مراغه پناهگاه مردم میاندوآب می شود.

(حمله شیخ عبیدالله کرد به میاندوآب و پناه جستن مردم آن منطقه در مراغه)

اصغرمحمدزاده
(نویسنده و مورخ)

__

سال 1259 ش. واقعه ای بر جان مردم آذربایجان لرزه انداخت. شیخ عبیدالله کرد به جهت حصول نقشه خیالی خود به مناطق مختلف آذربایجان لشگر کشید . وی هر مقاومتی را به زبان تفنگ و شمشیر پاسخ می داد.
در دنباله رو تصرفات خود به میاندوآب نیز تاخته و نیروهای تحت امر شیخ کشتار عظیمی در این شهر به راه انداخته و خانه های مردم را به آتش کشیدند. در میان این معسگر شماری از مردم میاندواب به دارالحکومه شهر پناه بوده و شماری دیگر از بی راهه به مراغه گریختند .
میرزاعلی اکبرخان منشی که وقایع را به عینه ناظر بوده، شرح وقایع را در رساله ای ای با عنوان "بیان واقع مراغه " قلمی نموده و. در بخشی پناه جستن مردم میاندوآب به مراغه را این گونه مشروح می دارد :
"... بالجمله غالب عجزه اهالی دهات و بقیه السیف اهالی میاندوآب به مراغه آمده ؛ کوچه ها و معابر و خانه ها و مساجد از آنها پر شده . همه پریشان و بی آب و نان حیران بودند . آخرالدم. از جانب حکومت مقرر شد :اهالی میاندوآب را به چهار محله مراغه تقسیم و اهل هر محله مخارج تقسیمی خود را تا چندی بدهند و همین طور معمول شد. علی خان والی _حاکم مراغه_ به قدرالامکان از اعانت و دستگیری نقدا و جنسا خودداری نمی کردند ..."

لینک عضویت در کانال تاریخ مراغه

https://t.me/tarikhemaragheh

اکران مستند دارالملک مراغه

چهارشنبه 12 اردیبهشت ماه

ساعت 17

سالن عبدالقادر مراغه ای

حضور برای عموم آزاد است

یکی از نخستین اتومبیل های وارده به مراغه. در سال 1318


صاحب اتومبیل میراسحاق موسوی (مشهور به موسوی لر) _ایستاده از چپ نفر پنجم _
نفر اول سمت راست : راننده اتومبیل

اولین اتومبیل در سال 1309 شخصی به مراغه توسط شخصی به نام صمصام امیرمقدم وارد شهر شد . در ادامه خاندان فتوحی و موسوی نیز صاحب اتومبیل های شخصی شدند.

لینک عضویت در کانال تاریخ مراغه👇
https://t.me/tarikhemaragheh

انعکاس خبر تاسیس نخستین مدرسه دخترانه جهان در مراغه
مصاحبه با روزنامه همشهری 17 اردیبهشت ماه 1403

اصغر محمدزاده (نویسنده و مورخ)

__
مسیر باورها باید تغییر یابد. زمانی که شاخصه های تاریخ ساز مقید به متون بالادستی است. نام مراغه گم می شود. انعکاس خبر " تاسیس نخستین مدرسه دخترانه جهان در مراغه" در روزنامه همشهری شاید این رای را لااقل برای برخی از افکار عموم تغییر داد که روزگاری در مراغه صحبت از نخستین آکادمی ها و مدارس علمی بود.
سرقویتی بیگی _مادر هلاکوخان مغول_ که تاسیس و پایه ریزی مدارسی در قلمرو حکومت اایلخانان مغول به ایشان منسوب است . تصمیم به ایجاد مدارس دخترانه در بخارا داشت که به دلیل بستر جامعه سنتی در این شهر این امکان بر ایشان فراهم نشد.
اما در دوران اقامت ایشان در مراغه این مهم حصول یافت و دیوار به دیوار رصدخانه مراغه مدرسه ای برای تحصیل اناث (دختران) بنا نمود. به اذعان پرفسور فرانس بروین که این مدرسه از حیث تقدم زمانی نخستین مدرسه دخترانه در دنیا به شمار می آید.
اما افتخارات مراغه در قطبیت علم جهانی محدود به همین سطور تیست ....

عضو کانال تاریخ مراغه شوید
https://t.me/tarikhemaragheh

جمعی از اهالی پهرآباد مراغه در سال ۱۳۲۴

در بعضی از اسناد نام این منطقه سپهرآباد آمده و اردشیر آوانسیان در کتاب خاطرات خود در دهه بیست نام این منطقه را «پیلاوا» ذکر نموده است.

عضو کانال تاریخ مراغه شوید
https://t.me/tarikhemaragheh

شهر دوره اشکانی « یای شهری » در مراغه؟


اصغر محمدزاده
(نویسنده و مورخ)

-------------

ولادیمیر مینورسکی از مورخین برجسته روس در کاوش بر روی شهرهای گمشده آذربایجان به نتایج قابل توجهی رسیده است .
شهرهای گازاکا , فنه سه په ، گنزک و فراآسپا شهرهای مهم آذربایجان در دوره اشکانیان به شمار می آمدند که محل قرارگیری آنها متقن نبود.
در خصوص شهر فراآسپا/فرااتا /فراآسپا طبق منابع مکتوب شهری متعلق با طبقه حاکمان بوده که کودکان و همسران شاه در آن اقامت داشته آمد.
استراپون و پلوتارک به لشکرکشی آنتونیوس فرمانده نظامی رومی به این شهر سخن گفته که رومیان به دلیل موقعیت خاص جغرافیای و حصار بزرگ و طبیعی شهر نتوانستند این شهر را تسخیر کنند.

مینورسکی در بررسی متن تاریخی جغرافیایی استرابون دو شهر بزرگ ییلاقی و قشلاقی گنزک و فراآسپا را با مفروضات قوی مکان یابی نموده است. وی می نویسد :
«جایگاه تابستانی در فراآتا و جایگاه تابستانی در گنزک بوده است »
(نام های جغرافیایی و ریشه های تاریخی آن ها در آتروپاتن ، ص ۴۲)
اما مینورسکی در ادامه از مختصات ارایه شده بطلمیوس نیز از محل قرارگیری این شهرها بهره می برد و گنزک را در شهر لیلان کنونی و فرااتا را در شمال شرقی این شهر قابل بررسی می داند و سپس در تحقیق محل آن اظهار می دارد :
«دره ای مشهور به رویین دژ که در نزدیکی مراغه قرار دارد و در سه فرسخی آن واقع بوده در ادوار بعدی غالبا به صورت پناهگاهی برای زنان به کار می رفت . به طور آزمایشی آن را با محلی که در نقشه های روسی یای شهری (شهر تابستانی) یکسان دانسته ام که در ۱۶کیلومتری بالای مراغه و در دامنه های سهند قرار دارد . اگر آن را با فراآسپا مربوط بدانیم . این ممکن همان شهر باشد که آنتونیوس کوشید تا آن را به تصرف درآورد».
(همان ، ص۴۵)

عضو کانال تاریخ مراغه شوید

https://t.me/tarikhemaragheh

اولین استاندار مراغه ای در سال ۱۳۲۲

اصغر محمدزاده (نویسنده و مورخ)
------

در آخرین روزهای سال ۱۳۲۲ در حالی که سازمان های دولتی در نتیجه اشغال دول متفق از هم پاشیده بود؛ حسن خان مقدم مشهور به ظفرالدوله به سمت استانداری آذربایجان شرقی منصوب شد. تا اوضاع به هم ریخته شده و قحطی ناشی از جنگ را سر و سامان بدهد.

حسن خان مقدم از نظر نسبی برادرزاده صمدخان شجاع الدوله به شمار می رفت و تحصیلات نظامی خود را در مدارس نظامی مظفری و آلمان و روسیه تکمیل نموده و در سال ۱۹۱۴ میلادی پس از فارغ التحصیلی از دانشکده افسری مسکو به خدمت قشون ایران درآمد.

از کارنامه درخشان حسن خان مقدم در عرصه نظامی می توان به رفع غائله شورش اسماعیل سمیتقو و بازگرداندن امنیت به ولایات غربی آذربایجان. فرماندهی سپاه غرب در جنگ جهانی دوم که تا آخرین دقایق صدور دستور ترک مقاومت از طرف مرکز، به ایستادگی در برابر تجاوز نیروهای انگلیس پرداخت ، اشاره نمود.

سرلشگر حسن مقدم واپسین سالهای عمر خود را به دلیل اختلاف با رزم آرا در خانه اربابی خود در روستای خوجامیر مراغه سپری نمود.

لینک عضویت در کانال تاریخ مراغه
https://t.me/tarikhemaragheh