САГ.
Хуыцау къæдзилтæ уæрста. Сырдтæ зыд кодтой иууылдæр. Саг та æнхъæлмæ каст йе 'мгъуыдмæ. Фæлæ уæздан лæугæйæ баззад. Иннæтæ йыл сæхи худæгæй хастой: саг, дам, æнæкъæдзилæй баззад. Саг сын афтæ зæгъы:
— Цард къæдзилæй нæу, фæлæ сæрæй у. Адæймагæн дæр къæдзил нæй, æмæ бæсты хицау уый куы у.
Æмæ рацыд сæрыстырæй.
Саг раст загъта: къæдзилджынтæ æгад рахастой.

Саг. —1972 аз, 20 февраль. Мыхуыргонд уыд: ж-л «Фидиуæг №7, 1975 аз, ф. 80; алманах «Уадындз», фарс 33.

#ӕмбисонд

ХИНÆЙДЗАГ СÆНЫКК.
Бирæгъ æрысмыста сæгъ æмæ сæныччы цæрæн. Бахæрынвæнд сæ скодта. Бацыд, æмæ сæ дуар æхгæд разынд.
Уæд бадзырдта:
— Уæ, ам стут?
— Мæ мад ам нæй, фæлæ æз ам дæн, — радзырдта сæныкк.
— Æмæ сыйæ куыд дæ?
— Стыр сытæ мын ис.
— О, стырсыджын сæныкк, мидæмæ мæ бауадз!
— Ныртæккæ, нæ зынаргъ уазæг!
Сæныкк мырткæйы сырх донæй йæхи ацахуырста, афтæмæй йæм рауад:
— Мидæмæ рацу. Стырсыджын сæныкк бирæгъ амардта, æмæ дзы дæхæдæг дæр бахæр, де ’мбæлттæн дæр дзы айс!
Бирæгъ уыцы ныхæстæ куы айхъуыста æмæ сæныччы «тугæйдзæгтæй» куы федта, уæд фæлыгъди.

АГЪНИАН. Цæрукъаты Дзугка» (Даря), Агънаты Увæдзы чызг
#ӕмбисонд

Бирæгъ æппæлыд йæ мыггагæй. «Мах — загъта, — кæмдæриддæр зонынц æмæ нæ тæрсынц кæмдæриддæр — хъæды дæр, хъæуы дæр». Ныр æхсæрæг дæр бæласы къалиуыл бады. Хъусы бирæгъы æппæлæн ныхæстæм æмæ йæм дзуры:
«Зонгæ уæ кæнынц, уый æцæг у. Фæлæ, раст куы зæгъæм, уæд уæ æппæлæг дæр нæй. Бын бауат — иу хæлар кæмæн нæй».

#ӕмбисонд

ЦЫППАР ХÆЛАРЫ.
Фæндагыл фæцæйцыдысты цыппар хæлары: къуырма, къуылых, куырм æмæ бæгънæг.
Æвиппайды къуырма тарстæй фæхъæр кодта:
— Бæхты къæхты хъæр хъусын! Чидæр нæ æрсуры!
— Æцæг у! — фæхъæр кодта куырм,—уæртæ сæм хæцæнгæрзтæ ис!
— Лидзæм! — фæдзырдта къуылых, — науæд нæ раййафдзысты!
— Тагъддæр, тагъддæр! — фæхъæр кодта бæгънæг, — науæд нæ бастигъдзысты!

#ӕмбисонд

Багаты Лади.

СУДЗИН ӔМӔ ӔНДАХ
Цыллæ ’ндах рахаста йæ хъаст Хæдзары дзаумæтты ныхасмæ:
— Цæмæн дæн искæй фæдыл баст, Циу Судзин, фенут-ма, мæ фарсмæ?

Кæм нæ фендæуыдзæн мæ куыст?
Кæд не сбуц кодта-иу мæ бахуыд, Кæнæ чындздзон чызджы фæлыст,
Гъе усгур лæппуйы бухархуд?

Сæрæй, ыскъобор кодта хыл,
Фæсырдта Судзины йæ хъæрæй... Цы нæ йæ рахуыдта зæххыл?!
Цы нæ йын акалдта æвзæрæй...

Цæвиттон, Судзин нал бæззыд... Цыллæ ’ндах нал цыдис йæ фæндыл, ...
Фæлæ та йæм куыддæр фæзынд,
Уæд та дын алæсти йæ фæдыл.

Æз федтон иу бинонты уаг,— Кæрæдзийæн ныхас нæ барстой. Чысыл ницы дæр сын—дзырддаг... Æмæ сæ ’мбисондæн æрхастон.

#ӕмбисонд

Уарзондзинад карз низӕй уӕлдай нӕу.

#ӕмбисонд

ФЫДБЫЛЫЗЫ ДЗАУМА.
Топп фыдбылызы дзаума у. Ивтыгъдæй йæ куы ссары, уæд архайы, цæмæй тагъддæр. фæгæрах кæна. Топпы мидæг гилдз нæй — Фыдбылыз дзы сусæгæй гилдз авæры æмæ агуры, чи йæ фехса, ахæм æдылыйы.


АГЪНИАН. Цæрукъаты Дзугка» (Даря), Агънаты Увæдзы чызг.
Цæрукъаты Ал. фыст, 1970 аз, 2 январь.

#ӕмбисонд

ÆРТÆХЦÆГЪДÆН КЪАХ.
Иу хæдзары бирæ чындзытæ уыд. Сæ иу байуарын æрымысыд. Кæд бирæ бинонтæ уыдысты, уæддæр хæларæй цардысты, æмæ ус ницы фæрæзта лæджы сардауынæн.
Бирæ заманты фæцархайдта, уæд дын иу хатт лæгæн куы зæгъид:
— Кусартæй дын дæ лæппуйæн раттынц йæ æртæхцæгъдæн къах.
Лæг бахъуыды дардта, æмæ, æцæгдæр, хæйттæ уаргæйæ, йæ лæппумæ æрхауд, фыс æртæх цы къахæй фæцæгъды, уый. (Цыма цæгъдгæ та кæцыйæ нæ кæны!).
Æмæ рахицæн сты.
Уымæ гæсгæ, æнæ ’фсонæй исчи бинонты цард куы размæнты, уæд ирон адæммæ акæнынц: «Сæ лæппумæ кусартæн йæ æртæхцæгъдæн къах æрхауд...»

Агънианы ныхæстæ, Цæрукъаты Вл. фыст, 1974 аз, 13 март, г. Орджоникидзе.

#ӕмбисонд

ХИН ЛÆДЖЫ КУЫВД.
Кæмæндæр йæ ус Дзыллæ хуынд, йæ чызг — Ацырухс, йæ лæппу та — Фарн, æмæ -иу искуы æмбырды куы уыдис, уæд афтæ куывта:
— Дзыллæ дзæбæх цы уа, ацы рухс кæддæриддæр куыд æрттива æмæ нæ фынгæй фарн куыд никуы фæцух уа, уыцы арфæ уæд!..

Агънианы ныхæстæ, Цæрукъаты Алыксандры фыст—1975 аз, 12 декабрь.

#ӕмбисонд