#آنالیز_ادرار
💠آنالیز ادرار 💠
💕Urine analysis💕
🔬 @MLSandBIOLOGY 🔬
✔️آزمایش های روتین ادرار معمولاً برای عفونت های دستگاه ادرار(کلیه ها، مثانه، حالب) تعیین وجود قند ادرار در بیماران دیابتی ، وجود سنگ کلیه ، فشار خون بالا و بیماری های کلیوی و کبدی خاص انجام می شود.
♻️شرح ماکروسکوپی ادرار
1️⃣ رنگ (color)
✔️دامنه تغییرات رنگ ادرار گسترده بوده و عمدتاً وابسته به غلظت آن می باشد. رنگ ادرار از زرد کمرنگ (light yellow)تا کهربایی تیره (dark yellow) متغییر است. بسیاری از داروها و مواد غذایی می توانند رنگ ادرار را تغییر دهند اما برخی رنگ ها مثل قرمز (درهماچوری یا پورفینوری) سیاه (آلکاپتونوری) نارنجی (بیلیروبینوری) سفید (چرک فراوان) یا آبی تا سبز (عفونت سودومونایی) ممکن است مهم باشند و با پیگیری دلیل آنها می توان به تشخیص های مهمی دست یافت.
🔬 @MLSandBIOLOGY 🔬
2️⃣ ظاهر ادرار (Appearance)
✔️ادرار نرمال معمولاً شفاف است اما ممکن است به واسطه ی رسوب فسفات ها و اورات ها،کدر(turbid ) و یا نیمه کدر(semi turbid ) گردد. حضور گلبول های سفید یا قرمز، سلول های اپی تلیال و باکتری ها نیز در میزان خاصی می توانند ادرار را کدر یا نیمه کدر کنند. موکوس نیز می تواند نمای مه آلود (cloudy ) به ادرار دهند.
3️⃣وزن مخصوص (specific gravity)
✔️شاخص غلظت مواد محلول در ادرار است که برای تشخیص قدرت تلغیظ و رقیق کردن کلیه ها به منظور حفظ و بقای هموستاز به کار می رود. SG ادرار به دلیل متفاوت بودن نوع غذا و میزان مصرف مایعات در طول روز متغیر است. لذا SG ادرار رندوم خیلی مفید نیست و بررسی SG ادرار 24 ساعته توصیه می شود. در هیدراتاسیون شدید و دیابت بی مزه SG کاهش و در دیابت قندی، دهیدراتاسیون و اکلامپسی، SG افزایش می یابد.
🔬 @MLSandBIOLOGY 🔬
4️⃣مقدار PH
✔️بین 6/4-8 متغیر بوده و معمولاً حدود 6 و کمی اسیدی است. آنچه برای پزشک اهمیت دارد این است که PH ادرار را با اطلاعات دیگر ارتباط دهد. مثلاً در اسیدوز توبولار کلیوی برخلاف اسیدوز سیستمیک،PH ادرار بیش از 6 خواهد ماند چون توبول های کلیه قادر به ترشح کافی یون H+ نیستند.
5️⃣پروتئین (protein)
✔️حضور مقادیر زیادی پروتئین در ادرار می تواند یک علامت مهم بیماری های کلیوی باشد.
✔️اما در شرایط فیزیولوژیک و بدون بیماری، مثل ورزش و تب هم دفع پروتئین در ادرار افزایش می یابد. دو مکانیسم اصلی که سبب پروتئینوری می شود عبارتند از:
🔬 @MLSandBIOLOGY 🔬
🔺صدمه گلومرولی
🔺 اختلال درعمل بازجذب توبول ها
6️⃣ گلوکز (glucose)
✔️گلوکوزوری به طور معمول وقتی دیده می شود که میزان گلوکز خون از حد آستانه کلیوی بیشتر باشد. هرچند گاهی به طور طبیعی آستانه کلیوی برخی افراد پایین تر از این هم می باشد. دیابت شیرین، تزریق سرم های قندی و مصرف یکباره و زیاد کربوهیدرات ها از دلایل گلوکوزوری است.
🔬 @MLSandBIOLOGY 🔬
7️⃣کتون (keton)
✔️اجسام کتونی در طی کاتابولیسم اسید های چرب ایجاد می شوند.کتونوری به دنبال کتوزیس (افزایش کتون ها در خون) حادث می شود. وقتی شخص دچار کمبود مصرف قند ها و کربوهیدرات ها (مثل روزه داری طولانی) یا دفع کربوهیدرات ها از بدن (مثلاً در اسهال و استفراغ های شدید) یا مواردی که سلول ها قادر به دریافت و مصرف کربوهیدرات ها نیستند (مثلا دیابت).کتون ها به دلیل مصرف چربی ها و سوخت ناقص آنها، در خون و ادرار افزایش می یابند.
8️⃣ خون (blood)
✔️هماچوری وجود خون در ادرار است.گلوبول های قرمز می توانند در شرایط فیزیولوژیک (مثل ورزش سنگین و عادت ماهانه) و یا پاتولوژیک (مثل التهاب حاد مثانه، تروما، زخم ها، سرطان های کلیه و مثانه، ضربه به کلیه، انفارکتوس و گلومرولونفریت) در ادرار ظاهر شوند.
🔬 @MLSandBIOLOGY 🔬
9️⃣بیلی روبین و اوروبیلینوژن(bilirubin & urobilinogen)
✔️بیلی روبین کونژوگه به دلیل محلول بودن در آب می تواند از سد کلیه ها عبور کرده و وارد ادرار شود لذا در بیماری هایی که میزان بیلی روبین کونژوگه افزایش می یابد (مثل انسداد مجاری صفراوی)، بیلی روبین در ادرار افزایش می یابد. در روده، بیلی روبین به ماده ایی به نام اوروربیلینوژن تبدیل می شودکه از طریق مدفوع دفع می گردد.10 الی 15 درصد اوروبیلینوژن مدفوع به خون بازجذب شده و از طریق ادراردفع می گردد. اگر به هر دلیلی انسدادی در مسیر بیلی روبین از کبد به صفرا یا از صفرا به روره رخ دهد (مثل سرطان یا سنگ ها)، بیلی روبین وارد مدفوع نشده، اوروبیلینوژنی هم تولید نمی شود؛ لذا اوروبیلینوژن ادرار نیز افزایش خواهد یافت.
🔬 @MLSandBIOLOGY 🔬
🔟 نیتریت (nitrit)
✔️اگر در ادرار باکتری به میزان متوسط یا بیشتر حضور داشته باشد و آن باکتری از احیا کنندگان تیترات به نیتریت باشد، نیتریت ادرار مثبت خواهد شد.
🔬 @MLSandBIOLOGY 🔬
💠آنالیز ادرار 💠
💕Urine analysis💕
🔬 @MLSandBIOLOGY 🔬
✔️آزمایش های روتین ادرار معمولاً برای عفونت های دستگاه ادرار(کلیه ها، مثانه، حالب) تعیین وجود قند ادرار در بیماران دیابتی ، وجود سنگ کلیه ، فشار خون بالا و بیماری های کلیوی و کبدی خاص انجام می شود.
♻️شرح ماکروسکوپی ادرار
1️⃣ رنگ (color)
✔️دامنه تغییرات رنگ ادرار گسترده بوده و عمدتاً وابسته به غلظت آن می باشد. رنگ ادرار از زرد کمرنگ (light yellow)تا کهربایی تیره (dark yellow) متغییر است. بسیاری از داروها و مواد غذایی می توانند رنگ ادرار را تغییر دهند اما برخی رنگ ها مثل قرمز (درهماچوری یا پورفینوری) سیاه (آلکاپتونوری) نارنجی (بیلیروبینوری) سفید (چرک فراوان) یا آبی تا سبز (عفونت سودومونایی) ممکن است مهم باشند و با پیگیری دلیل آنها می توان به تشخیص های مهمی دست یافت.
🔬 @MLSandBIOLOGY 🔬
2️⃣ ظاهر ادرار (Appearance)
✔️ادرار نرمال معمولاً شفاف است اما ممکن است به واسطه ی رسوب فسفات ها و اورات ها،کدر(turbid ) و یا نیمه کدر(semi turbid ) گردد. حضور گلبول های سفید یا قرمز، سلول های اپی تلیال و باکتری ها نیز در میزان خاصی می توانند ادرار را کدر یا نیمه کدر کنند. موکوس نیز می تواند نمای مه آلود (cloudy ) به ادرار دهند.
3️⃣وزن مخصوص (specific gravity)
✔️شاخص غلظت مواد محلول در ادرار است که برای تشخیص قدرت تلغیظ و رقیق کردن کلیه ها به منظور حفظ و بقای هموستاز به کار می رود. SG ادرار به دلیل متفاوت بودن نوع غذا و میزان مصرف مایعات در طول روز متغیر است. لذا SG ادرار رندوم خیلی مفید نیست و بررسی SG ادرار 24 ساعته توصیه می شود. در هیدراتاسیون شدید و دیابت بی مزه SG کاهش و در دیابت قندی، دهیدراتاسیون و اکلامپسی، SG افزایش می یابد.
🔬 @MLSandBIOLOGY 🔬
4️⃣مقدار PH
✔️بین 6/4-8 متغیر بوده و معمولاً حدود 6 و کمی اسیدی است. آنچه برای پزشک اهمیت دارد این است که PH ادرار را با اطلاعات دیگر ارتباط دهد. مثلاً در اسیدوز توبولار کلیوی برخلاف اسیدوز سیستمیک،PH ادرار بیش از 6 خواهد ماند چون توبول های کلیه قادر به ترشح کافی یون H+ نیستند.
5️⃣پروتئین (protein)
✔️حضور مقادیر زیادی پروتئین در ادرار می تواند یک علامت مهم بیماری های کلیوی باشد.
✔️اما در شرایط فیزیولوژیک و بدون بیماری، مثل ورزش و تب هم دفع پروتئین در ادرار افزایش می یابد. دو مکانیسم اصلی که سبب پروتئینوری می شود عبارتند از:
🔬 @MLSandBIOLOGY 🔬
🔺صدمه گلومرولی
🔺 اختلال درعمل بازجذب توبول ها
6️⃣ گلوکز (glucose)
✔️گلوکوزوری به طور معمول وقتی دیده می شود که میزان گلوکز خون از حد آستانه کلیوی بیشتر باشد. هرچند گاهی به طور طبیعی آستانه کلیوی برخی افراد پایین تر از این هم می باشد. دیابت شیرین، تزریق سرم های قندی و مصرف یکباره و زیاد کربوهیدرات ها از دلایل گلوکوزوری است.
🔬 @MLSandBIOLOGY 🔬
7️⃣کتون (keton)
✔️اجسام کتونی در طی کاتابولیسم اسید های چرب ایجاد می شوند.کتونوری به دنبال کتوزیس (افزایش کتون ها در خون) حادث می شود. وقتی شخص دچار کمبود مصرف قند ها و کربوهیدرات ها (مثل روزه داری طولانی) یا دفع کربوهیدرات ها از بدن (مثلاً در اسهال و استفراغ های شدید) یا مواردی که سلول ها قادر به دریافت و مصرف کربوهیدرات ها نیستند (مثلا دیابت).کتون ها به دلیل مصرف چربی ها و سوخت ناقص آنها، در خون و ادرار افزایش می یابند.
8️⃣ خون (blood)
✔️هماچوری وجود خون در ادرار است.گلوبول های قرمز می توانند در شرایط فیزیولوژیک (مثل ورزش سنگین و عادت ماهانه) و یا پاتولوژیک (مثل التهاب حاد مثانه، تروما، زخم ها، سرطان های کلیه و مثانه، ضربه به کلیه، انفارکتوس و گلومرولونفریت) در ادرار ظاهر شوند.
🔬 @MLSandBIOLOGY 🔬
9️⃣بیلی روبین و اوروبیلینوژن(bilirubin & urobilinogen)
✔️بیلی روبین کونژوگه به دلیل محلول بودن در آب می تواند از سد کلیه ها عبور کرده و وارد ادرار شود لذا در بیماری هایی که میزان بیلی روبین کونژوگه افزایش می یابد (مثل انسداد مجاری صفراوی)، بیلی روبین در ادرار افزایش می یابد. در روده، بیلی روبین به ماده ایی به نام اوروربیلینوژن تبدیل می شودکه از طریق مدفوع دفع می گردد.10 الی 15 درصد اوروبیلینوژن مدفوع به خون بازجذب شده و از طریق ادراردفع می گردد. اگر به هر دلیلی انسدادی در مسیر بیلی روبین از کبد به صفرا یا از صفرا به روره رخ دهد (مثل سرطان یا سنگ ها)، بیلی روبین وارد مدفوع نشده، اوروبیلینوژنی هم تولید نمی شود؛ لذا اوروبیلینوژن ادرار نیز افزایش خواهد یافت.
🔬 @MLSandBIOLOGY 🔬
🔟 نیتریت (nitrit)
✔️اگر در ادرار باکتری به میزان متوسط یا بیشتر حضور داشته باشد و آن باکتری از احیا کنندگان تیترات به نیتریت باشد، نیتریت ادرار مثبت خواهد شد.
🔬 @MLSandBIOLOGY 🔬