MovaMed
164 subscribers
24 photos
5 files
26 links
Ініцыятыва для пашырэння выкарыстання беларускай мовы ў медыцыне.
Пішыце ў бот: @MovaMedBot
Download Telegram
Добры дзень, шаноўныя калегі! Рэгістрацыя на заняткі зачынена. Дзякуй ўсім! Мы звяжамся з кожным бліжэй да 16 сакавіка і паведамім месца правядзення.

Мы вельмі радыя, што ініцыятыва выклікала такую зацікаўленасць. Шмат хто пытаецца пра анлайн-фармат заняткаў. Мы будзем рухацца ў гэтым накірунку.

Пакуль мы плануем выкладаць на канале відэазапісы лекцый нашых выступоўцаў, а таксама лексічны слоўнік з магчымасцю абмеркавання ў чаце.

Нагадваем, што мы маем планы займацца менавіта медыцынскай прафесійнай беларускай лексікай. Для гэтага медык ужо павінен валодаць размоўнай беларускай мовай. Базавую лексіку ведае кожны, хто вывучаў мову ў школе. Калі трошкі папрактыкавацца ва ўжыванні — належны ўзровень можна здабыць хутка. Для таго каб пачаць размаўляць — трэба проста... пачаць размаўляць. Таму ўсім ахвотным падняць сваю беларускую на побытавы ўзровень раім далучыцца да Мова Нанова ў сацсетках — гэта, бадай, налепшы рэсурс для вывучэння.



Мова Нанова
Бясплатнае анлайн-вывучэнне беларускай мовы
https://t.me/movananova
Віншуем усіх! Учора адбыўся наш першы занятак MovaMed!

Нас было амаль столькі, колькі было філаматаў і філарэтаў 😉 Мы пазнаёміліся, падзяліліся асабістымі гісторыямі стасункаў з роднай мовай. Лекар-анэстэзіёлаг, кандыдат медычных навук Андрэй Вітушка, які стала карыстаецца беларускай мовай, у тым ліку абараніў дысертацыю па-беларуску, распавёў пра свой досвед.

Нажаль, не з усімі, хто зарэгістраваўся, атрымалася ўсталяваць сувязь. Некаторыя жывуць у іншых рэгіёнах і спадзяваліся, што заняткі будуць анлайн. Не засмучайцеся 😊 Мы працуем над анлайн-фарматам заняткаў, каб далучыцца змаглі ўсе ахвочыя.

У хуткім часе мы выкладзем відэа і лексічны слоўнічак занятка.
MovaMed 1-ы занятак. Запіс ад 16.03.2021

«Навошта нам беларуская мова» А. Вітушка

https://youtu.be/4FHwBeOevM0
Скрынінг коларэктальнага раку (КРР) Тэма наступнага занятку

Коларэктальны рак займае першае месца ў структуры анкалагічнай захворваемасці ў еўрапейскім рэгіёне. Міжнародная анкалагічная супольнасць адзначае сакавік як месяц барацьбы з коларэктальным ракам. Неабходнасць маштабнага асвятлення праблемы лекары бачаць у тым, што своечасова выяўлены КРР і яго папярэднікі вылечныя.

Ці працуе ў Беларусі дзяржаўная праграма скрынінгу КРР? Што варта рабіць у мэтах прафілактыкі і ранняй дыягностыкі КРР?

На гэтае і іншыя пытанні мы спадзяемся атрымаць адказ на нашым наступным занятку.

https://telegra.ph/Kolarehktalny-rak-KRR-03-20
Шаноўныя сябры! Давайце разам ствараць сучасную беларускую медычную мову!

Як правільна па-беларуску: кóланаскапія, калóнаскапія ці кáланаскапія? Адзначце ваш варыянт у апытанні ніжэй і напішыце ў каментарах, чаму вы так думаеце 🧐

Дарэчы, знайшлася памылка ў папярэднім пасце 😊 Заняткі (навучальныя), як дзверы - толькі множны лік. Нават, калі гэта адна пара. Занятак - "занятие, дело".
Трэба было напісаць: "Тэма наступных заняткаў - Скрынінг коларэктальнага раку"
Рабіце, калі ласка, нам далікатныя заўвагі 😊
Эндаскапічнае даследаванне тоўстай кішкі па-беларуску называецца КОЛАНАСКАПІЯ.

Мы пракансультаваліся ў двух мовазнаўцаў: Надзеі Старавойтавай і Вінцука Вячоркі:
1. Гэты тэрмін разглядаецца як складанае слова і падлягае правілам правапісу апошніх.
2. Націск у 2-й частцы прыпадае на 2-і склад, значыць, у 1-й частцы абавязковы пабочны націск. 3. Першая частка ад грэка-лац. κόλον/colon, націск на 1-ы склад. Адпаведна пішам коланаскапія.

Коланаскапія - галоўнае!!! у скрынінгу коларэктальнага раку. Гэта было тэмай апошніх заняткаў MovaMed. Чакайце на канале матэрыялы з заняткаў.
Скрынінг коларэктальнага рака. Прэзентацыя.

https://drive.google.com/file/d/1Nr8OiE76i6n7sfSBa6OamiNjkK604ZW-/view?usp=sharing
Шаноўныя сябры! Са святам! Жыве Беларусь!

Дваццаць пятага сакавіка —
Годны дзень
Беларускай дзяржавы.
Веснаплынных вятроў талака
Пыл з кароны атрэсла іржавы.
Шматавалі нас досыць арлы
І з адной, і з дзвюма галавамі.
Мы не з нейкай бязроднай імглы,
Нас вякі як сваіх
Гадавалі.
Мы — ратаі святла,
Крывічы,
Верхачы неўміруючай Пагоні.
Маладзік сакалом на плячы,
Гартны меч у цвярдое далоні.
Лучыць нашыя мары рака
Бел-чырвона-белага сцяга.
Дваццаць пятага сакавіка —
Наша свята,
Пароль
І прысяга!

Рыгор Барадулін
Скрынінг коларэктальнага раку.
Відэа з другіх заняткаў.
Лекарка-эндаскапістка Вольга Букач

https://youtu.be/bYgE8nt7TjI
Добры дзень, шаноўныя калегі!
На гэтым тыдні заняткаў MovaMed не будзе 😔
Тэма "Востры жывот" выявілася больш складанаю і патрабуе дадатковых кансультацый з мовазнаўцамі.

Таму запрашаем далучацца ў панядзелак, 29 сакавіка да лекцыі «Пасляаперацыйныя ліхаманкі» на канале Рупар БДМУ.

Падчас падрыхтоўкі прэзентацыі "Востры жывот" узнялося спадарожнае пытанне па такім статыстычным паказніку, як "Пасляаперацыйная лятальнасць". Гэты паказчык выкарыстоўваецца для ацэнкі дзейнасці хірургічнай службы. Ён вылічваецца як суадносіны ліку памерлых пасля аперацыі з агульнай колькасцю апераваных (у %).

Лекары хірургічных спецыяльнасцяў ведаюць, як кіраўніцтва ўстаноў аховы здароўя Рэспублікі Беларусь патрабуе трымаць гэты паказнік на патрэбным ім узроўні. Хірургі таксама ведаюць, як гэты паказнік можна законна палепшыць. Напрыклад, запісаць біяпсію пры эндаскапічным даследаванні як аперацыю, тым самым павялічыўшы агульны лік аперацый.

Як вы лічыце: ці мае паказнік пасляаперацыйнай лятальнасці ў ацэнцы дзейнасці хірургічнай службы практычнае значэнне? Калі мае, дык якое? Дарэчы, пошук паказніка пасляаперацыйнай лятальнасці ў статыстыцы суседняй Польшчы не даў станоўчых вынікаў. Затое ён ёсць у статыстыцы Расійскай Федэрацыі. Напішыце, калі ласка, вашае меркаванне ў каментарах. Паспрабуйце па-беларуску 😊
Лекторый. Выпуск 2

Тэма: «Пасляаперацыйныя ліхаманкі»

🔴 Заўтра (пн, 29.03) а 19:00 лекар-хірург Святлана Клімук прачытае лекцыю па тэме пасляаперацыйных ліхаманак у прамым эфіры на нашым YouTube-канале.

Пасляаперацыйны дагляд — ключавы для выжывання пасля нават самага бліскуча зробленага ўмяшальніцтва. Нават калі ўсё праходзіць без ускладненняў, дзень ці два з лёгкай тэмпературай — гэта, бадай, нармальна. А калі ліхаманка стаецца знакам бяды? Будзем разбірацца разам! 🚑

https://youtu.be/jQ9FpmGWY6Q
Рыхтуемся да тэмы "Востры жывот"

Боль часта з'яўляецца асноўным сімптомам у клінічнай карціне мноства захворванняў.
Падчас вострай катастрофы ў чэраўнай паражніне (перфарацыйны перытаніт) інтэнсіўнасць болю ад самага пачатку вельмі высокая і імкліва нарастае.

Хранічны вісцэральны (нутравы) боль мае прыступападобны характар — павольна нарастае і затым паступова цішэе. Напрыклад, пры абвастрэнні язвавай хваробы, хранічнага панкрэатыту.

Для хворых з вострымі колькамі ў жываце (жоўцевай, кішачнай, ныркавай) характэрны боль, які па-расейску мы называем «схваткообразная боль». Гэта боль, які то ўзмацняецца, то слабее на працягу невялікага прамежку часу.

У слоўніку Насовіча ёсць «родовые схватки» — «пярэймы», «патугі».

На вашую думку, як варта па-беларуску называць «схваткообразную боль» пры ныркавай коліцы?
У аўторак 6 красавіка наступныя заняткі MovaMed.
Тэма: «Востры жывот»

Пад тэрмінам "востры жывот" разумеюць шэраг вострых хірургічных захворванняў ворганаў чэраўнай паражніны, якія маюць шмат агульных прыкмет і патрабуюць, як правіла, тэрміновага хірургічнага ўмяшання.
Мы паспрабуем разгледзець асноўныя прычыны вострага жывата ў парадку іх ургентнасці. Чакаецца шмат спрэчнай лексікі :)

Жадаючыя далучыцца да заняткаў, калі ласка, напішыце ў бот вашае імя, прозвішча і спасылку на акаўнт у сацыяльнай сетках, дзе мы зможам з вамі звязацца.
Добры дзень! Пакуль мы рыхтуем матэрыялы з учорашніх заняткаў, прапануем абмеркаваць яшчэ адзін тэрмін, які выклікаў спрэчкі. Па-расейску - «недостаточность»: сердечная, почечная.

Мовазнаўцы прапануюць выкарыстоўваць слова «няздатнасць». Падчас дыскусіі лекары выказалі меркаванне, што «недастатковасць» лепш пасуе для медычнага тэрміну.

Каментар мовазнаўцы: «У слоўніках 1990-х гадоў абгрунтавана разьмяжоўваецца „нястача“ матэрыяльная (напр. вітамінная -- vitamin deficiency) і „няздатнасьць“ функцыянальная (напр. сэрцавая -- heart failure). У расейскай мове „недостаточность“ надта шматзначная, „недастатковасьць“ -- грувасткая калька зь яе, лепш глядзець на іншыя мовы.»

Цікава пачуць вашае меркаванне. Пішыце ў каментарах, калі ласка.
Востры жывот. Прэзентацыя

Зміцер Маркелаў

https://drive.google.com/file/d/1W4bHoiOOxnHpYmsu8ujhnZ_X5qNRK4Mm/view?usp=sharing
Востры жывот

Відэа з заняткаў 06.04.21

Лектар: Зміцер Маркелаў, хірург

https://youtu.be/5d7L9XhKbGk
Каманда MovaMed не магла застацца ў баку ад акцыі #сборнаяЗОЖ, якую распачалі беларускія спартоўцы. Яны заклікалі беларусаў пазбавіцца шкодных звычак і далучыцца да спорту.

Мы дадалі: «Mens sana in corpore sano» - «Здаровы дух у здаровым целе». І зладзілі паездку ў музей «Стары Менск», які месціцца за 8 км ад МКАД на берагах летапіснай ракі Менкі. Шмат хто з нас здзівіўся, але менавіта тут знаходзіўся старажытны Менск у Х стагоддзі, калі яшчэ не было ні Варшавы, ні Вільні, ні Масквы. Мы наведалі музей, дзе на свае вочы ўбачылі прадметы побыту Х-ХІ стагоддзя, знойдзеныя тут на археалагічных раскопках. Шахматы конь ХІ стагоддзя яшчэ раз даказаў нам, які здаровы дух быў у старажытных беларусаў :)

#MensSanaInCorporeSano
http://www.starymensk.by