۱۴ / ۰۴ / ۱۴۰۱

دکتر هاشمی، وزیر وقت بهداشت، در برنامه‌ی اولین سالگرد درگذشت عباس کیارستمی که در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد: «کسی نمی‌تونه ادعا بکنه که اگر آقای کیارستمی مونده بودن هم هیچ اتفاقی براشون نمی‌افتاد. احتمالش خیلی خیلی کمتر بود، ولی این‌که بگیم نمی‌افتاد هم خب بالاخره ایشون با فشار پایین [از علائم عفونت خون] ایران رو ترک کرد. بنابراین من فکر می‌کنم که خیلی صادقانه باید بیایم بگیم.»

این وضعیت من رو یاد تکنیک‌های شکار در حیات وحش می‌ندازه. برخی شکارچیان اول طعمه رو خسته می‌کنند یا صبر می‌کنند تا خسته شه، بعد نوبت حمله‌ست. تا ضعیف و خسته به نظر میایم، پروژه‌ی تطهیر (به قول آقای صفاریان‌پور) کلید می‌‌خوره.

فکر می‌کنم موفقیت پی‌گیری پرونده‌ی پزشکی عباس کیارستمی، بیش‌تر از گرفتن گزارش (گزارشی که نمی‌دونیم چقدر دقیق و صادقانه ارائه شده) در مقابله با روایتیه که سعی می‌شه جابیفته: بهبود یافته بود. اگر نمی‌رفت، زنده می‌ماند.

سه سال پیش، در همین ایام، احمد میر، پزشک معالج عباس کیارستمی، روی جلد مجله‌ی دنیای سلامت رفت و در مصاحبه‌ای ناقص و پرتناقض، با سربلندی، متانت و بزرگواری از دلایل سکوتش و از زیباترین کار دنیا گفت، از بهبود یافتن عباس کیارستمی و از تصمیم اشتباه او برای رفتن به فرانسه. «گفتم سکوت کنم تا روزی روزگاری حقیقت روشن خواهد شد.» او نگفت با سکوت پزشک معالج حقیقت چگونه باید روشن بشه، ولی از محتوای صحبت‌های او می‌شد نتیجه گرفت همان بهتر که سکوت کرده. مثلاً او گفت مصرف داروی ضدانعقاد که سبب خونریزی وسیع پس از جراحی اول و دلیل جراحی دوم بود، بخشی از پروسه‌ی درمان برای جلوگیری از آمبولی بوده، اما در توضیح به سازمان نظام پزشکی نوشته بود به عباس کیارستمی توضیح داده که جراحی باید حداقل پنج روز پس از قطع مصرف داروی ضدانعقاد انجام شود.
‌
امسال هم شهروند پرونده‌ی مفصلی با ادعای کالبدشکافی پشت‌صحنه‌ی مرگ عباس کیارستمی کار کرده. طرفه این‌که پرونده با مصاحبه‌ای تحت عنوان «در ایران زنده می‌ماند» شروع شده و تمام صفحات متعدد بعدی، مخاطب رو به سمتی سوق می‌ده که چنین نتیجه‌ای بگیره. در شصت‌ویک صفحه پرونده‌ی مثلاً تحقیقی، در حالی از وضعیت بهبودیافته‌ی عباس کیارستمی صحبت می‌شه که او کمتر از یک هفته پیش از اعزام به فرانسه، به دلیل عفونت خون در حادترین حالتش (شوک) در بیمارستان بستری بوده.

|
شوک سپتیک آخرین و شدیدترین شکل سپسیس و همچنین سخت‌ترین [شکل عفونت خون] برای درمان است. بیماران مبتلا به شوک سپتیک اغلب «بیمارترین بیمارانِ بیمارستان» نامیده می‌شوند، زیرا پزشکان، پرستاران و سایر متخصصان مراقبت‌های بهداشتی برای نجات آن‌ها از عوارض طولانی مدت یا مرگ تلاش می‌کنند.
‌|

اگر تردیدی در شما وجود داره که انتقال به فرانسه سرنوشت او رو عوض کرده، درباره‌ی شوک سپتیک مطالعه کنید، و نتایجش رو در تعداد دفعاتی که عباس کیارستمی طی سه ماه دچارش شده، سن او، توان رو به افول جسمی او و عوارض دیگرِ جراحی‌ها که همزمان با آن‌ها هم درگیر بود ضرب کنید.
‌

نکته‌ای که این روزها توجهم رو جلب کرده چیزی در این صداست. او قطعاً می‌دونه که هر اقدام درمانی در فرانسه بیش از یک هفته طول می‌کشه، اما می‌گه هفته‌ی بعد برمی‌گردم و برمی‌گرده. هدف او از رفتن به فرانسه نه درمان، بلکه دیدار دوستان قدیمیه. برخلاف چیزی که شهروند سعی کرده القا کنه: «لج‌بازی‌ای که به قیمت مرگ او تموم شده»، او غافلگیر نشده، او آگاهانه پایان محتومش رو کارگردانی کرده، کاری که بیست سال قبل‌تر در «طعم گیلاس» کرده بود.

…امروز ششمین سالگرد خاک‌سپاری اوست.

‌https://bit.ly/3SbqPk5

آرزوی محال

نمی‌دانم این نامه را خطاب به چه کسانی می‌نویسم، اما می‌دانم چرا می‌نویسم و باور دارم که نوشتن آن در این وضعیت ضروری و اجتناب‌ناپذیر است، چراکه دو فیلم‌ساز ایرانی، دو فیلم‌ساز وابسته به جریان سینمای مستقل ایران در بندند. به‌عنوان یک فیلم‌ساز از همین جریان سینمای مستقل، سال‌هاست که دیگر امیدی به نمایش فیلم‌هایم در کشورم ندارم و سال‌هاست که با ساختن فیلم‌های شخصی و کم‌هزینه، به کمک و همراهی وزارت ارشاد به‌عنوان متولی سینمای ایران چشم امید ندارم. من برای گذران زندگی به عکاسی روی آورده‌ام و از درآمد آن، فیلم‌های کوچک و کم‌هزینه می‌سازم و به پخش غیرقانونی نسخه‌های تکثیرشده‌ی فیلم‌هایم اعتراضی نمی‌کنم، چراکه این تنها راه ارتباط من با مخاطبان هموطنم است. دیگر سال‌هاست حتی به این بی‌توجهی وزارت ارشاد و مسئولان سینمایی اعتراض هم نمی‌کنم. حتی اگر نپذیریم که سال‌هاست مسئولان سینمایی کشور به‌عنوان بازوی فرهنگی دولت بین فیلم‌سازان خودی و غیرخودی فرق می‌گذارند، بر این باورم که آن‌ها به هیچ روی به سینمای مستقل عنایتی ندارند. این گناه ما نیست که فیلم‌سازیم و تنها از طریق فیلم‌سازی است که می‌توانیم زندگی کنیم. این نه فقط یک انتخاب، که برای ما یک ضرورت حیاتی‌ست...

نامه‌ی سرگشاده‌ی عباس کیارستمی در اعتراض به بازداشت جعفر پناهی و محمد رسول‌اف
‌

نقد و بررسی فیلم «گزارش»
با حضور محمد شیروانی، محسن آزرم و نوید پورمحمدرضا/ خانه‌ی هنرمندان/ ۹ تیر ۱۴۰۱
@KiarostamiAbbas

در شماره‌ی جدید (شماره‌ی ۱۸) ماهنامه‌ی «فیلم امروز» پرونده‌ای درباره‌ی میراث فرهنگی-هنری عباس کیارستمی و حفظ و اشاعه‌ی آثار او، شش سال پس از خاموشی‌اش کار شده است. این پرونده حاوی مجموعه‌ی مفصلی از یادداشت‌های دوستان، دوست‌داران و همراهان کیارستمی‌ست که به همت یلدا ابتهاج گرد آمده، به‌علاوه‌ی گفت‌وگو با بهمن کیارستمی و محمودرضا بهمن‌پور (ناشر اختصاصی آثار کیارستمی).
‌
‌نسخه‌ی مجازی مجله را می‌توانید از «فیدیبو» بخرید.
لینک مستقیم:
fidibo.com/book/138856-مجله-ماهنامه-فیلم-امروز-شماره-18
‌

‌.

یکی از بهترین یادداشت‌های این پرونده،
یادداشت ناصر زراعتی‌ست که مثل همیشه خواندنی است. این نسخه‌ی صوتی یادداشت آقای زراعتی است با صدای خود نویسنده.

‌
‌https://bit.ly/3R5ijlT

می‌گویند «مکان»، «رابطه» را می‌سازد و خانه‌ی عباس کیارستمی بدون تردید نمونه‌ای بود در تایید این مدعا و البته همچون همه‌ی آنچه به او مربوط می‌شد، دلیلی بر خلاف آن. خانه‌ی کارگردانی که واقعیت را به تصویر می‌کشید، اما از طریق نمایش جزئیاتی به‌شدت ساخته و پرداخته، از همان ابتدا شباهت به صاحب‌خانه را به رخ می‌کشید. خانه‌ای در انتهای یک بن‌بست که ورود به آن، وجود بن‌بست را انکار می‌کرد. دو زنگ که یکی نام داشت و آن یکی تا مد‌‌ت‌ها بی‌نام بود و همان باعث می‌شد که حدس بزنی که زنگ خانه‌ی مورد نظر توست. این‌جا راهی آغاز می‌شد که بن‌بست نبود و مینیمالیسم، کم‌گویی، زبان اشاره و امکان کشف و شهود، نقش راهنمای ورود به آن را ایفا می‌کردند. و سپس چند پله، پلکان «فرصت»، برای اطمینان از مقصد، تازه کردن نفس، آمادگی برای روبرو شدن با صاحب‌خانه‌ای که هر چند با لطف، اما کوچکترین و بی‌اهمیت‌ترین حرف‌ها و حرکات تازه‌وارد را می‌سنجید و تحلیل می‌کرد و…

یادداشتی از توفان گرکانی
‌
منتشرشده در شماره‌ی ۱۸ ماهنامه‌ی «فیلم امروز»
‌

‌
https://bit.ly/3KI67Fe

جایی گفته بود که وقتی نمی‌تواند فیلم بسازد، کارهای دیگری می‌کند؛ عکس می‌گیرد، شعر می‌گوید، نجاری می‌کند و ... به نظرم نکته‌ای در این حرف هست؛ این‌که از بی‌کاری نفرت داشت. از نظر او ما آدم‌های عجیبی بودیم وهمیشه به ما می‌گفت: «شما چطور می‌تونید بی‌کار باشید؟» برای همین، برای خودش کار جور می‌کرد. و بلد هم بود از این کاری که جور کرده و سرگرمش  کرده، پول هم دربیاورد.
یکی ازآن کارها، ساخت صندوقچه در ابعاد مختلف بود. نمی‌دانم ایده‌ی ساخت آن‌ها از کجا به سرش افتاد. من که بعد از گرفتن دیپلم یک جوان بی‌کار بودم و از سربازی فراری، طبق رسم قدیمی‌، رفتم وردست دایی‌عباس و مشغول شدم. این قضیه برمی‌گردد به اوایل دهه‌ی شصت. ما در اختیاریه - در همان «خانه‌ای با شیروانی قرمز» - در کنار مادربزرگ و یکی از خاله‌هایم زندگی می‌کردیم.

یادداشتی از حمید قادری

‌منتشرشده در شماره‌ی ۱۸ ماهنامه‌ی «فیلم امروز»
‌

شش سال قبل از ساخت «کپی برابر اصل» عباس کيارستمی از این می‌گوید که ما بضاعت این‌که از اصل لذت ببریم را نداریم، به همین خاطر باید به‌ بدل (کپی) بسنده کنیم.

تصاویر از مستند «باغ ایرانی» [کارگردان: بهمن کیارستمی، تهیه‌کننده: مرجانه مقیمی، محصول ۱۳۸۳] و آرشیو بهمن کیارستمی
‌
پ. ن: کيارستمی اولین چیدمان درختِ خود را در سال ۱۳۸۳ در موزه هنرهای معاصر ایران و در نمايشگاه گروهی «باغ ایرانی» به نمایش گذاشت. ساسان توکلی‌فارسانی همانند سایر چیدمان‌های درختِ کيارستمی در این چیدمان هم نقش پررنگی داشت.
‌
تصاویر: مرتضی پورصمدی، بهمن کیارستمی و حمیده رضوی‌
@KiarostamiAbbas

‌
https://youtu.be/jxpKOlQ4L4I
‌
فيلم کوتاه «نه‌ خیر»
ساخته‌ی عباس كيارستمی، محصول ٢٠١٠
‌

‌
برای من یکی از بهانه‌های کوچک خوشبختی، لودگی و مسخرگی و دوری از وضعیت جدی است. چندی پیش برای فرار از فکر و تن سپردن به ابتذال محض و صرفا خندیدن، یک فیلم درِ پیتی کمدی را به تماشا نشستیم. همه‌چیز خوب پیش می‌رفت‌: ما ریسه می‌رفتیم و به وقایع خنده‌دار و اغراق‌آمیز فیلم می‌خندیدیم، اما ناگهان اتفاقی عجیب افتاد: در اوج خنده و شادی یک‌دفعه خبر مرگ کیارستمی رسید!
تصور کنید در آسوده‌ترین شکلی در یک وان آب گرم لم داده باشید و ناگهان یک هشت‌پای کثیف و نفرت‌انگیز به تن‌تان چنگ بیاندازد. تصور کنید...
متضادترین حالات حسی در کسری از ثانیه رودرروی هم قرار گرفتند و مرگ، درد و حجم کمرشکن ملال پیروز آمد.
‌
یادداشت محمد مرادی، به مناسبت درگذشت عباس کیارستمی در سال ۲۰۱۶
آقای مرادی در روزهای پایانی سال ۲۰۲۲ برای جلب توجه جهانیان به اعتراضات مردم ایران با پریدن در رودخانه‌ای در شهر لیون خودکشی کرد.
‌

.
«ما در روزگاری زندگی می‌کنیم که به عناوین و صورت‌های مختلف به حداقل‌ها رضایت داده‌ایم و‌ حتی به سوی حداقل‌ها، کمترین‌ها و پایین‌ترین‌ها سوق داده می‌شویم، بی‌آنکه در جست‌وجوی جایگاه واقعی خودمان به‌عنوان انسان باشیم.

پرسش: آیا «خوشبخت نبودن انسان» گناه است؟

این پرسش خلاقانه‌ی ذهن کیارستمی‌ست. پرسشی که ذهن عادی آن را نمی‌پرسد. پرسش کیارستمی، حتی به گونه‌ای پرسش از امری بدیهی است، وقتی اکثر قریب به اتفاق انسان‌ها به حال بد و بدبختی خود، خو می‌گیرند.

اما خوشبختی انسان امری نیست که تام و تمام تنها به خود او مربوط باشد. مثلا جبر جغرافیایی و تاریخی در خوشبختی آدمی تاثیرگذار است‌.» 

این مطالب بخشی از یادداشتی‌ با عنوان «فرو شدن چو بدیدی، برآمدن بنگر» به قلم بهاره منصوری درباره‌ی فیلم «طعم گیلاس» است که یک سال پیش منتشر کردیم. موارد مطرح‌شده شباهت زیادی به شرایط امروز ما و انتخاب محمد مرادی در این شرایط دارد. محمد مرادی جوانی ایرانی ساکن فرانسه بود که در روزهای پایانی سال ۲۰۲۲ برای «جلب توجه جهان غرب به مسائل ایران» در لیون با پریدن در رودخانه‌ خودکشی کرد.

.
نگاهی به عکس‌های تم برف کیارستمی

اين فصل را من به اين دليل بيش‌تر برای عکاسی دوست دارم که برف بخشی از طبيعت را می‌پوشاند و آن را تبديل به يک کاغذ سفيد می‌کند و بعد هر عنصر تازه‌ای مثل نقاشی روی کاغذ سفيد می‌تواند خودنمایی کند، به شکلی که ديگر عکس نيست و بيش‌تر به يک کار گرافيک و نقاشی تبديل می‌شود.
‌
گزارشی از شاهرخ گلستان از نمایشگاهی از عکس‌های تم برف عباس کیارستمی

فیلم کوتاه «شرایط»،
ساخته‌ی جعفر پناهی، محصول ۲۰۱۶
@KiarostamiAbbas

.
فیلم کوتاه «شرایط»،
ساخته‌ی جعفر پناهی، محصول ۲۰۱۶

فیلم #شرایط را پناهی کمی پس از درگذشت عباس کيارستمی در سال ۱۳۹۵ ساخته است.
خلاصه‌ی فیلم: جعفر پناهی با یکی از دوستانش (مجید برزگر) عازم محل دفن عباس کیارستمی می‌شود و در راه از شرایطی که در آن فیلم‌سازی و فعالیت می‌کند، می‌گوید.