایشان تصدیق نمودند ، میرزا عبدالمجید متخلص به مجدی سقزی می باشد که شمه ای از داستان زندگی پر بارش را در این مقاله تقدیم ادب دوستان می نمایم تا چه پسند افتد و چه در نظر آید:
تولد و زندگی مجدی:
میرزا عبدالمجید فرزند میرزا عبدالکریم و متخلص به مجدی و ملقب به ملک الکلام در سال 1268 هجری قمری در سقز در خانواده ای متدین و با فرهنگ ، دیده به جهان گشود.
میرزا عبدالحمید فرزند میرزا عبدالمجید ملک الکلام ملقب به امیر الکتاب و مشهور به ملک الکلامی در مقدمه ی دیوان پدرش چنین نوشته است:
« حضرت ولی النعم و خداوند گارم مجدالدین1 ملک الکلام میرزا عبدالمجید متخلص به مجدی بن عارف ربانی میرزا کریم قدس سره شرح نژاد و سرگذشت زندگانی خودشان را با قلم معجزنگار نگاشته اند و مجملی از آن این است که چنانچه بهاءالدین محمد برادر کهتر نگارنده گفته اند:
ای یگانه حضرت مجدی که از فیض ازل
سعد اکبر بنده باشد تخت مسعود ترا
شد زبانت ترجمان روح القدس را زین سبب
فیض روح قدس تاریخ است مولود ترا
ولادت ایشان در سنه 1268 در قصبه ی سقز از توابع ولایت اردلان مطابق با فیض روح القدس می باشد.»
مرحوم ملک الکلام مجدی تحصیلات خویش را در زادگاهش نزد علماء زمان همچون مرحوم ملا ابراهیم مدرس مشهور سقزی و مرحوم شیخ محمود فراگرفته و با تمام رسانیده است و در شعر و خوشنویسی به مرحله ی استادی رسیده و در دیوان حاکم سقز به کتابت و منشی گری پرداخته است.
پس از مدتی که در مقر فرمانروایی مجید خان اردلان بوده ، آوازه ی دانشش در همه جا پیچیده و خطّ زیبایش حکام و سلاطین ایران را به شگفتی واداشته است.
1. « مجدالدین » گویا نام دوم ملک الکلام بوده است.
2. «فیض روح قدس» به حساب ابجد می شود 1268ه.ق که تاریخ ولادت با سعادت آن جناب است.
از این رو وی را به سنندج دعوت نموده و کاتب و منشی جکومتی کردستان و از جمله کاتب امیر نظام گروسی گشته که ایشان نیز از بزرگان ادب و خوشنویسان دوره ی خود بودند.
مرحوم مجدی در سال 1298ه. ق به منظورعزیمت به حجاز و زیارت خانه خدا ، از سقز به سنندج رفت ولی یکی از مردان متقی آن دیار به نام حاج شیخ شکرالله سنندجی از وی خواست که این سفر را به بعد موکول سازد تا در آینده باهم به زیارت خانه ی خدا بروند. مجدی این پیشنهاد را پذیرفت و نزد حاج ظفر الملک که سمت نیابت کردستان را داشت به عنوان منشی سرگرم کار شد و در سنندج ماندگار گشت و در همان شهر ازدواج نمود.
در سال 1305ه. ق چون نتوانسته بود با حاج شیخ شکرالله به سفر مکه برود ، همراه با همسر و تنها فرزندش عبدالحمید که در آن هنگام سه ساله بوده است از راه بغداد به مکه رفت و به زیارت خانه ی خدا نائل گردید. درباره ی این سفر خود چنین گفته است:
بر این عزیمتم اکنون کز این دیار بروم
به ملک دیگر با جمله بستگان و عیال
هر آنچه قرعه زدم از برای هجرت خویش
مرا بجز سفر مکه برنیامد فسال
به راه کعبه اگر پای من بفرساید
همی به پهلو غلطم چو قرعه رمسال
در این سفر با مفتی زهاوی ملاقات نمود که یکی از خاطرات شیرین این سفر وی بود. در پایان سفر حج مجدی به هنوان منشی دارالحکومه ی کردستان ، در سنندج ماندگار شد.
در سال 1309 ه. ق حسن علی خان امیرنظام گروسی ریاست دارالانشای حکومت کردستان را به مجدی تفویض نمود. مدتی پس از این انتصاب ، ناصرالدین شاه قاجار ، آثار نظم و نثر مجدی را دید و چنان شیفته ی گفتارش شد که وی را « ملک الکلام »1 لقب داد.
در سال 1318 نیز که ابوالقاسم خان ناصر الملک قراگوزلو همودانی حکمران کردستان شد، کماکان ریاست دارالانشای کردستان را به ملک الکلام واگذار کرد و بدین ترتیب ملک الکلام سالها در این سمت باقی ماند.
مرحوم مجدی دارای فرزندان زیادی بوده که قصد داشته جهت فذاگیری علم و ادامه ی تحصیل آنها را به خارج از کشور بفرستد اما به علت وقوع جنگ جهانی اول نتوانست به این آرزوی خویش جامه ی عمل بپوشاند میرزا عبدالحمید در ادامه ی مقدمه ی دیوان پدرش در این مورد چنین نوشته است:
Blogfa
ملک الکلام مجدی سقزی
ملک الکلام مجدی سقزی - mp3 و pdfگەورەترین بیرۆکەی كتێبخانه ی كوردی دونیا بە شێوەی
« ... در سنه ی 1331 بعد از سی و چهار سال سه روز کم اقامت در سنندج بقصد اینکه فرزندان خود رابرای تحصیل علوم به اسلامبول برده و خود در حرمین مجاور شوند با عیال و اطفال به تهران آمدند قضا را به سبب حدوث « طوفان آتش »2 یعنی جنگ عالمسوز دول متحده عثمانی و آلمان و اطریش و دول موتلفه انگلیس و فرانسه و روس از حرکت بازمانده و در سن شصت و شش سالگی بجمع و تدوین نظم و نثر خویش که افزون از شصت هزار بیت است پرداختند...»
1.ملک الکلام یعنی شاه سخن و این به سبب شیوایی کلامش بوده است. از: مقاله ی ماموستا نافع مظهر
2.طوفان آتش: جنگ جهان سوز اول ، از سال 1914 آغاز و در سال 1918 پایان یافت.
همانطور که میرزا عبدالحمید در مقدمه ی دیوان پدرش اشاره نموده، مجدی در تهران به تدوین آثار نظم و نثر خویش پرداخت و تا پایان عمر پر برکتش در تهران اقامت نموده و به مطالعه در علوم و فنون و تصحیح کتب دواوین شعرا و تدوین آثار دلکش فکر و قلم خویش پرداخته و عاقبت در یال 1342 ه. ق در سن هفتاد و شش سالگی شمه وجودش که روشن کننده ی راه پیروانش و راهنمای طریقت شیفتگان ادب و عرفا سرزمینش بود به خاموشی گرایید و گفتار شیوای ملک الکلام ، اشعار زیبا و دلنشینش ، خط زیبا و ذوق هنری بی نظیرش ، عشق و علاقه ی وافر به سرزمین و علو مقام اخلاقی و عرفانی در آثارش ، برای همیشه در قلبهای رهروانش ماندگار گردید.
میرزا عبدالحمید میرالکتاب در سال 1337ه . ق دیوان پدرش را در 59 صفحه و یک ضمیمه ی دو برگی در پایان دیوان مجدی در مورد توصیف کیمیای سعادت و مناقب امام محمد غزالی1، به چاپ رسانید. ایشان هرچند در مقدمه ی دیوان وعده ی چاپ آثار دیگر پدرش را داده بود، ولی پیچکدام به طبع نرسید.
دیوان شعر ملک الکلام نایاب بوده و نسخه ای از آن در کتابخانه ی ملی ایران تحت عنوان دیوان مجدالدین ملک الکلام نگهداری می شود که متاسفانه صفحاتی از این مجموعه ناقص است.
آثار مجدی:
مرحوم ملک الکلام، شاعر، نویسنده و ادیبی بزرگ مرتبه بوده که نه تنها در ادبیات فارسی استاد بوده بلکه به زبان های عربی ، کردی ، ترکی نیز تسلط داشته و به همه ی آنها شعر می سروده است. در اقسام شعر ازغزل ، قصیده و مثنوی و رباعی و قطعه مهارت داشته و از بهترین گویندگان عصر خویش به شمار می رفته است. در نثر قلمی متین و نگارشی شیوا داشته است.
ملک الکلام در طول زندگی پربارش آثار ذیقیمتی را تقدیم ادب دوستان سرزمینش نمود که قسمتی از این آثار عبارتند از:
1.شرح زندگانی و سوانح عمر خود که شاکل مطالب و نکات تاریخی،ادبی،علمی و فکاهی است.
2.دیوان مفصل نظم ، از قصاید غرای حکمت آیز ، غزلیات شوق انگیز عاشقانه و عارفانه ، مثنویات ، ترجیعات ، مراثی ، رباعیات و ماده تاریخهای بدیع،که پاره ای از آنها به طبع رسیده است.
3.سفرنامه حجاز که در مورد خاطرات سفر ایشان به مکه است و از مهمترین آثار نثر وی می باشد که در هنگام مسافرت به حج تالیف کرده است.
4.منشات و مقالات و رسالات مختلفه در توحید و اخلاقیات و عرفان.
5.تحقیقات حکیمانه وپند واندرزهای مهم اجتماعی واخلاقی از هر نوع وهرمقوله.
6.رساله ای در یک مقدمه و دوازده فصل کوتاه در مورد عشیره ی جاف و شرح جغرافیایی و مراتع و معابر احشام جاف.
7.مقدمه ی مجدی برنسخه ی‌مصحح منطق الطیرشیخ فریدالدین عطار نیشابوری.
8.قصیده ی 127 بیتی در وصف کالسکه ی بخار که در روزنامه تربیت شماره ی 191 آن زمان چاپ شده است.
سرودن قصیده ای در توصیف کیمیای سعادت و مناقب امام محمد غزالی «ره» که بنا به استناد به یادداشت مرحوم مجدی در آخر دیوان شعر او ، خواسته در آخر دیباچه ی کتاب کیمیای سعادت به طبع برساند اما بنا به مصلحتی در خاتمه ی دیوان و مختصر خودش طبع نموده است «1337»
مرحوم مجدی علاوه بر داشتن افکار بدیع و ذوق هنری به کار تحقیق نیز علاقه ی وافر داشت چنانچه مقدمه ای بر « کیمیای سعادت» افاضه حجت الاسلام امام محمد غزالی ( ره) که در واقع تفسیری بر این کتاب پر مایه ی فارسی است سروده که این کار تحقیقی فیضی می دانسته است و از فرزندش درخواست که آن را در آخر دیباپه ی کتاب کیمیای سعادت به طبع برساند اما بنا به مصلحتی در آخر دیوان مجدی به مشاطه ی طبع آراسته شد. مجدی خود در حاشیه ی دیوانش به این موضوع اشاره فرموده و با خط زیبای خویش مرقوم فرموده است.
اینک چند بیت از این تفسیر:
فیضی که کیمیای سعادت بود بنام
صد کیمیاست هر دم از وی نثار دل
آن کیمیا که ناسخ اکسیر اعظم است
بنموده چون محک به تمامی عیار دل
مصباح روح و مرگ فنا زندگی بقا
مفتاح غیب و هادی عقل و مدار دل
بعد از نبی و قول نبی در جهان حس
1.ملک الکلام یعنی شاه سخن و این به سبب شیوایی کلامش بوده است. از: مقاله ی ماموستا نافع مظهر
2.طوفان آتش: جنگ جهان سوز اول ، از سال 1914 آغاز و در سال 1918 پایان یافت.
همانطور که میرزا عبدالحمید در مقدمه ی دیوان پدرش اشاره نموده، مجدی در تهران به تدوین آثار نظم و نثر خویش پرداخت و تا پایان عمر پر برکتش در تهران اقامت نموده و به مطالعه در علوم و فنون و تصحیح کتب دواوین شعرا و تدوین آثار دلکش فکر و قلم خویش پرداخته و عاقبت در یال 1342 ه. ق در سن هفتاد و شش سالگی شمه وجودش که روشن کننده ی راه پیروانش و راهنمای طریقت شیفتگان ادب و عرفا سرزمینش بود به خاموشی گرایید و گفتار شیوای ملک الکلام ، اشعار زیبا و دلنشینش ، خط زیبا و ذوق هنری بی نظیرش ، عشق و علاقه ی وافر به سرزمین و علو مقام اخلاقی و عرفانی در آثارش ، برای همیشه در قلبهای رهروانش ماندگار گردید.
میرزا عبدالحمید میرالکتاب در سال 1337ه . ق دیوان پدرش را در 59 صفحه و یک ضمیمه ی دو برگی در پایان دیوان مجدی در مورد توصیف کیمیای سعادت و مناقب امام محمد غزالی1، به چاپ رسانید. ایشان هرچند در مقدمه ی دیوان وعده ی چاپ آثار دیگر پدرش را داده بود، ولی پیچکدام به طبع نرسید.
دیوان شعر ملک الکلام نایاب بوده و نسخه ای از آن در کتابخانه ی ملی ایران تحت عنوان دیوان مجدالدین ملک الکلام نگهداری می شود که متاسفانه صفحاتی از این مجموعه ناقص است.
آثار مجدی:
مرحوم ملک الکلام، شاعر، نویسنده و ادیبی بزرگ مرتبه بوده که نه تنها در ادبیات فارسی استاد بوده بلکه به زبان های عربی ، کردی ، ترکی نیز تسلط داشته و به همه ی آنها شعر می سروده است. در اقسام شعر ازغزل ، قصیده و مثنوی و رباعی و قطعه مهارت داشته و از بهترین گویندگان عصر خویش به شمار می رفته است. در نثر قلمی متین و نگارشی شیوا داشته است.
ملک الکلام در طول زندگی پربارش آثار ذیقیمتی را تقدیم ادب دوستان سرزمینش نمود که قسمتی از این آثار عبارتند از:
1.شرح زندگانی و سوانح عمر خود که شاکل مطالب و نکات تاریخی،ادبی،علمی و فکاهی است.
2.دیوان مفصل نظم ، از قصاید غرای حکمت آیز ، غزلیات شوق انگیز عاشقانه و عارفانه ، مثنویات ، ترجیعات ، مراثی ، رباعیات و ماده تاریخهای بدیع،که پاره ای از آنها به طبع رسیده است.
3.سفرنامه حجاز که در مورد خاطرات سفر ایشان به مکه است و از مهمترین آثار نثر وی می باشد که در هنگام مسافرت به حج تالیف کرده است.
4.منشات و مقالات و رسالات مختلفه در توحید و اخلاقیات و عرفان.
5.تحقیقات حکیمانه وپند واندرزهای مهم اجتماعی واخلاقی از هر نوع وهرمقوله.
6.رساله ای در یک مقدمه و دوازده فصل کوتاه در مورد عشیره ی جاف و شرح جغرافیایی و مراتع و معابر احشام جاف.
7.مقدمه ی مجدی برنسخه ی‌مصحح منطق الطیرشیخ فریدالدین عطار نیشابوری.
8.قصیده ی 127 بیتی در وصف کالسکه ی بخار که در روزنامه تربیت شماره ی 191 آن زمان چاپ شده است.
سرودن قصیده ای در توصیف کیمیای سعادت و مناقب امام محمد غزالی «ره» که بنا به استناد به یادداشت مرحوم مجدی در آخر دیوان شعر او ، خواسته در آخر دیباچه ی کتاب کیمیای سعادت به طبع برساند اما بنا به مصلحتی در خاتمه ی دیوان و مختصر خودش طبع نموده است «1337»
مرحوم مجدی علاوه بر داشتن افکار بدیع و ذوق هنری به کار تحقیق نیز علاقه ی وافر داشت چنانچه مقدمه ای بر « کیمیای سعادت» افاضه حجت الاسلام امام محمد غزالی ( ره) که در واقع تفسیری بر این کتاب پر مایه ی فارسی است سروده که این کار تحقیقی فیضی می دانسته است و از فرزندش درخواست که آن را در آخر دیباپه ی کتاب کیمیای سعادت به طبع برساند اما بنا به مصلحتی در آخر دیوان مجدی به مشاطه ی طبع آراسته شد. مجدی خود در حاشیه ی دیوانش به این موضوع اشاره فرموده و با خط زیبای خویش مرقوم فرموده است.
اینک چند بیت از این تفسیر:
فیضی که کیمیای سعادت بود بنام
صد کیمیاست هر دم از وی نثار دل
آن کیمیا که ناسخ اکسیر اعظم است
بنموده چون محک به تمامی عیار دل
مصباح روح و مرگ فنا زندگی بقا
مفتاح غیب و هادی عقل و مدار دل
بعد از نبی و قول نبی در جهان حس