😴Farzandingiz kechasi yomon uxlaydimi? Bolalar “oltin” uyqusining qoidalarini o‘rganamiz
Go‘daklarning “oltin” uyqusi — har bir ota-onaning orzusi hisoblanadi. Bola ko‘p va qattiq uxlasa — u tez o‘sadi va rivojlanadi, kam kasal bo‘ladi. Kechalari yaxshi uxlashi uchun kunduzi bola bilan qanday shug‘ullanish kerak?
Agar bola kechasi yomon uxlasa, kunduzi nima qilish kerak?
Bola kechasi yaxshi uxlashi uchun, kunduzi uni “holdan toydirish” kerak – u kechga borib butun kuchini sarflashi va charchab qolishi kerak. Buni ikki yo‘l bilan amalga oshirish mumkin: bolada jismoniy harakatlanishni yoki his-tuyg‘uli holatlarni oshirish.
Ertalab va kechqurun bevosita cho‘miltirish va ovqatlantirishdan oldingi jismoniy faollik – bu qattiq uyquning garovi hisoblanadi. Agar bola emaklayotgan, o‘tiradigan yoki hatto yuradigan bo‘lsa – bolaga qo‘shilib emaklang, o‘tiring, birga yuring va harakat qilishga majbur qiling.
His-tuyg‘uli holatlarga bog‘liq yuklamalar alohida yondashishni talab qiladi – qarindoshlar va boshqa bolalar bilan faol muloqot, har qanday rivojlantiruvchi o‘yinlar bolani ertalabgacha qattiq uxlaydigan holatda charchatishi yoki aksincha – uni haddan tashqari bezovta qilishi va kechasi bilan uxlamay yig‘lab chiqishiga ham sabab bo‘lishi mumkin. Shuning uchun bunday usulni ehtiyotlik bilan va avval tajribada sinab ko‘rib keyin qo‘llash tavsiya qilinadi.
Bolalar qattiq uyqusi qoidalari
Shunday qilib, bola kechasi yaxshi uxlashi uchun uni quyidagi sharoitlar bilan ta’minlash zarur:
✅Kunning ikkinchi yarmi va kechqurun jo‘shqin jismoniy faollik bilan o‘tishi kerak.
✅Uxlashdan 2-3 soat oldin toza havoda sayr qilishni tashkillashtiring.
✅Uxlashdan 1-1,5 soat oldin 30-40 daqiqa cho‘milish.
✅Uxlashdan yarim soat oldin — to‘yimli “kechki ovqat”.
✅Bolalar xonasi iqlimi salqin va nam bo‘lishi kerak: harorat 18-20 daraja, namlik esa 60-70 %.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Go‘daklarning “oltin” uyqusi — har bir ota-onaning orzusi hisoblanadi. Bola ko‘p va qattiq uxlasa — u tez o‘sadi va rivojlanadi, kam kasal bo‘ladi. Kechalari yaxshi uxlashi uchun kunduzi bola bilan qanday shug‘ullanish kerak?
Agar bola kechasi yomon uxlasa, kunduzi nima qilish kerak?
Bola kechasi yaxshi uxlashi uchun, kunduzi uni “holdan toydirish” kerak – u kechga borib butun kuchini sarflashi va charchab qolishi kerak. Buni ikki yo‘l bilan amalga oshirish mumkin: bolada jismoniy harakatlanishni yoki his-tuyg‘uli holatlarni oshirish.
Ertalab va kechqurun bevosita cho‘miltirish va ovqatlantirishdan oldingi jismoniy faollik – bu qattiq uyquning garovi hisoblanadi. Agar bola emaklayotgan, o‘tiradigan yoki hatto yuradigan bo‘lsa – bolaga qo‘shilib emaklang, o‘tiring, birga yuring va harakat qilishga majbur qiling.
His-tuyg‘uli holatlarga bog‘liq yuklamalar alohida yondashishni talab qiladi – qarindoshlar va boshqa bolalar bilan faol muloqot, har qanday rivojlantiruvchi o‘yinlar bolani ertalabgacha qattiq uxlaydigan holatda charchatishi yoki aksincha – uni haddan tashqari bezovta qilishi va kechasi bilan uxlamay yig‘lab chiqishiga ham sabab bo‘lishi mumkin. Shuning uchun bunday usulni ehtiyotlik bilan va avval tajribada sinab ko‘rib keyin qo‘llash tavsiya qilinadi.
Bolalar qattiq uyqusi qoidalari
Shunday qilib, bola kechasi yaxshi uxlashi uchun uni quyidagi sharoitlar bilan ta’minlash zarur:
✅Kunning ikkinchi yarmi va kechqurun jo‘shqin jismoniy faollik bilan o‘tishi kerak.
✅Uxlashdan 2-3 soat oldin toza havoda sayr qilishni tashkillashtiring.
✅Uxlashdan 1-1,5 soat oldin 30-40 daqiqa cho‘milish.
✅Uxlashdan yarim soat oldin — to‘yimli “kechki ovqat”.
✅Bolalar xonasi iqlimi salqin va nam bo‘lishi kerak: harorat 18-20 daraja, namlik esa 60-70 %.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Bolani ovqatlantirishda nimalarga e’tibor qaratilishi lozim?
Birinchidan, onalar bolani to‘g‘ri ovqatlantirishlari kerak. Ikkinchidan, ayniqsa iliq-issiq kunlarda bolaga ko‘proq suv berish lozim, bu terlash tufayli organizm yo‘qotgan suyuqlik o‘rnini to‘ldiradi. Uchinchidan esa o‘tkir yuqumli ichak kasalliklarining oldini olish maqsadida shaxsiy gigena qoidalariga rioya etish alohida o‘rin egallaydi. Chunki o‘tkir me’da-ichak infeksiyalari bilan kasallanish 5 yoshgacha bo‘lgan bolalar orasida 65-70 foizni tashkil qiladi.
Kasallik ko‘pincha iste’mol qilingan suv va oziq-ovqat mahsulotlari orqali yuqishini inobatga olib issiq kunlarda bolalarning ochiq suv havzalarida cho‘milishlarini nazorat qilish, ayniqsa mevalarni qaynagan suvda yuvib berish muhim hisoblanadi.
Vitaminga boy ko‘katlarni to‘g‘rab, bola ovqatiga qo‘shib yedirish lozim. Umuman, vitaminli yeguliklar kundalik dasturxonda doimo bo‘lishi shart. Oddiygina misol. Bola organizmida vitamin C yetishmasa, uning aqliy va jismoniy qobiliyati pasayib ketadi, me’da-ichak faoliyati buziladi, bola tez-tez shamollaydigan bo‘lib qoladi. Shunday ekan, askorbin kislotasiga boy petrushka, karam, na’matak, limon, pomidor va sabzi iste’mol qilishni yo‘lga qo‘ygan ma’qul.
Vitaminlarning B guruhi yetishmasa, bolada ishtaha yo‘qolishi, asab tizimi faoliyati buzilishi, lanjlik, ozib ketish kabi belgilar kuzatiladi, shu sababli bolalarga go‘sht, jigar, dukkakli donlar, sut mahsulotlari, tuxum va turli sabazavotlarni ko‘proq berish tavsiya etiladi.
Vitamin A tanqisligi yosh bolalarning ko‘rish qobiliyatiga salbiy ta’sir ko‘rsatib, moddalar almashinuvining bir me’yorda bo‘lmasligiga olib keladi. Bolalarga go‘sht, baliq, sut, tuxum, sariyog‘ va ko‘k no‘xatli taomlarni ko‘proq berish lozim.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Birinchidan, onalar bolani to‘g‘ri ovqatlantirishlari kerak. Ikkinchidan, ayniqsa iliq-issiq kunlarda bolaga ko‘proq suv berish lozim, bu terlash tufayli organizm yo‘qotgan suyuqlik o‘rnini to‘ldiradi. Uchinchidan esa o‘tkir yuqumli ichak kasalliklarining oldini olish maqsadida shaxsiy gigena qoidalariga rioya etish alohida o‘rin egallaydi. Chunki o‘tkir me’da-ichak infeksiyalari bilan kasallanish 5 yoshgacha bo‘lgan bolalar orasida 65-70 foizni tashkil qiladi.
Kasallik ko‘pincha iste’mol qilingan suv va oziq-ovqat mahsulotlari orqali yuqishini inobatga olib issiq kunlarda bolalarning ochiq suv havzalarida cho‘milishlarini nazorat qilish, ayniqsa mevalarni qaynagan suvda yuvib berish muhim hisoblanadi.
Vitaminga boy ko‘katlarni to‘g‘rab, bola ovqatiga qo‘shib yedirish lozim. Umuman, vitaminli yeguliklar kundalik dasturxonda doimo bo‘lishi shart. Oddiygina misol. Bola organizmida vitamin C yetishmasa, uning aqliy va jismoniy qobiliyati pasayib ketadi, me’da-ichak faoliyati buziladi, bola tez-tez shamollaydigan bo‘lib qoladi. Shunday ekan, askorbin kislotasiga boy petrushka, karam, na’matak, limon, pomidor va sabzi iste’mol qilishni yo‘lga qo‘ygan ma’qul.
Vitaminlarning B guruhi yetishmasa, bolada ishtaha yo‘qolishi, asab tizimi faoliyati buzilishi, lanjlik, ozib ketish kabi belgilar kuzatiladi, shu sababli bolalarga go‘sht, jigar, dukkakli donlar, sut mahsulotlari, tuxum va turli sabazavotlarni ko‘proq berish tavsiya etiladi.
Vitamin A tanqisligi yosh bolalarning ko‘rish qobiliyatiga salbiy ta’sir ko‘rsatib, moddalar almashinuvining bir me’yorda bo‘lmasligiga olib keladi. Bolalarga go‘sht, baliq, sut, tuxum, sariyog‘ va ko‘k no‘xatli taomlarni ko‘proq berish lozim.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Bu kun ko‘pchilik onalar bola tinchligini o‘ylab pampersdan foydalanishadi…
Bolalarga uy sharoitida pampers taqishda me’yorga amal qilish shart. Ayniqsa o‘g‘il bolalarga pampersni uzoq muddat taqish kelajakda o‘z salbiy asoratlarini berishi (bepushtlikka olib kelishi) mumkin.
Bolalar qisqa muddatga, (ya’ni uni poliklinikaga olib chiqqanda yoki mehmonga borganda) ortiqcha noqulayliklarning oldini olish maqsadida pampersdan foydalanish mumkin. Ayrim onalar kun davomida bolalarni pampersda qoldirishadi, bu mutlaqo noto‘g‘ri.
Pampers tanlaganda albatta uning havo o‘tkazuvchanligiga alohida e’tibor qaratish lozim. Uzoq muddat pampersda yuradigan bolalarda hojatga chiqish ko‘nikmalari shakllanmay qoladi, natijada bunday bolalar maktabgacha ta’lim muassasalariga borganda qiynalishadi.
Onalar o‘z farzandlarini uy sharoitida pamperssiz parvarish qilishlari hamda ularda zarur ko‘nikmalar shakllanishida yordam berishlari kerak.
Bolani qanday kiyintirgan ma’qul?
Yil fasllari almashadigan paytda bolalar salomatligiga alohida e’tibor talab etiladi, chunki iqlim, ob-havo salomatlikka jiddiy ta’sir ko‘rsatadi. Faslga qarab ovqatlantirish kabi, faslga mos qilib kiyintirish alohida ahamiyat kasb etadi.
Bolalarga paxtali matodan tikilgan, tana uchun qulay (tor yoki juda ham keng bo‘lmagan) kiyimlar kiydirish ular organizmi uchun foydali. Kiyim bola tanasiga havo o‘tkazadigan bo‘lsa, u organizmda moddalar almashinuvi me’yorida kechishiga yordam beradi.
Bolaning boshiga oq matodan tikilgan soyabonli qalpoqcha kiydirish lozim (sababi, u quyosh nurlarining to‘g‘ridan-to‘g‘ri bola yuziga tushishidan saqlaydi).
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Bolalarga uy sharoitida pampers taqishda me’yorga amal qilish shart. Ayniqsa o‘g‘il bolalarga pampersni uzoq muddat taqish kelajakda o‘z salbiy asoratlarini berishi (bepushtlikka olib kelishi) mumkin.
Bolalar qisqa muddatga, (ya’ni uni poliklinikaga olib chiqqanda yoki mehmonga borganda) ortiqcha noqulayliklarning oldini olish maqsadida pampersdan foydalanish mumkin. Ayrim onalar kun davomida bolalarni pampersda qoldirishadi, bu mutlaqo noto‘g‘ri.
Pampers tanlaganda albatta uning havo o‘tkazuvchanligiga alohida e’tibor qaratish lozim. Uzoq muddat pampersda yuradigan bolalarda hojatga chiqish ko‘nikmalari shakllanmay qoladi, natijada bunday bolalar maktabgacha ta’lim muassasalariga borganda qiynalishadi.
Onalar o‘z farzandlarini uy sharoitida pamperssiz parvarish qilishlari hamda ularda zarur ko‘nikmalar shakllanishida yordam berishlari kerak.
Bolani qanday kiyintirgan ma’qul?
Yil fasllari almashadigan paytda bolalar salomatligiga alohida e’tibor talab etiladi, chunki iqlim, ob-havo salomatlikka jiddiy ta’sir ko‘rsatadi. Faslga qarab ovqatlantirish kabi, faslga mos qilib kiyintirish alohida ahamiyat kasb etadi.
Bolalarga paxtali matodan tikilgan, tana uchun qulay (tor yoki juda ham keng bo‘lmagan) kiyimlar kiydirish ular organizmi uchun foydali. Kiyim bola tanasiga havo o‘tkazadigan bo‘lsa, u organizmda moddalar almashinuvi me’yorida kechishiga yordam beradi.
Bolaning boshiga oq matodan tikilgan soyabonli qalpoqcha kiydirish lozim (sababi, u quyosh nurlarining to‘g‘ridan-to‘g‘ri bola yuziga tushishidan saqlaydi).
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
👩👧👦Bolani chiniqtirish uchun rioya qilinadigan an’anaviy qoidalar quyidagicha:
Har kuni va har qanday ob-havoda ham sayr qilish (ba’zi istisnolardan tashqari).
Yeyishga majbur qilmaslik.
Har qanday jismoniy mashqlarni rag‘batlantirish – bola faol harakat qiladigan har qanday qiziqish va har qanday o‘yinlar to‘g‘ri keladi.
Har qanday sharoitda ham bolani shahardan tashqariga, tabiat qo‘yniga chiqarib turish.
Maishiy kimyoviy mahsulotlar bilan aloqani kamaytirishga harakat qilish.
Aqliy mehnat talab qilinadigan mashg‘ulotlarni oqilona joylashtirish (agar bola uzoq vaqt va tez-tez kasal bo‘lib tursa, aslini olganda balki siz uni yozdirgan 2-3 ta to‘garak ortiqchalik qilishi ham mumkin).
Bolalar xonasida sog‘lom iqlimni tutib turish — mo‘tadil harorat bilan va yetarlicha namlikda.
Agar istasangiz — muntazam ravishda bolalar bilan birga oddiy chiniqtiruvchi mashqlar to‘plamini bajarish.
Albatta, bunday yashash tarzini yaratish ota-onalardan jiddiy harakatlarni talab qiladi: axir bolani hadeb kun bo‘yi o‘rmonga yoki daryo bo‘yiga olib borish uchun otaning ham, onaning “issiq joyidan qo‘zg‘alishi”ga to‘g‘ri keladi-da…
Lekin natija ko‘ringanidan ham yoqimliroq — nafaqat bolaning bir o‘zi, balki butun oila a’zolari ham sog‘lom bo‘ladi!
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Har kuni va har qanday ob-havoda ham sayr qilish (ba’zi istisnolardan tashqari).
Yeyishga majbur qilmaslik.
Har qanday jismoniy mashqlarni rag‘batlantirish – bola faol harakat qiladigan har qanday qiziqish va har qanday o‘yinlar to‘g‘ri keladi.
Har qanday sharoitda ham bolani shahardan tashqariga, tabiat qo‘yniga chiqarib turish.
Maishiy kimyoviy mahsulotlar bilan aloqani kamaytirishga harakat qilish.
Aqliy mehnat talab qilinadigan mashg‘ulotlarni oqilona joylashtirish (agar bola uzoq vaqt va tez-tez kasal bo‘lib tursa, aslini olganda balki siz uni yozdirgan 2-3 ta to‘garak ortiqchalik qilishi ham mumkin).
Bolalar xonasida sog‘lom iqlimni tutib turish — mo‘tadil harorat bilan va yetarlicha namlikda.
Agar istasangiz — muntazam ravishda bolalar bilan birga oddiy chiniqtiruvchi mashqlar to‘plamini bajarish.
Albatta, bunday yashash tarzini yaratish ota-onalardan jiddiy harakatlarni talab qiladi: axir bolani hadeb kun bo‘yi o‘rmonga yoki daryo bo‘yiga olib borish uchun otaning ham, onaning “issiq joyidan qo‘zg‘alishi”ga to‘g‘ri keladi-da…
Lekin natija ko‘ringanidan ham yoqimliroq — nafaqat bolaning bir o‘zi, balki butun oila a’zolari ham sog‘lom bo‘ladi!
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🖐 Bolalarda kichik matorikani rivojlantiruvchi mashqlar
📤Yaqinlaringizga ham ulashing.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
📤Yaqinlaringizga ham ulashing.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Chilla davri: chaqaloq parvarishi va ona salomatligi
«Chillali ayol» yoki «Chillali chaqaloq» degan gaplarni ko‘p eshitamizu, ammo hamma ham chilla davri haqida to‘liq ma’lumotga ega bo‘lmasa kerak. Chilla chaqaloq va ayol salomatligi uchun g‘oyat muhim davr hisoblanib, o‘ziga yarasha qonun-qoidalari bor.
Chaqaloq tug‘ruqxonadan uyga olib kelingach, qanday urf-odatlar o‘tkaziladi?
📌Azon aytish
Yoshishi ulug‘ buvilarimiz chaqaloqning kindigi tushishi bilan qulog‘iga azon aytilishi kerak, deyishadi. Bu ishning xosiyati chaqaloqning o‘ng qulog‘iga azon, chap qulog‘iga takbir aytish orqali muborak kalimalarni bola qalbiga jo qilishdan iboratdir. Azon aytilishidan avval chaqaloq cho‘miltirilib, poklanadi.
📌Ism qo‘yish
Hadis va rivoyatlarda keltirilishicha, ota-ona farzandiga ism tanlashda uning mas’uliyati va oxiratdagi savol-so‘rog‘ini o‘ylashlari lozim ekan. Yangi tug‘ilgan chaqaloqqa ism tanlashni ko‘pni ko‘rgan, hayotiy tajribasi bor buvayu buvijonlar, ya’niki oila kattalari bajarsalar to‘g‘ri bo‘lardi.
📌Soch kesish, tirnoq olish
Chaqaloqning soch va tirnoqlari o‘sgan bo‘lsa, avval yoshi katta buvilar Allohning kalomini keltirgan holda bola tirnog‘iga qaychi urishadi. So‘ng tirnoq va sochlar yana o‘sishi bilan bu ishni onaning o‘zi ham bajarishi mumkin. Asosiysi, bolaning terisiga shikast yetkazmaslikka harakat qiling.
Beshikka solish udumi chilla davrining yetti kuni davomida amalga oshiriladi. Hatto shifokorlar bolani beshikka solishni tavsiya etishmagan bo‘lsa ham irimi uchun beshikka solish marosimini bajarish mumkin. Bu «beshikka solingan bola «o‘z yotog‘i»ga ega bo‘ldi, endi uning ham o‘z makoni bor» degan ma’noni anglatadi.
📌Chilla kiyimlari
Qirq kun davomida chaqaloqqa bir necha xil liboslarni kiydirsangiz, chillasi chiqqach, ularni yuvib-tozalab, alohida olib qo‘ying. Boisi chilla vaqtidan so‘ng «bolaning chinakam hayoti boshlandi» degan ma’noda avval ishlatilgan kiyimlardan foydalanilmaydi. Ba’zi irimlarga ko‘ra, chilla vaqtidagi kiyimlardan davomiy foydalanaverish chilla toshmalari yuzaga kelishiga sabab bo‘lar ekan. Ammo bu kiyimlarni keyingi farzandingiz uchun bemalol ishlatsangiz bo‘ladi.
📌Aqiqa marosimi
Oilada farzand dunyoga kelgach, imkon qadar Alloh roziligi yo‘lida qurbonlik uchun biron jonliq so‘yiladi. Aqiqani chaqaloqning 21 kunligida yoki 4 oygacha bo‘lgan vaqtida bajarish mumkin. Bu marosim oilaning imkoniyatidan kelib chiqib bajarilgani ma’qul.
📌«Chillasi chiqdi!»
Chilla davrida shom vaqtida kelgan mehmonlarga chaqaloq ko‘rsatilmaydi. Kech tushishi bilan bolaning yuvilgan kiyimlari tashqarida qoldirilmaydi. Onaga ham shom vaqti tashqariga chiqish ma’n etiladi. Chillaning 40-kuni esa yoshi ulug‘ buvilar tomonidan bola «tilla suvi»da cho‘miltiriladi. Bunda onaning barcha tilla taqinchoqlari chelakdagi suvga solinib, bola cho‘miltirilgach, ustidan quyiladi. Bu marosimning ma’nosi «bolaning hayoti tilla kabi toza bo‘lsin» degani. Chaqaloq chilladan eson-omon chiqdi degan xabarni bildirish uchun esa yupqa pishirilib, qo‘ni-qo‘shnilarga tarqatiladi. Chaqaloq cho‘miltirilgandan so‘ng albatta yangi ust-bosh kiydirilishi kerak.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
«Chillali ayol» yoki «Chillali chaqaloq» degan gaplarni ko‘p eshitamizu, ammo hamma ham chilla davri haqida to‘liq ma’lumotga ega bo‘lmasa kerak. Chilla chaqaloq va ayol salomatligi uchun g‘oyat muhim davr hisoblanib, o‘ziga yarasha qonun-qoidalari bor.
Chaqaloq tug‘ruqxonadan uyga olib kelingach, qanday urf-odatlar o‘tkaziladi?
📌Azon aytish
Yoshishi ulug‘ buvilarimiz chaqaloqning kindigi tushishi bilan qulog‘iga azon aytilishi kerak, deyishadi. Bu ishning xosiyati chaqaloqning o‘ng qulog‘iga azon, chap qulog‘iga takbir aytish orqali muborak kalimalarni bola qalbiga jo qilishdan iboratdir. Azon aytilishidan avval chaqaloq cho‘miltirilib, poklanadi.
📌Ism qo‘yish
Hadis va rivoyatlarda keltirilishicha, ota-ona farzandiga ism tanlashda uning mas’uliyati va oxiratdagi savol-so‘rog‘ini o‘ylashlari lozim ekan. Yangi tug‘ilgan chaqaloqqa ism tanlashni ko‘pni ko‘rgan, hayotiy tajribasi bor buvayu buvijonlar, ya’niki oila kattalari bajarsalar to‘g‘ri bo‘lardi.
📌Soch kesish, tirnoq olish
Chaqaloqning soch va tirnoqlari o‘sgan bo‘lsa, avval yoshi katta buvilar Allohning kalomini keltirgan holda bola tirnog‘iga qaychi urishadi. So‘ng tirnoq va sochlar yana o‘sishi bilan bu ishni onaning o‘zi ham bajarishi mumkin. Asosiysi, bolaning terisiga shikast yetkazmaslikka harakat qiling.
Beshikka solish udumi chilla davrining yetti kuni davomida amalga oshiriladi. Hatto shifokorlar bolani beshikka solishni tavsiya etishmagan bo‘lsa ham irimi uchun beshikka solish marosimini bajarish mumkin. Bu «beshikka solingan bola «o‘z yotog‘i»ga ega bo‘ldi, endi uning ham o‘z makoni bor» degan ma’noni anglatadi.
📌Chilla kiyimlari
Qirq kun davomida chaqaloqqa bir necha xil liboslarni kiydirsangiz, chillasi chiqqach, ularni yuvib-tozalab, alohida olib qo‘ying. Boisi chilla vaqtidan so‘ng «bolaning chinakam hayoti boshlandi» degan ma’noda avval ishlatilgan kiyimlardan foydalanilmaydi. Ba’zi irimlarga ko‘ra, chilla vaqtidagi kiyimlardan davomiy foydalanaverish chilla toshmalari yuzaga kelishiga sabab bo‘lar ekan. Ammo bu kiyimlarni keyingi farzandingiz uchun bemalol ishlatsangiz bo‘ladi.
📌Aqiqa marosimi
Oilada farzand dunyoga kelgach, imkon qadar Alloh roziligi yo‘lida qurbonlik uchun biron jonliq so‘yiladi. Aqiqani chaqaloqning 21 kunligida yoki 4 oygacha bo‘lgan vaqtida bajarish mumkin. Bu marosim oilaning imkoniyatidan kelib chiqib bajarilgani ma’qul.
📌«Chillasi chiqdi!»
Chilla davrida shom vaqtida kelgan mehmonlarga chaqaloq ko‘rsatilmaydi. Kech tushishi bilan bolaning yuvilgan kiyimlari tashqarida qoldirilmaydi. Onaga ham shom vaqti tashqariga chiqish ma’n etiladi. Chillaning 40-kuni esa yoshi ulug‘ buvilar tomonidan bola «tilla suvi»da cho‘miltiriladi. Bunda onaning barcha tilla taqinchoqlari chelakdagi suvga solinib, bola cho‘miltirilgach, ustidan quyiladi. Bu marosimning ma’nosi «bolaning hayoti tilla kabi toza bo‘lsin» degani. Chaqaloq chilladan eson-omon chiqdi degan xabarni bildirish uchun esa yupqa pishirilib, qo‘ni-qo‘shnilarga tarqatiladi. Chaqaloq cho‘miltirilgandan so‘ng albatta yangi ust-bosh kiydirilishi kerak.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
🧠Chaqaloq miyasi rivojlanishida ota-ona o‘rni qanday?
Kulol loyni xohlagan shaklga keltirib undan chiroyli ko‘za yasay oladi, u ko‘zaga xohlasa naqsh berib chiroyidan kimdnidir bahramand qiladi yoki uni shunchaki foydalish uchungina, buyum sifatida qoldiradi.
Chaqaloq miyasini bir bitmagan imorat deb hisoblasak uning eng mohir quruvchilari – ota-onadir.
Chaqaloq dunyoga kelgandan so‘ng uning miyasi ma’lum yoshgacha «birlamchi» miya deb hisoblanadi. Ya’ni miya chaqaloq tirik qolish uchun vaqtincha «birlamchi» miya sifatida faoliyat ko‘rstib turadi misol uchun: Barcha hayotiy zarur organlar foliyatini boshqarish bular – nafas olish, ko‘rish, eshitish, siydik chiqarish, immunitet va yana go‘dkada tug‘ma shartsiz reflekslar bo‘ladi: tashqi muhit ta’sirlariga tegishli ravishda javob qaytarishga harakat qilishi, so‘rg‘ich refleksi – sut emish uchun, ko‘zini ochib-yumish, qidiruv reflekslari – onasi ko‘kragini qidirib topish uchun, va jahli chiqib yoki hafa bo‘lib yig‘lash – onasini e’tibirini o‘ziga qaratish uchun, havf tug‘ilganda qaltirab himoyalanish.
Chaqaloq miyasi ongli faoliyat ko‘rsatib «ijtimoiy» miyaga aylanish uchun ma’lum vaqt kerak bo‘ladi. Aynan «birlamchi» miyadan «ijtimoiy» miyaga o‘tish oralig‘idagi vaqt ota ona uchun eng muhim vaqt hisoblanadi,chunki bu vaqtda bolaning ongi rivojlanayotgan bo‘ladi.
Bolaling ijtimoiy ko‘nikmalari – tarbiya, gapirish, odob-axloq, o‘qish, xotira va barcha insoniylik hilsalatlari miyada hali nofaol holatda uni faollashtirish ota ona va ommaning zimmasida. Bosh miya po‘stlogining ko‘z-peshona (fronto-orbital) sohasi chaqaloq tug‘ilgandan keyin rivojlana boshlaydi, bola yura boshlgach bu soha rivojlanib bo‘ladi odatda bir yoshdan keyin.
Amerikalik psixoterapevt va psixoanalitik –Syu Gerxardt o‘zing «Onaning sevgisi bola miyasini qanday shakllantiradi» (Why Love Matters: How Affection Shapes a Baby’s Brain) kitobida: «miyaning ko‘z-peshona (fronto-orbital)sohasi insonni inson deb nomlanishiga sababchi bo‘ladi. Miyaning shu sohasi rivojlanguncha ota-ona bolaga barcha hayotiy ko‘nikmalrni berishda juda faol bo‘lish kerak, chunki inson miyasi ijtimoiy malakalar orqaligina rivojlanadi, tadqiqotchi olimlar buni «malaka qaramligi» deb nomlaydilar» deya ta’rif beradi.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Kulol loyni xohlagan shaklga keltirib undan chiroyli ko‘za yasay oladi, u ko‘zaga xohlasa naqsh berib chiroyidan kimdnidir bahramand qiladi yoki uni shunchaki foydalish uchungina, buyum sifatida qoldiradi.
Chaqaloq miyasini bir bitmagan imorat deb hisoblasak uning eng mohir quruvchilari – ota-onadir.
Chaqaloq dunyoga kelgandan so‘ng uning miyasi ma’lum yoshgacha «birlamchi» miya deb hisoblanadi. Ya’ni miya chaqaloq tirik qolish uchun vaqtincha «birlamchi» miya sifatida faoliyat ko‘rstib turadi misol uchun: Barcha hayotiy zarur organlar foliyatini boshqarish bular – nafas olish, ko‘rish, eshitish, siydik chiqarish, immunitet va yana go‘dkada tug‘ma shartsiz reflekslar bo‘ladi: tashqi muhit ta’sirlariga tegishli ravishda javob qaytarishga harakat qilishi, so‘rg‘ich refleksi – sut emish uchun, ko‘zini ochib-yumish, qidiruv reflekslari – onasi ko‘kragini qidirib topish uchun, va jahli chiqib yoki hafa bo‘lib yig‘lash – onasini e’tibirini o‘ziga qaratish uchun, havf tug‘ilganda qaltirab himoyalanish.
Chaqaloq miyasi ongli faoliyat ko‘rsatib «ijtimoiy» miyaga aylanish uchun ma’lum vaqt kerak bo‘ladi. Aynan «birlamchi» miyadan «ijtimoiy» miyaga o‘tish oralig‘idagi vaqt ota ona uchun eng muhim vaqt hisoblanadi,chunki bu vaqtda bolaning ongi rivojlanayotgan bo‘ladi.
Bolaling ijtimoiy ko‘nikmalari – tarbiya, gapirish, odob-axloq, o‘qish, xotira va barcha insoniylik hilsalatlari miyada hali nofaol holatda uni faollashtirish ota ona va ommaning zimmasida. Bosh miya po‘stlogining ko‘z-peshona (fronto-orbital) sohasi chaqaloq tug‘ilgandan keyin rivojlana boshlaydi, bola yura boshlgach bu soha rivojlanib bo‘ladi odatda bir yoshdan keyin.
Amerikalik psixoterapevt va psixoanalitik –Syu Gerxardt o‘zing «Onaning sevgisi bola miyasini qanday shakllantiradi» (Why Love Matters: How Affection Shapes a Baby’s Brain) kitobida: «miyaning ko‘z-peshona (fronto-orbital)sohasi insonni inson deb nomlanishiga sababchi bo‘ladi. Miyaning shu sohasi rivojlanguncha ota-ona bolaga barcha hayotiy ko‘nikmalrni berishda juda faol bo‘lish kerak, chunki inson miyasi ijtimoiy malakalar orqaligina rivojlanadi, tadqiqotchi olimlar buni «malaka qaramligi» deb nomlaydilar» deya ta’rif beradi.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Ko'krak sutini ko'paytirish
Quyidagi maslahatlar ko'krakda sut ishlab chiqarilishini ko'paytirishga yordam beradi.
1. Emizish bo'yicha mutaxassislar bilan suhbatlashing. Chaqaloq ko'krakni to'g'ri og'ziga olayotganini, ona to'g'ri pozitsiyada emizayotganini, bola ko'krakni qanday emayotganini ko'rib baho bersin.
2. Yomon maslahatchilardan yiroqroq yuring. "Ko'krak suti bilan emizish shart emas", "Men bolamni emizmaganman", "Bola ko'krak sutiga to'ymayapti, qo'shimcha berish kerak" degan do'stlar maslahatiga quloq solmang. Ular bilan iloji boricha suhbat qurmang, chunki bu gaplar emizish uchun o'zingizda ishonch paydo bo'lishiga to'sqinlik qiladi.
3. Uyingizni ko'zdan kechiring. Uyda mehmon juda ko'p emasmi? Siz bolaga qarashdan tashqari ish qilib urinib qolmadingizmi? Uy-yumush ishlari sizni qiynab yubormadimi? Bu ish va yumushlar sizdagi emizishga kerak bo'lgan kuchingizni olib qo'yadi.
4. Bolani yoningizga yotqizib emizing. Sizning tanangiz bola tanasi bilan qanchalik yaqin bo'lsa, sut ishlab chiqarilishi shunchalik kuchayadi.
5. Emizish davomida bolani yechintiring. Agar sovuq bo'lsa ustidan adyol yopib qo'yish mumkin. Lekin bolaning badani sizning badaningizga tegib tursa, uxlab qolayotgan bola uyg'onib yaxshilab emishiga yordam bo'ladi.
6. Emizish davomiyligidan ko'ra soni ko'p bo'lishi kerak.
Charchagan ayol nafaqat emizishga, balki bolaga kerakli mehr ajratishga ham holi bo'lmaydi.
7. Bola haqida, sut haqida ko'p o'ylang. Bolani ko'p silab erkalang. Bu onalik mehr onada sut ishlab chiqaruvchi gormon ko'payishiga ta'sir qiladi.
8. Bola uxlaganda uxlang. Qancha ko'p dam olsangiz, sut shuncha yaxshi keladi.
9. Emizayotganingizda chap va o'ng ko'krakni almashtirib berishni unutmang.
10. Bolani ko'tarib yuring. Bola ko'krakka yaqin bo'lsa sut ishlab chiqish jarayoni jadallashadi.
11. Emizishdan oldin va emizishdan so'ng ko'kragingizni massaj qiling.
12. Emizish davomida asabiylashmasdan, tinch va xotirjam bo'ling.
13. Sut ko'payishiga ta'sir qiluvchi maxsus o'tlik choy(pajitnik)dan iching.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Quyidagi maslahatlar ko'krakda sut ishlab chiqarilishini ko'paytirishga yordam beradi.
1. Emizish bo'yicha mutaxassislar bilan suhbatlashing. Chaqaloq ko'krakni to'g'ri og'ziga olayotganini, ona to'g'ri pozitsiyada emizayotganini, bola ko'krakni qanday emayotganini ko'rib baho bersin.
2. Yomon maslahatchilardan yiroqroq yuring. "Ko'krak suti bilan emizish shart emas", "Men bolamni emizmaganman", "Bola ko'krak sutiga to'ymayapti, qo'shimcha berish kerak" degan do'stlar maslahatiga quloq solmang. Ular bilan iloji boricha suhbat qurmang, chunki bu gaplar emizish uchun o'zingizda ishonch paydo bo'lishiga to'sqinlik qiladi.
3. Uyingizni ko'zdan kechiring. Uyda mehmon juda ko'p emasmi? Siz bolaga qarashdan tashqari ish qilib urinib qolmadingizmi? Uy-yumush ishlari sizni qiynab yubormadimi? Bu ish va yumushlar sizdagi emizishga kerak bo'lgan kuchingizni olib qo'yadi.
4. Bolani yoningizga yotqizib emizing. Sizning tanangiz bola tanasi bilan qanchalik yaqin bo'lsa, sut ishlab chiqarilishi shunchalik kuchayadi.
5. Emizish davomida bolani yechintiring. Agar sovuq bo'lsa ustidan adyol yopib qo'yish mumkin. Lekin bolaning badani sizning badaningizga tegib tursa, uxlab qolayotgan bola uyg'onib yaxshilab emishiga yordam bo'ladi.
6. Emizish davomiyligidan ko'ra soni ko'p bo'lishi kerak.
Charchagan ayol nafaqat emizishga, balki bolaga kerakli mehr ajratishga ham holi bo'lmaydi.
7. Bola haqida, sut haqida ko'p o'ylang. Bolani ko'p silab erkalang. Bu onalik mehr onada sut ishlab chiqaruvchi gormon ko'payishiga ta'sir qiladi.
8. Bola uxlaganda uxlang. Qancha ko'p dam olsangiz, sut shuncha yaxshi keladi.
9. Emizayotganingizda chap va o'ng ko'krakni almashtirib berishni unutmang.
10. Bolani ko'tarib yuring. Bola ko'krakka yaqin bo'lsa sut ishlab chiqish jarayoni jadallashadi.
11. Emizishdan oldin va emizishdan so'ng ko'kragingizni massaj qiling.
12. Emizish davomida asabiylashmasdan, tinch va xotirjam bo'ling.
13. Sut ko'payishiga ta'sir qiluvchi maxsus o'tlik choy(pajitnik)dan iching.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Bola qachon o'giriladi (dumalaydi)?
Chaqaloqning rivojlanishini ota-onalar jiddiy kuzatadi. Bola qachon ag'darilishi kerak? Qachon boshini ushlashi kerak? Bola qachon dumalashi kerak? Shu kabi savollar ota-onani qiziqtirishi tabiiy holat.
Bola 3 oyida kelib ilk bora boshini biron tovushga o'girishni boshlaydi. Lekin butun badani bilan dumalashni yoki o'girilishni 4-5 oyiga kelib o'rganadi.
Bu davrda uning oyoq-qo'l va badan mushaklari ancha kuchaygan bo'ladi.
Birinchi bo'lib, odatda chaqaloqlar belida yotgan holda yon tomonga o'girila oladilar. Bundan so'ng belida yotgan holda qoringa dumalab olishni bilib oladilar. Oxirida qorinda bo'la turib belga ag'darilishni o'rganadilar.
Bola 4-5 oyga kelib dumalay olmasligiga yordam berish mumkin. Muhimi, bu davrda bola boshini ushlay olgan yoki ko'tarishga urinayotgan bo'lishi kerak. Buning uchun:
Bola yotgan holida uni badanini kunda bir necha bor 10 daqiqa davomida silash lozim. Bu massaj samarasini beradi. Bolaning mushaklari kuchayadi.
Bola belida yotgan holida uni jalb qiluvchi tovushlar va yorqin ranglik o'yinchoqlar bilan yonga qarashiga undash kerak. Kerak bo'lsa, sekin yordam berib yuborish ham mumkin.
Bola 5 oyga kelib ham dumalamayotgan, o'girilmayotgan bo'lishiga sabab nima?
Bolaning xarakteri. Ba'zi bolajonlar tug'ilganidan sho'xligi, harakatchanligi bilan ajralib turadi. Ba'zida esa bola biroz yumshoq xarakterga ega bo'lib, rivojlanishda tengdoshlaridan ozroq ortda qoladi. Bu muammo emas, balki bolaning temperamenti natijasidir.
Temperamenti past bolalar ham barcha rivojlanish bosqichlaridan(emaklash, o'tirish, turish, yurish va hokazolar) o'tadilar. Faqat o'tish muddatlari sho'x bolalarnikidan ko'ra ortda qolishi mumkin.
Nevrologik muammolar. Agar bola 5 oyiga kelib dumalamayotgan, o'girilmayotgan bo'lib, qo'shimcha ravishda injiq, asabiy, kam uxlaydigan va yaxshi emmaydigan bo'lsa, uni nevrapotolog ko'rigiga oborish tavsiya etiladi.
Jarohat. Ba'zida tug'ish jarayonida bolaga shikkast yetkazilishi mumkin. Ana shuning natijasi keyinchalik uning rivojlanishida namoyon bo'lishi mumkin.
Ba'zi infeksiya va kasalliklar. Bu holat kelib chiqishini faqat pediatr bilan maslahatlashgan holda aniqlash mumkin.
Bolaning jismoniy rivojlanishi hamma chaqaloqlarda har xil tezlikda bo'ladi, kimdur tezroq kimdur sekinroq rivojlanishi tabiiy holat. Farq normadan yiroq bo'lmasligi muhim. Normada muammosiz tug'ilib, sog'lom rivojlanib kelayotgan chaqaloq 4-5 oyiga kelib joyidan qimirlaydi, o'giriladi va dumalaydi. Shuning uchun uni bu davrda ayniqsa beqarov qoldirish mumkin emas. Qaysi zahoti qanchalik masofaga holatini o'zgartira olishini bilib bo'lmaydi.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Chaqaloqning rivojlanishini ota-onalar jiddiy kuzatadi. Bola qachon ag'darilishi kerak? Qachon boshini ushlashi kerak? Bola qachon dumalashi kerak? Shu kabi savollar ota-onani qiziqtirishi tabiiy holat.
Bola 3 oyida kelib ilk bora boshini biron tovushga o'girishni boshlaydi. Lekin butun badani bilan dumalashni yoki o'girilishni 4-5 oyiga kelib o'rganadi.
Bu davrda uning oyoq-qo'l va badan mushaklari ancha kuchaygan bo'ladi.
Birinchi bo'lib, odatda chaqaloqlar belida yotgan holda yon tomonga o'girila oladilar. Bundan so'ng belida yotgan holda qoringa dumalab olishni bilib oladilar. Oxirida qorinda bo'la turib belga ag'darilishni o'rganadilar.
Bola 4-5 oyga kelib dumalay olmasligiga yordam berish mumkin. Muhimi, bu davrda bola boshini ushlay olgan yoki ko'tarishga urinayotgan bo'lishi kerak. Buning uchun:
Bola yotgan holida uni badanini kunda bir necha bor 10 daqiqa davomida silash lozim. Bu massaj samarasini beradi. Bolaning mushaklari kuchayadi.
Bola belida yotgan holida uni jalb qiluvchi tovushlar va yorqin ranglik o'yinchoqlar bilan yonga qarashiga undash kerak. Kerak bo'lsa, sekin yordam berib yuborish ham mumkin.
Bola 5 oyga kelib ham dumalamayotgan, o'girilmayotgan bo'lishiga sabab nima?
Bolaning xarakteri. Ba'zi bolajonlar tug'ilganidan sho'xligi, harakatchanligi bilan ajralib turadi. Ba'zida esa bola biroz yumshoq xarakterga ega bo'lib, rivojlanishda tengdoshlaridan ozroq ortda qoladi. Bu muammo emas, balki bolaning temperamenti natijasidir.
Temperamenti past bolalar ham barcha rivojlanish bosqichlaridan(emaklash, o'tirish, turish, yurish va hokazolar) o'tadilar. Faqat o'tish muddatlari sho'x bolalarnikidan ko'ra ortda qolishi mumkin.
Nevrologik muammolar. Agar bola 5 oyiga kelib dumalamayotgan, o'girilmayotgan bo'lib, qo'shimcha ravishda injiq, asabiy, kam uxlaydigan va yaxshi emmaydigan bo'lsa, uni nevrapotolog ko'rigiga oborish tavsiya etiladi.
Jarohat. Ba'zida tug'ish jarayonida bolaga shikkast yetkazilishi mumkin. Ana shuning natijasi keyinchalik uning rivojlanishida namoyon bo'lishi mumkin.
Ba'zi infeksiya va kasalliklar. Bu holat kelib chiqishini faqat pediatr bilan maslahatlashgan holda aniqlash mumkin.
Bolaning jismoniy rivojlanishi hamma chaqaloqlarda har xil tezlikda bo'ladi, kimdur tezroq kimdur sekinroq rivojlanishi tabiiy holat. Farq normadan yiroq bo'lmasligi muhim. Normada muammosiz tug'ilib, sog'lom rivojlanib kelayotgan chaqaloq 4-5 oyiga kelib joyidan qimirlaydi, o'giriladi va dumalaydi. Shuning uchun uni bu davrda ayniqsa beqarov qoldirish mumkin emas. Qaysi zahoti qanchalik masofaga holatini o'zgartira olishini bilib bo'lmaydi.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
⚡️Nihoyat, Soliq kodeksiga qo‘shimcha kiritilmoqda
Prezident farzandlarini xususiy bog‘cha va maktablarga berayotgan ota-onalarga soliq imtiyozi berilishini aytgan edi. Lekin haligacha qonunchilikka tegishli o‘zgartishlar kiritilgani yo‘q edi.
Soliq kodeksiga kiritilayotgan qo‘shimchaga muvofiq, nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlari va maktablarga farzandlarini yuborayotgan ota-onalarning oyiga 3 million so‘mgacha bo‘lgan to‘lovlari daromad solig‘idan ozod etiladi.
Hujjat parlament quyi palatasida deputatlar tomonidan ko‘rib chiqilmoqda.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Prezident farzandlarini xususiy bog‘cha va maktablarga berayotgan ota-onalarga soliq imtiyozi berilishini aytgan edi. Lekin haligacha qonunchilikka tegishli o‘zgartishlar kiritilgani yo‘q edi.
Soliq kodeksiga kiritilayotgan qo‘shimchaga muvofiq, nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlari va maktablarga farzandlarini yuborayotgan ota-onalarning oyiga 3 million so‘mgacha bo‘lgan to‘lovlari daromad solig‘idan ozod etiladi.
Hujjat parlament quyi palatasida deputatlar tomonidan ko‘rib chiqilmoqda.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Kun tartibi tarbiya ustunidir.
Bolalar salomatligini mustahkamlovchi eng katta omillardan biri - bu kun tartibidir. Ayniqsa, bolalarning intizomga rioya qilishi va tartibli bo'lishi kun tartibiga go'dakligidan rioya qilishidir.
Yurtimizda juda ko'p onalar uy bekalaridir va aksariyat hollarda bolaning kun tartibini o'z yumushlariga moslaydilar, natijada bola vaqtida ovqatlanmaydi va vaqtida uxlamaydi. Bu esa asab tizimining buzilishiga olib keladi.
Asosan, bog'chaga bormaydigan 1-2 yoshdagi bolalar uchun kun tartibiga rioya qilish juda muhimdir.
1-2 yoshgacha bolalar uchun kun tartibi:
7.00 - uyg'onish;
7.00-7.30 - nonushta;
8.00-11.00 - o'yin, sayr;
11.30-12.00 - tushlik;
12.00-15.00 - uyqu!;
15.30-16.00 - tolmachoy (yengil ovqatlanish);
16.30-18.30 - sayr, o'yin, chiniqish;
19.00-19.30 - kechki ovqat;
20.30-7.00 - tungi uyqu.
Aziz ota-onalar, siz 3 kun shu tartibga rioya qiling va bola kayfiyatidagi mo'jizaga hayron qolasiz!
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Bolalar salomatligini mustahkamlovchi eng katta omillardan biri - bu kun tartibidir. Ayniqsa, bolalarning intizomga rioya qilishi va tartibli bo'lishi kun tartibiga go'dakligidan rioya qilishidir.
Yurtimizda juda ko'p onalar uy bekalaridir va aksariyat hollarda bolaning kun tartibini o'z yumushlariga moslaydilar, natijada bola vaqtida ovqatlanmaydi va vaqtida uxlamaydi. Bu esa asab tizimining buzilishiga olib keladi.
Asosan, bog'chaga bormaydigan 1-2 yoshdagi bolalar uchun kun tartibiga rioya qilish juda muhimdir.
1-2 yoshgacha bolalar uchun kun tartibi:
7.00 - uyg'onish;
7.00-7.30 - nonushta;
8.00-11.00 - o'yin, sayr;
11.30-12.00 - tushlik;
12.00-15.00 - uyqu!;
15.30-16.00 - tolmachoy (yengil ovqatlanish);
16.30-18.30 - sayr, o'yin, chiniqish;
19.00-19.30 - kechki ovqat;
20.30-7.00 - tungi uyqu.
Aziz ota-onalar, siz 3 kun shu tartibga rioya qiling va bola kayfiyatidagi mo'jizaga hayron qolasiz!
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Forwarded from PEDIATRIYA (DOCTOR MUXTOROV BILAN) (Doctor Muxtorov)
Yurtimizda yashayotgan har bir mo‘min-musulmonni bugungi qutlug‘ ayyom Qurbon Hayiti bayrami bilan chin qalbimdan muborakbod etaman!
Sizlarga uzoq umr, sihat-salomatlik, oilaviy totuvlik, baxt va omad tilayman! Ushbu qutlug‘ kunda qilgan barcha yaxshi niyatlaringiz ijobat bo‘lsin! Qilgan barcha xayrli ishlaringiz dargohida qabul bo‘lsin!
Yurtimiz tinchligiga, xalqimiz totuvligiga ilohim ko‘z tegmasin!
Allohim sizu bizni o‘z panohida asrasin!
Yana bir marta ayyom muborak bo‘lsin!
Hurmat bilan Doctor Muxtorov!
Kanalimiz👉@Pediatric_uz
Sizlarga uzoq umr, sihat-salomatlik, oilaviy totuvlik, baxt va omad tilayman! Ushbu qutlug‘ kunda qilgan barcha yaxshi niyatlaringiz ijobat bo‘lsin! Qilgan barcha xayrli ishlaringiz dargohida qabul bo‘lsin!
Yurtimiz tinchligiga, xalqimiz totuvligiga ilohim ko‘z tegmasin!
Allohim sizu bizni o‘z panohida asrasin!
Yana bir marta ayyom muborak bo‘lsin!
Kanalimiz👉@Pediatric_uz
Chaqaloqning qorni og'rishi (gazlar, meteorizm)
O'sayotgan bola uchun havo yutib olib, chiqarish oddiy holdir. Lekin qorni ichida gazlarning ortib ketishi kichik bolada qiyinchiliklar keltirishi mumkin. Bola organizmida gazlar yig'ilib qolsa, ularni chiqarish yo'llari mavjud.
✅Bola organizmda havo kamroq kirishini ta'minlash uchun quyidagi qoidalarga amal qilaylik:
- Ko'krak suti bilan emizayotgan bo'lsangiz, bola ko'kragingizni lablari bilan yaxshilab qisib olganligiga amin bo'ling. Bola og'ziga ko'krak uchigina emas, balki butun areolasi kirishi kerak.
- Agar butilkadan emizayotgan bo'lsangiz bolaning lablari butilka so'rg'ichining uchida emas, yo'g'on qismida bo'lishini nazorat qilib turing.
- Butilkadan emizish davomida havo butilkani tagiga (asosiga) ketib qolishi uchun butilkani 30-45 gradusga ko'targan holda ushlang.
- Ko'krak suti bilan emizayotgan bo'lsangiz, siz yeydigan mahsulotlar tarkibidan bolada meteorizm holatini keltiruvchi mahsulotlarni olib tashlang. Ko'pincha bolalarda meteorizm holatini karam, nok, ayrim sharbatlar keltirib chiqaradi, qo'shimcha ovqat berishni boshlagan bo'lsangiz ehtiyot bo'lib bering.
- Bitta o'tirganda ko'p bergandan ko'ra, bolani kamroq miqdorda tez-tez ovqatlantiring.
- Emizish davomida va emib bo'lgandan so'ng 30 daqiqa bolani 45 gradusda, vertikal holda ushlang.
- Bo'shab qolgan butilkani emib yotishiga yo'l qo'ymang.
- Bola yig'laganda tezda ovuting.
❓Organizmdan havoni ko'proq chiqarib yuborish uchun nima qilish kerak?
- Birinchi navbatda bolani emizish davomida va undan keyin kekirtiring.
- Bola qornini soat strelkasi bo'yicha asta silang.
- Bolani o'tqazib ushlang.
- Glitserin shamlaridan foydalaning.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
O'sayotgan bola uchun havo yutib olib, chiqarish oddiy holdir. Lekin qorni ichida gazlarning ortib ketishi kichik bolada qiyinchiliklar keltirishi mumkin. Bola organizmida gazlar yig'ilib qolsa, ularni chiqarish yo'llari mavjud.
✅Bola organizmda havo kamroq kirishini ta'minlash uchun quyidagi qoidalarga amal qilaylik:
- Ko'krak suti bilan emizayotgan bo'lsangiz, bola ko'kragingizni lablari bilan yaxshilab qisib olganligiga amin bo'ling. Bola og'ziga ko'krak uchigina emas, balki butun areolasi kirishi kerak.
- Agar butilkadan emizayotgan bo'lsangiz bolaning lablari butilka so'rg'ichining uchida emas, yo'g'on qismida bo'lishini nazorat qilib turing.
- Butilkadan emizish davomida havo butilkani tagiga (asosiga) ketib qolishi uchun butilkani 30-45 gradusga ko'targan holda ushlang.
- Ko'krak suti bilan emizayotgan bo'lsangiz, siz yeydigan mahsulotlar tarkibidan bolada meteorizm holatini keltiruvchi mahsulotlarni olib tashlang. Ko'pincha bolalarda meteorizm holatini karam, nok, ayrim sharbatlar keltirib chiqaradi, qo'shimcha ovqat berishni boshlagan bo'lsangiz ehtiyot bo'lib bering.
- Bitta o'tirganda ko'p bergandan ko'ra, bolani kamroq miqdorda tez-tez ovqatlantiring.
- Emizish davomida va emib bo'lgandan so'ng 30 daqiqa bolani 45 gradusda, vertikal holda ushlang.
- Bo'shab qolgan butilkani emib yotishiga yo'l qo'ymang.
- Bola yig'laganda tezda ovuting.
❓Organizmdan havoni ko'proq chiqarib yuborish uchun nima qilish kerak?
- Birinchi navbatda bolani emizish davomida va undan keyin kekirtiring.
- Bola qornini soat strelkasi bo'yicha asta silang.
- Bolani o'tqazib ushlang.
- Glitserin shamlaridan foydalaning.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Chaqaloq reflekslari
Yangi tug’ilgan sog’lom bolalarda “chaqaloq reflekslari” nomini olgan bir
guruh reflekslar kuzatiladi. Bularning asosiylari: xartum refleksi, Robinson
refleksi, Moro refleksi, Bauerning emaklash refleksi va boshqalar.
👶Xartum refleksi. Barmoqlar bilan chaqaloqning lablariga tegish natijasida uning lablari cho’chchayib, oldinga cho’ziladi.
👶Robinson refleksi . Kaftiga barmoq yoki qalam tegishiga javoban bola ularni
shunday kuch bilan ushlab oladiki, xatto ko’tarsa ham qo’yib yubormaydi. 4-
oyga borib, bu refleks yo’qolib ketadi.
👶Moro refleksi . Bola yotgan stol yoki krovat turtilsa, bola avval qo’llarini
yoyadi, so’ng ularni bukadi. Bu refleks qo’ldagi bolani tez pastga tushirganda
ham qayd etiladi. U statokinetik reflekslar turkumiga kirib, bola 4 oylik
bo’lgunicha kuzatiladi.
👶Bauer refleksi. Bola qornida yotgan holatda kaft bilan uning oyoqlari kaftiga
yengilgina bosiladi. Shunda bola kaftdan itarilib, emaklashga o’xshash harakat
qiladi. Bu refleks ham bola 4 oylik bo’lganidan keyin yo’qoladi.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Yangi tug’ilgan sog’lom bolalarda “chaqaloq reflekslari” nomini olgan bir
guruh reflekslar kuzatiladi. Bularning asosiylari: xartum refleksi, Robinson
refleksi, Moro refleksi, Bauerning emaklash refleksi va boshqalar.
👶Xartum refleksi. Barmoqlar bilan chaqaloqning lablariga tegish natijasida uning lablari cho’chchayib, oldinga cho’ziladi.
👶Robinson refleksi . Kaftiga barmoq yoki qalam tegishiga javoban bola ularni
shunday kuch bilan ushlab oladiki, xatto ko’tarsa ham qo’yib yubormaydi. 4-
oyga borib, bu refleks yo’qolib ketadi.
👶Moro refleksi . Bola yotgan stol yoki krovat turtilsa, bola avval qo’llarini
yoyadi, so’ng ularni bukadi. Bu refleks qo’ldagi bolani tez pastga tushirganda
ham qayd etiladi. U statokinetik reflekslar turkumiga kirib, bola 4 oylik
bo’lgunicha kuzatiladi.
👶Bauer refleksi. Bola qornida yotgan holatda kaft bilan uning oyoqlari kaftiga
yengilgina bosiladi. Shunda bola kaftdan itarilib, emaklashga o’xshash harakat
qiladi. Bu refleks ham bola 4 oylik bo’lganidan keyin yo’qoladi.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
🍵 Sabzavotli sho‘rva
#10oylikdan #tushlik
Mahsulotlar:
• karam – 20 g.
• kartoshka – 20 g.
• sabzi – 10 g.
• suv – 100-150 ml.
• sut – 50 ml.
• sariyog‘ – 5 g.
• tuz – tab va xohishga ko‘ra
Tayyorlanishi:
1. Kartoshka va sabzi tozalanadi, oq yoki rangli karam oqar suvda yaxshilab yuviladi va mayda kesiladi.
2. Tayyorlangan sabzavotlar qozonga solinadi, ustidan suv quyiladi va past olovda tayyor bo‘lgancha qaynatiladi.
3. Issiq tayyor sabzavotlar qaynatma ustida mayda to‘g‘raladi, qaynagan issiq sut, sariyog‘ va tuz qo‘shiladi, hammasi yaxshilab aralashtiriladi, yana me'yoriga yetguncha qaynatiladi.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
#10oylikdan #tushlik
Mahsulotlar:
• karam – 20 g.
• kartoshka – 20 g.
• sabzi – 10 g.
• suv – 100-150 ml.
• sut – 50 ml.
• sariyog‘ – 5 g.
• tuz – tab va xohishga ko‘ra
Tayyorlanishi:
1. Kartoshka va sabzi tozalanadi, oq yoki rangli karam oqar suvda yaxshilab yuviladi va mayda kesiladi.
2. Tayyorlangan sabzavotlar qozonga solinadi, ustidan suv quyiladi va past olovda tayyor bo‘lgancha qaynatiladi.
3. Issiq tayyor sabzavotlar qaynatma ustida mayda to‘g‘raladi, qaynagan issiq sut, sariyog‘ va tuz qo‘shiladi, hammasi yaxshilab aralashtiriladi, yana me'yoriga yetguncha qaynatiladi.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Qadrli onalar,
kun tartibiga ancha ko'nikib qolgan bolajonlarga 4 mahal yegulik berish zarurligini bilib oldingiz. Lekin, qanday ovqat qilsam ekan, deb o'ylanishingiz tabiiy hol.
Chunki 1 haftada 7 kun xilma-xil ovqat turini topish kerak bo'ladi. Siz qancha berish kerakligini bilib olingda, pazandalik san'atingizni ishga solavering.
Ishoning, sizning bu mehnatlaringiz evaziga, albatta, polvon bolalar onasiga aylanasiz.)
1-3 yoshli bolalar uchun taomnoma
Nonushta: sutli kasha - 200 gr;
Sutli kofe -100 gr;
Sariyog' surtilgan non - 65gr;
Tushlik: Sho'rva - 150 gr;
Grechka shovla - 100 gr;
Salat- 80 gr;
Non - 30gr va kompot - 100 gr;
Tolmachoy (yengil tamaddi): qatiq - 200 gr va bulochka - 60 gr.
Kechki ovqat: kartoshkali kotlet va tomatli sous - 200 gr va non - 35gr, kompot -100gr.
Shu shaklda ovqatlarni kunma kun qilib boring, mevalarni esa, yuvib kuniga 3 mahal berishingiz mumkin.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
kun tartibiga ancha ko'nikib qolgan bolajonlarga 4 mahal yegulik berish zarurligini bilib oldingiz. Lekin, qanday ovqat qilsam ekan, deb o'ylanishingiz tabiiy hol.
Chunki 1 haftada 7 kun xilma-xil ovqat turini topish kerak bo'ladi. Siz qancha berish kerakligini bilib olingda, pazandalik san'atingizni ishga solavering.
Ishoning, sizning bu mehnatlaringiz evaziga, albatta, polvon bolalar onasiga aylanasiz.)
1-3 yoshli bolalar uchun taomnoma
Nonushta: sutli kasha - 200 gr;
Sutli kofe -100 gr;
Sariyog' surtilgan non - 65gr;
Tushlik: Sho'rva - 150 gr;
Grechka shovla - 100 gr;
Salat- 80 gr;
Non - 30gr va kompot - 100 gr;
Tolmachoy (yengil tamaddi): qatiq - 200 gr va bulochka - 60 gr.
Kechki ovqat: kartoshkali kotlet va tomatli sous - 200 gr va non - 35gr, kompot -100gr.
Shu shaklda ovqatlarni kunma kun qilib boring, mevalarni esa, yuvib kuniga 3 mahal berishingiz mumkin.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
🔥Bolani jazirama issiqdan asrang!
Issiq yoz kunlarida bolaning kuni bilan quyosh nurlari ostida o'ynab yurishi juda xavflidir. Olimlarning ta'kidlashicha, kunduzgi soat 11:00 dan soat 15:00 gacha quyosh nurlari odam teriga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin, bolalarda esa bu ta'sir yanada kuchliroq namoyon bo'ladi. Lekin aynan yozda bolalar ko'chadan uyga kirishni istamaydilar...
Issiq yoz kunlarida bolani zararli quyosh nurlaridan asrash yo'llari
1⃣ Bolani quyosh nurlari eng zararli bo'lgan payt 11:00 dan 15:00 gacha ko'chaga o'ynagani chiqarmang. Shu vaqt oralig'ida biron joyga borishi kerak bo'lsa, soya joylardan yurishga harakat qiling.
2⃣ Issiq yoz kunlarida bolaga tez-tez suyuqlik ichirib turing. Bola suv so'ramagan holda ham unga qaynatilgan suv berib turing. Sharbat va limonadlar chanqoqni bosmaydi, gazlangan yoki mineral suv ayni muddao.
3⃣ Bolani kiyimiga ahamiyat bering. Yoz kunlarida bola tabiiy matolardan tayyorlangan kiyimda yurishi kerak. Eng yaxshisi - bu paxta tolalaridan qilingan kiyim-kechaklar. Sintetik matolar issiqdan terlayotgan bola terisida yoqimsiz qo'zg'atishni yuzaga keltirishi mumkin.
4⃣ Bolaning oyoq kiyimi ham qulay va tabiiy materiallardan tayyorlangan bo'lishi kerak. Bolaga orqasi ochiq "shap-shap" olib bermang. Birinchidan, bu o'sayotgan oyoqlarni deformatsiyasiga olib keladi, ikkinchidan, bolaning yurishi palapartish bo'lib ketadi. Ko'pincha bolalar o'yin davomida bunday payafzalni tushirib yuboraveradilar. Oyoq kiyim sandal ko'rinishida bo'lishi eng yaxshi tanlov.
5⃣ Basseyn yoki dengizga cho'milishga borayotganingizda bolaga albatta quyosh nurlaridan himoyalovchi maxsus krem (SPF) surishni unutmang. Bolaning teri juda nozik bo'lgani uchun aynan yoshiga moslab krem olish kerak. Kattalarning kremi mos kelmaydi. Suvga tushib chiqqandan so'ng ham vaqti-vaqti bialn badaniga krem surib turish kerakligi haqida unutmang. Undan tashqari quyosh nurlari keng tarqalgan dengiz va basseyn atrofida bola boshiga yengil bosh kiyim kiyg'azib qo'ying.
6⃣ Ba'zi ota-onalar farzandiga quyosh nurlariga qarshi ko'zoynak olib beradilar. Aslida ko'chada sotiladigan oynalari to'q ranglik arzon ko'zoynaklar bola ko'zlarini quyosh nurlaridan himoya qilmaydi. U shunchaki o'yinchoq. Aksincha, bola to'q rangdagi oyna orqali qarash davomida qorachig'i kengayadi, natijada quyoshning nurlari ko'zga yanada kengroq darajada ziyon yetkazadi.
Agar farzandingiz haqiqatan ko'zoynak taqishni istab, uni o'yinchoq sifatida qabul qilmaydigan yoshda bo'lsa, u holda unga haqiqiy quyosh nurlaridan himoya qiluvchi ko'zoynak olib berishingiz mumkin. Bunday ko'zoynaklarda UVA, UVB nurlaridan 60%-100% himoya qilish haqida ma'lumot bo'lib, ularning narxi ham ancha baland bo'ladi.
7⃣ Terlab turgan bola bilan konditsioner yoqilgan xonaga kirmaslikka harakat qiling. Bola tez shamollab qolishi mumkin.
8⃣ Istmalayotgan bolani issiq kunda terlamasligiga e'tibor bering. Tana harorati ko'tarilgan bola organizmi issiqda yanada qiynaladi.
9⃣ Yoz kunlarida bolani yeyayotgan ovqatiga nihoyatda e'tiborli bo'ling. Dizenteriya ko'pincha yozda tarqaladi. Meva va sabzavotlar muzlatgichda saqlanishi, ovqat faqat yangi bo'lishini ta'minlang. Bola eskirgan achigan narsalarni yeb qo'yishidan ehtiyot bo'ling. Ovqat yeyishdan oldin, albatta qo'l yuvish kerakligini unutmang.
🔟 Bolaning issiqda ichi ketishiga ahamiyat bering. Ba'zida ichburug' jiddiy kasallik alomati bo'lishi mumkin.
Farzandingiz o'ziga zarar keltrimagan holda yoz kunlarida mazza qilib dam olishi uchun siz sharoit yaratib bering.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Issiq yoz kunlarida bolaning kuni bilan quyosh nurlari ostida o'ynab yurishi juda xavflidir. Olimlarning ta'kidlashicha, kunduzgi soat 11:00 dan soat 15:00 gacha quyosh nurlari odam teriga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin, bolalarda esa bu ta'sir yanada kuchliroq namoyon bo'ladi. Lekin aynan yozda bolalar ko'chadan uyga kirishni istamaydilar...
Issiq yoz kunlarida bolani zararli quyosh nurlaridan asrash yo'llari
1⃣ Bolani quyosh nurlari eng zararli bo'lgan payt 11:00 dan 15:00 gacha ko'chaga o'ynagani chiqarmang. Shu vaqt oralig'ida biron joyga borishi kerak bo'lsa, soya joylardan yurishga harakat qiling.
2⃣ Issiq yoz kunlarida bolaga tez-tez suyuqlik ichirib turing. Bola suv so'ramagan holda ham unga qaynatilgan suv berib turing. Sharbat va limonadlar chanqoqni bosmaydi, gazlangan yoki mineral suv ayni muddao.
3⃣ Bolani kiyimiga ahamiyat bering. Yoz kunlarida bola tabiiy matolardan tayyorlangan kiyimda yurishi kerak. Eng yaxshisi - bu paxta tolalaridan qilingan kiyim-kechaklar. Sintetik matolar issiqdan terlayotgan bola terisida yoqimsiz qo'zg'atishni yuzaga keltirishi mumkin.
4⃣ Bolaning oyoq kiyimi ham qulay va tabiiy materiallardan tayyorlangan bo'lishi kerak. Bolaga orqasi ochiq "shap-shap" olib bermang. Birinchidan, bu o'sayotgan oyoqlarni deformatsiyasiga olib keladi, ikkinchidan, bolaning yurishi palapartish bo'lib ketadi. Ko'pincha bolalar o'yin davomida bunday payafzalni tushirib yuboraveradilar. Oyoq kiyim sandal ko'rinishida bo'lishi eng yaxshi tanlov.
5⃣ Basseyn yoki dengizga cho'milishga borayotganingizda bolaga albatta quyosh nurlaridan himoyalovchi maxsus krem (SPF) surishni unutmang. Bolaning teri juda nozik bo'lgani uchun aynan yoshiga moslab krem olish kerak. Kattalarning kremi mos kelmaydi. Suvga tushib chiqqandan so'ng ham vaqti-vaqti bialn badaniga krem surib turish kerakligi haqida unutmang. Undan tashqari quyosh nurlari keng tarqalgan dengiz va basseyn atrofida bola boshiga yengil bosh kiyim kiyg'azib qo'ying.
6⃣ Ba'zi ota-onalar farzandiga quyosh nurlariga qarshi ko'zoynak olib beradilar. Aslida ko'chada sotiladigan oynalari to'q ranglik arzon ko'zoynaklar bola ko'zlarini quyosh nurlaridan himoya qilmaydi. U shunchaki o'yinchoq. Aksincha, bola to'q rangdagi oyna orqali qarash davomida qorachig'i kengayadi, natijada quyoshning nurlari ko'zga yanada kengroq darajada ziyon yetkazadi.
Agar farzandingiz haqiqatan ko'zoynak taqishni istab, uni o'yinchoq sifatida qabul qilmaydigan yoshda bo'lsa, u holda unga haqiqiy quyosh nurlaridan himoya qiluvchi ko'zoynak olib berishingiz mumkin. Bunday ko'zoynaklarda UVA, UVB nurlaridan 60%-100% himoya qilish haqida ma'lumot bo'lib, ularning narxi ham ancha baland bo'ladi.
7⃣ Terlab turgan bola bilan konditsioner yoqilgan xonaga kirmaslikka harakat qiling. Bola tez shamollab qolishi mumkin.
8⃣ Istmalayotgan bolani issiq kunda terlamasligiga e'tibor bering. Tana harorati ko'tarilgan bola organizmi issiqda yanada qiynaladi.
9⃣ Yoz kunlarida bolani yeyayotgan ovqatiga nihoyatda e'tiborli bo'ling. Dizenteriya ko'pincha yozda tarqaladi. Meva va sabzavotlar muzlatgichda saqlanishi, ovqat faqat yangi bo'lishini ta'minlang. Bola eskirgan achigan narsalarni yeb qo'yishidan ehtiyot bo'ling. Ovqat yeyishdan oldin, albatta qo'l yuvish kerakligini unutmang.
🔟 Bolaning issiqda ichi ketishiga ahamiyat bering. Ba'zida ichburug' jiddiy kasallik alomati bo'lishi mumkin.
Farzandingiz o'ziga zarar keltrimagan holda yoz kunlarida mazza qilib dam olishi uchun siz sharoit yaratib bering.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
🍼Bolani sutdan ajratish (Pediatr tavsiyasi)
Bolani ko‘krakdan ajratishda ham ona, ham bolaning fiziologik xususiyatlari inobatga olinishi darkor.
Onaga buning uchun involyutsiya davri boshlangandan keyingi vaqt muvofiq. Involyutsiya davrida sut bilan birgalikda kam miqdorda og‘iz suti (molozivo) ishlab chiqariladi. Ko‘krak hajmi esa kichrayadi va ona go‘dagini bir necha kun emizmasa ham qattiqlashmay, yumshoq bo‘lib turadi.
Bolani ikkidan uch yoshgacha bo‘lgan vaqtda ko‘krakdan ajratish oson kechadi. Agar farzandingizni ko‘krakdan ajratmoqchi bo‘lsangiz, quyidagi bir necha muhim qoidalarni bilib olishingiz kerak.
Bolani sutdan ajratish uchun muhim tavsiyalar
Emizishni keskin to‘xtatib bo‘lmaydi. Bu bola uchun ortiqcha stress bo‘ladi. Avvaliga kunduzi bolani emizishlar sonini kamaytiring. Emizishlar sonini bittaga kamaytirish uchun eng kamida 1 hafta vaqt kerak bo‘ladi. Uni emizish o‘rniga shishacha yoki piyolada sut bering. Kunduzgi emizishlar sonini kundan-kunga kamaytirib boring. Bola umuman emmay qo‘ygach, kechki emizishlar sonini kamaytirishni boshlang.
Kichkintoyga e’tiborli bo‘ling. Agar kunduzi kamroq emizsangiz-u, kechki paytda ko‘proq ema boshlasa, bilingki, uni ko‘krakdan ajratishga hali erta. Ba’zi hollarda bolani sutdan ajratish asnosida u barmog‘ini yoki ko‘rpachasini surishni odat qilishi ham mumkin.
Kunduzi bola emizishingizni talab qilsa, uning e’tiborini boshqa narsaga qaratishga harakat qiling. Masalan, sayr qilgani ko‘chaga, xiyobonga olib chiqing. Kichkintoy sayr asnosida emizishingizni talab qilmay uxlab qolishi mumkin.
Iloji boricha yopiq kiyim kiying, ya’ni bolaning nazari ko‘ksingizga tushmasin. Uning yonida yotmang, emishni yodiga solishi mumkin bo‘lgan harakatlardan qoching.
Bolaga kechqurun hamma, shu jumladan, «so‘rg‘ichi» ham uxlashini ayting.
Shoshilmang, bola yangi qoida va kun tartibiga sekin-asta o‘rganadi.
Emizish soni sutkasiga bir yoki ikki martaga kamaygach, uni onadan uzoqlashtirish, masalan, buvisinikiga olib borish mumkin. Bu vaqt mobaynida bola ko‘krakni unutadi, tuni bilan uyg‘onmasdan uxlashga ko‘nikadi. Onasining yoniga qaytganda esa emishni yoddan chiqargan bo‘ladi.
❌Mumkin emas!
Bolani birdan ko‘krakdan ajratish mumkin emas! Bu bola uchun juda katta psixologik travma bo‘lishi mumkin. O‘zingizda esa sut yig‘ilib qolishi hisobiga mastopatiya rivojlanishi mumkin!
Bola biror kasallikka chalingan yoki yaqinda sog‘ayib, organizmi zaif bo‘lib turganida hamda yoz paytida ko‘krakdan ajratmang!
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Bolani ko‘krakdan ajratishda ham ona, ham bolaning fiziologik xususiyatlari inobatga olinishi darkor.
Onaga buning uchun involyutsiya davri boshlangandan keyingi vaqt muvofiq. Involyutsiya davrida sut bilan birgalikda kam miqdorda og‘iz suti (molozivo) ishlab chiqariladi. Ko‘krak hajmi esa kichrayadi va ona go‘dagini bir necha kun emizmasa ham qattiqlashmay, yumshoq bo‘lib turadi.
Bolani ikkidan uch yoshgacha bo‘lgan vaqtda ko‘krakdan ajratish oson kechadi. Agar farzandingizni ko‘krakdan ajratmoqchi bo‘lsangiz, quyidagi bir necha muhim qoidalarni bilib olishingiz kerak.
Bolani sutdan ajratish uchun muhim tavsiyalar
Emizishni keskin to‘xtatib bo‘lmaydi. Bu bola uchun ortiqcha stress bo‘ladi. Avvaliga kunduzi bolani emizishlar sonini kamaytiring. Emizishlar sonini bittaga kamaytirish uchun eng kamida 1 hafta vaqt kerak bo‘ladi. Uni emizish o‘rniga shishacha yoki piyolada sut bering. Kunduzgi emizishlar sonini kundan-kunga kamaytirib boring. Bola umuman emmay qo‘ygach, kechki emizishlar sonini kamaytirishni boshlang.
Kichkintoyga e’tiborli bo‘ling. Agar kunduzi kamroq emizsangiz-u, kechki paytda ko‘proq ema boshlasa, bilingki, uni ko‘krakdan ajratishga hali erta. Ba’zi hollarda bolani sutdan ajratish asnosida u barmog‘ini yoki ko‘rpachasini surishni odat qilishi ham mumkin.
Kunduzi bola emizishingizni talab qilsa, uning e’tiborini boshqa narsaga qaratishga harakat qiling. Masalan, sayr qilgani ko‘chaga, xiyobonga olib chiqing. Kichkintoy sayr asnosida emizishingizni talab qilmay uxlab qolishi mumkin.
Iloji boricha yopiq kiyim kiying, ya’ni bolaning nazari ko‘ksingizga tushmasin. Uning yonida yotmang, emishni yodiga solishi mumkin bo‘lgan harakatlardan qoching.
Bolaga kechqurun hamma, shu jumladan, «so‘rg‘ichi» ham uxlashini ayting.
Shoshilmang, bola yangi qoida va kun tartibiga sekin-asta o‘rganadi.
Emizish soni sutkasiga bir yoki ikki martaga kamaygach, uni onadan uzoqlashtirish, masalan, buvisinikiga olib borish mumkin. Bu vaqt mobaynida bola ko‘krakni unutadi, tuni bilan uyg‘onmasdan uxlashga ko‘nikadi. Onasining yoniga qaytganda esa emishni yoddan chiqargan bo‘ladi.
❌Mumkin emas!
Bolani birdan ko‘krakdan ajratish mumkin emas! Bu bola uchun juda katta psixologik travma bo‘lishi mumkin. O‘zingizda esa sut yig‘ilib qolishi hisobiga mastopatiya rivojlanishi mumkin!
Bola biror kasallikka chalingan yoki yaqinda sog‘ayib, organizmi zaif bo‘lib turganida hamda yoz paytida ko‘krakdan ajratmang!
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Ko‘krak suti kamayishi sabablari
Ko'krak suti yetmaganda nima qilish kerak, degan savolga ko'p maslahat bersa bo'ladi. Ba'zida esa oddiygina savolga javob muammo yechimiga aylanadi.
Bu savol: Emizishga vaqtingiz bormi?
Albatta bor, deydi ko'pchilik. Bolani ovqatlanishi uchun vaqtingiz bordur, lekin emizish deganda bolaning ovqatlanishini tushunmang.
Bola onani emishi bu nafaqat ovqatlanish, balki bolaning onasini bag'riga to'yishi, onasini mehrini olishi, onasi bilan suhbatlashishi, onasi allalashini eshitishi, onasiga qarashi va boshqa shu kabi vaziyatlarni o'z ichiga oladigan psixologik holatdir.
Qorni to'q bola injiq bo'lishini ko'rgansizku? Hozirgina emizdim, nega yana yig'layapti, deysiz. Aslida uni ovqatga bo'lgan ehtiyojini ta'minlaganingiz bilan, sizga, bag'ringizga, qo'llaringizga, ko'zlaringizga bo'lgan ehtiyojini hali to'ydirishga ulgurmagan bo'lasiz. U yana emishni istagandek sizga talpinadi. Yana emizing.
Ovqat yeyishi uchun emas, sizga to'yib olishi uchun emizing. Ona suti shunday ajoyibki, bolaning ehtiyojiga qarab uning tarkibi o'zgaradi. Ya'ni qorni och bola emayotganda kuchli so'rishi natijasida yog'liq sutni olsa, shunchaki mehrga to'yishni istayotgan bo'la sekin-sekin so'rib oldi sut, ya'ni yog'siz sutni ichadi.
Olti oygacha ona emizish uchun kunining deyarli 70 foizini ajratishi lozim. Agar uy ishlari kutib turgan bo'lsa, u holda uydagilarga tushuntiring. Ularga qorni to'q, mehrga to'yib o'sayotgan bola yaxshimi, yoki bolani yetarlicha emazmay onada sut kamayib borib bola uchun qo'shimcha aralashmaga pul ketqazib injiq bolani katta qilish afzalmi?
Agar ona suti kamaymasdan, bola tiniqib katta bo'lishi muhim bo'lsa u holda emizikli onaga sharoit yaratib berish kerak.
1. Bolani hech qachon biron ish qilish oldidan shoshib emizmang. Shoshayotgan onani bola sezadi va qo'yib yuborishni istamaydi.
2. Bolani alohida tinch joyda emizishga odatlaning. Birov bilan gaplashib yoki telefonga qarab emizsangiz, bola mehringiz va e'tiboringizga yetarlicha to'yib ololmaydi va yarim soat o'tmay yana emgisi kelib qoladi.
3. Bolani vaqtga qarab emizmang. Qachon emizishni bilish uchun eng yaxshi ko'rsatkich, bolaning ehtiyoji. Ba'zi kunlar bo'ladiki, bola xuddi tinmay ko'krakni so'ragandek tuyuladi. Ana shu kunlar bolaga ko'krakni ko'p tutqazadigan vaqtdir. Bu davrda ona ko'kragida sut kamaygan bo'lib, bola uni ko'paytirish maqsadida ko'p so'radi. So'rish ko'paygan sari sut ishlab chiqarilish hajmi ham ko'paya boshlaydi.
4. Emizishni ishlar orasida emas, ishlarni emizish orasida qiling. Bolaning 6 oyiga to'lguniga qadar sizning eng muhim ishingiz bolani bag'ringizga olib o'tirish.
5. Emizish jarayoniga soat poylab yodnashmang. Emizishga o'tirdingizmi, hamma ishni unuting. Endi butun vujudingiz bilan bolaga o'zingizni qarating.
6. Emizishni muammo deb bilmang. Qo'rquv va asabiylashish sutni qochirib yuboradi.
7. Bolaning 6 oygacha bo'lgan davrida o'zingizni urintirmang. Charchov sutni kamaytirib yuboradi.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Ko'krak suti yetmaganda nima qilish kerak, degan savolga ko'p maslahat bersa bo'ladi. Ba'zida esa oddiygina savolga javob muammo yechimiga aylanadi.
Bu savol: Emizishga vaqtingiz bormi?
Albatta bor, deydi ko'pchilik. Bolani ovqatlanishi uchun vaqtingiz bordur, lekin emizish deganda bolaning ovqatlanishini tushunmang.
Bola onani emishi bu nafaqat ovqatlanish, balki bolaning onasini bag'riga to'yishi, onasini mehrini olishi, onasi bilan suhbatlashishi, onasi allalashini eshitishi, onasiga qarashi va boshqa shu kabi vaziyatlarni o'z ichiga oladigan psixologik holatdir.
Qorni to'q bola injiq bo'lishini ko'rgansizku? Hozirgina emizdim, nega yana yig'layapti, deysiz. Aslida uni ovqatga bo'lgan ehtiyojini ta'minlaganingiz bilan, sizga, bag'ringizga, qo'llaringizga, ko'zlaringizga bo'lgan ehtiyojini hali to'ydirishga ulgurmagan bo'lasiz. U yana emishni istagandek sizga talpinadi. Yana emizing.
Ovqat yeyishi uchun emas, sizga to'yib olishi uchun emizing. Ona suti shunday ajoyibki, bolaning ehtiyojiga qarab uning tarkibi o'zgaradi. Ya'ni qorni och bola emayotganda kuchli so'rishi natijasida yog'liq sutni olsa, shunchaki mehrga to'yishni istayotgan bo'la sekin-sekin so'rib oldi sut, ya'ni yog'siz sutni ichadi.
Olti oygacha ona emizish uchun kunining deyarli 70 foizini ajratishi lozim. Agar uy ishlari kutib turgan bo'lsa, u holda uydagilarga tushuntiring. Ularga qorni to'q, mehrga to'yib o'sayotgan bola yaxshimi, yoki bolani yetarlicha emazmay onada sut kamayib borib bola uchun qo'shimcha aralashmaga pul ketqazib injiq bolani katta qilish afzalmi?
Agar ona suti kamaymasdan, bola tiniqib katta bo'lishi muhim bo'lsa u holda emizikli onaga sharoit yaratib berish kerak.
1. Bolani hech qachon biron ish qilish oldidan shoshib emizmang. Shoshayotgan onani bola sezadi va qo'yib yuborishni istamaydi.
2. Bolani alohida tinch joyda emizishga odatlaning. Birov bilan gaplashib yoki telefonga qarab emizsangiz, bola mehringiz va e'tiboringizga yetarlicha to'yib ololmaydi va yarim soat o'tmay yana emgisi kelib qoladi.
3. Bolani vaqtga qarab emizmang. Qachon emizishni bilish uchun eng yaxshi ko'rsatkich, bolaning ehtiyoji. Ba'zi kunlar bo'ladiki, bola xuddi tinmay ko'krakni so'ragandek tuyuladi. Ana shu kunlar bolaga ko'krakni ko'p tutqazadigan vaqtdir. Bu davrda ona ko'kragida sut kamaygan bo'lib, bola uni ko'paytirish maqsadida ko'p so'radi. So'rish ko'paygan sari sut ishlab chiqarilish hajmi ham ko'paya boshlaydi.
4. Emizishni ishlar orasida emas, ishlarni emizish orasida qiling. Bolaning 6 oyiga to'lguniga qadar sizning eng muhim ishingiz bolani bag'ringizga olib o'tirish.
5. Emizish jarayoniga soat poylab yodnashmang. Emizishga o'tirdingizmi, hamma ishni unuting. Endi butun vujudingiz bilan bolaga o'zingizni qarating.
6. Emizishni muammo deb bilmang. Qo'rquv va asabiylashish sutni qochirib yuboradi.
7. Bolaning 6 oygacha bo'lgan davrida o'zingizni urintirmang. Charchov sutni kamaytirib yuboradi.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
❗️BOLALAR UCHUN GADJETLARDAN FOYDALANISH MEʼYORI
🕘 Bir yoshdan 5 yoshgacha bo’lgan bolalar kompyuter bilan shug’ullanishlari umuman tavsiya etilmaydi.
🕘 5 yoshdan 7 yoshgacha bo’lgan bolalar kompyuter va planshet bilan 10 minut, maksimum 20 minut (24 soat ichida) shug’ullanishlari tavsiya etiladi.
🕘 1-sinfdan 5- sinfgacha bo’lgan bolalar kun davomida 10 − 15 minut foydalanishi tavsiya etiladi. 10 yoshdan boshlab bir kunda 3 mahal 20 minutdan shug’ullanishi mumkin.
🕘 Uyqudan 30 minut oldin televizor ko’rmaslik, gadjetlardan foydalanmaslik tavsiya etiladi.
Yaqinlaringizga ulashing!
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
🕘 Bir yoshdan 5 yoshgacha bo’lgan bolalar kompyuter bilan shug’ullanishlari umuman tavsiya etilmaydi.
🕘 5 yoshdan 7 yoshgacha bo’lgan bolalar kompyuter va planshet bilan 10 minut, maksimum 20 minut (24 soat ichida) shug’ullanishlari tavsiya etiladi.
🕘 1-sinfdan 5- sinfgacha bo’lgan bolalar kun davomida 10 − 15 minut foydalanishi tavsiya etiladi. 10 yoshdan boshlab bir kunda 3 mahal 20 minutdan shug’ullanishi mumkin.
🕘 Uyqudan 30 minut oldin televizor ko’rmaslik, gadjetlardan foydalanmaslik tavsiya etiladi.
Yaqinlaringizga ulashing!
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Egizaklarni katta qilish sirlari
Tabiiy tug'ilgan bolalar orasida egizaklar juda kam bo'ladi. Egizaklar tug'ilishi ajoyib bir mo'jiza bo'lishi bilan bir qatorda ota-onadan katta kuch va sabrni talab etadi.
✅Quyidagi maslahatlar egizaklarni katta qilishda yordam bera oladi:
1. Reja va tartib. Oilada bitta chaqaloq tug'ilsa juda qiyin. Ikkita va undan ko'p bo'lsa-chi? U holda ota-ona egizaklarni ovqatlantirish va uxlash davrlarini birlashtirishga harakat qilishi lozim. Asta sekinlik bilan egizaklar bunga o'rganadi. Chaqaloqlar tartibga tez odatlanadilar. Muhimi, ota-onaning bunga yondashuvi. Tartib va rejani astalik va mehr bilan o'tkazish lozim.
2. Ikkala chaqaloqni bir vaqtda emizish mumkin. Albatta ikki chaqaloqni ko'krak sutiga tutqazish juda katta mahoratni talab etadi. Shuning uchun birini ko'krakka qo'yib, ikkinchisini esa ko'krakdan sog'ilgan sut bilan butilkadan emizsa bo'ladi. Ikkala chaqaloq shunda onaning yonida bo'lishi muhim. Lekin keyingi emizishda chaqaloqlar o'rin almashadi, ya'ni biri butilkadan, biri esa ko'krakdan emadi.
3. Bir joyda uxlatish. Egizaklar chaqaloqligidan bir joyda uxlasa, yaxshiroq uxlaydilar. Birini uyqusi ikkinchisiga ham "yuqadi". Undan tashqari egizaklarni albatta egizaklar aravasida olib yurish lozim. Alohida aravada emas.
4. Egizaklar ko'pincha muddatidan oldin tug'ilgani sabab ularning nafas olish(o'pka) tizimida muammolar bo'lishi mumkin. Bunga e'tiborliroq bo'lish kerak.
5. Egizaklar kasalliklari bir-biriga oson yuqadi. Bir chaqaloq kasal bo'lib qolsa, imkon qadar ikkinchisini undan uzoqlashtirish lozim. Bu bilan kasallikni 100% foiz oldini olib bo'lmasa ham, lekin xavfni kamaytirsa bo'ladi.
6. Egizaklar bir xil bo'lgani bilan, ular juda har xildir! Hech qachon egizaklarni solishtirmang. "Akasi bunday, ukasi esa bunday emas," deyish noto'g'ri. Kelajakda ham ularning qiziqish va dunyoqarashi turlicha bo'lishini rag'batlantiring. Ikkisini bir maromga keltirmang. Ular hech qachon bir xil bo'la olishmaydi, ularning go'zalligi ham shunda!
7. Egizaklarni katta qilish yildan yilga osonlashaveradi. Agar boshida egizaklar bilan ota-ona juda qiynalsa, yillar o'tgan sari bir farzandi bor ota-onadan ko'ra egizagi bor ota-onaga oson bo'ladi. Bu davr ularning 2 yoshidan so'ng keladi.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi
Tabiiy tug'ilgan bolalar orasida egizaklar juda kam bo'ladi. Egizaklar tug'ilishi ajoyib bir mo'jiza bo'lishi bilan bir qatorda ota-onadan katta kuch va sabrni talab etadi.
✅Quyidagi maslahatlar egizaklarni katta qilishda yordam bera oladi:
1. Reja va tartib. Oilada bitta chaqaloq tug'ilsa juda qiyin. Ikkita va undan ko'p bo'lsa-chi? U holda ota-ona egizaklarni ovqatlantirish va uxlash davrlarini birlashtirishga harakat qilishi lozim. Asta sekinlik bilan egizaklar bunga o'rganadi. Chaqaloqlar tartibga tez odatlanadilar. Muhimi, ota-onaning bunga yondashuvi. Tartib va rejani astalik va mehr bilan o'tkazish lozim.
2. Ikkala chaqaloqni bir vaqtda emizish mumkin. Albatta ikki chaqaloqni ko'krak sutiga tutqazish juda katta mahoratni talab etadi. Shuning uchun birini ko'krakka qo'yib, ikkinchisini esa ko'krakdan sog'ilgan sut bilan butilkadan emizsa bo'ladi. Ikkala chaqaloq shunda onaning yonida bo'lishi muhim. Lekin keyingi emizishda chaqaloqlar o'rin almashadi, ya'ni biri butilkadan, biri esa ko'krakdan emadi.
3. Bir joyda uxlatish. Egizaklar chaqaloqligidan bir joyda uxlasa, yaxshiroq uxlaydilar. Birini uyqusi ikkinchisiga ham "yuqadi". Undan tashqari egizaklarni albatta egizaklar aravasida olib yurish lozim. Alohida aravada emas.
4. Egizaklar ko'pincha muddatidan oldin tug'ilgani sabab ularning nafas olish(o'pka) tizimida muammolar bo'lishi mumkin. Bunga e'tiborliroq bo'lish kerak.
5. Egizaklar kasalliklari bir-biriga oson yuqadi. Bir chaqaloq kasal bo'lib qolsa, imkon qadar ikkinchisini undan uzoqlashtirish lozim. Bu bilan kasallikni 100% foiz oldini olib bo'lmasa ham, lekin xavfni kamaytirsa bo'ladi.
6. Egizaklar bir xil bo'lgani bilan, ular juda har xildir! Hech qachon egizaklarni solishtirmang. "Akasi bunday, ukasi esa bunday emas," deyish noto'g'ri. Kelajakda ham ularning qiziqish va dunyoqarashi turlicha bo'lishini rag'batlantiring. Ikkisini bir maromga keltirmang. Ular hech qachon bir xil bo'la olishmaydi, ularning go'zalligi ham shunda!
7. Egizaklarni katta qilish yildan yilga osonlashaveradi. Agar boshida egizaklar bilan ota-ona juda qiynalsa, yillar o'tgan sari bir farzandi bor ota-onadan ko'ra egizagi bor ota-onaga oson bo'ladi. Bu davr ularning 2 yoshidan so'ng keladi.
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi