#مشاهیر_نایین
.
میرزا رفیعا
در نایین خیابانی به نام او مزین است، آن عده از سکنه نایین که اطلاعی از شخصیت این حکیم و فیلسوف بزرگ ندارند را به مقاله زیر ارجاع میدهم:
مرحوم بلاغی در تاریخ نایین نسب میرزا رفیعا را اینگونه بیان نموده است. رفیع الدین محمدبن حیدر زین الدین علی (امام زاده حیدر) بن بهاءالدین حیدر ملقب به ابوالفتح شهید در زمان هلاکوخان مغول که سلسله نسب ایشان به ابراهیم طباطبایی یعنی از مادر فاطمه بنت الحسین و از پدر به امام حسن مجتبی (حسن مثنی) می رسد.
(1 )نکته مهم: به نظر می رسد به علت شباهت ظاهری نام ها، بخش نخست نوشته تذکره نصرآبادی با مشرب و تخصص میرزا رفیعا سازگار نباشد و متعلق به رفیقای نایینی ساکن یزد است که صوفی مشرب و شاعر بوده است و هم دوره میرزا رفیعا .
اما میرزا رفیعا صاحب تألیف و تصنیف بسیار بود، کتاب شجره الهیه در اصول دین را به زبان فارسی برای شاه طهماسب صفوی نوشته و 
رساله تشکیک و حواشی بر شرح اصول کافی از تألیفات اوست. میرزا استاد علامه مجلسی بوده و به نقل از وقایع السنین هنگام  جلوس شاه صفی در سال ۱۰۷۸ هـ ق در حضور امراء و علما و فضلای معمّر و قرائت خطبه، میرزا رفیقا با کبر سن و ناتوانی حضور داشته است.
میرزا فرزند امام زاده حیدر مدفون در محله کلوان است. که فوت وی در وقایع السنین سال ۱۰۸۰ ذکر شده و مدفن او تکیه میرزا رفیعا در تخت پولاد اصفهان است که گنبدی دارد و از بناهای شاه سلیمان صفوی است.
اولاد میرزا رفیعا از جمله حکیم صاحب نام ابوالحسن جلوه و سیدمحمد مظهر و سید حسین مجمر که از معاریف آنها هستند به زواره 
کوچ نمودند و علت آن هم این بود که احمد بن رستم حکمران اصفهان معاصر مرداویج چون فرزندی نداشت به برکت وجود دختری برای او املاک بسیار وقف بر سادات طباطبائی نموده از جمله در زواره- خوزان-طرق و تار ومقداری زمین در ورامین که تولیت آن در دست میرزارفیعا بود.
*مجمر شاعری توانا در عهد قاجار است
نایین نامه - ص ۱۴۸
@naein_nameh

#آموزش_گویش_نایینی
.

قسمت یازدهم از مثنوی (مسمط) زیبای جناب آقای مرتضوی که مملو از کلمات و اصطلاحات و مثل های ناب نایینی است تقدیم محضر دوستان و همراهان گرامی می شود .


تُقُلی  و کُلار و چَپُش و تَک/
خوی هوُرُس و چوری و کَرک و دُتَک/
چه جوهون بی آمّا بی هیجَه و کَک/
باهار  وَگِرتَه  یوُر و  نمیر بزک/
گوُچَه گا و ویرَچّو یادُش بخیر/


11🌺🌺🌺🌺


تُقُلی = به بچه‌ گوسفند ( میشینه ) خردسال  می گویند
چَپش = بز نر ، بز نر یکساله
کُلار = بزغاله ی ماده دو ساله
تک یا تکه = بزی را گویند که سرکرده و پیشرو گله ٔگوسفندان باشد و بز نر را نیز گفته اند
خُی = با
هوُرُس ( هُرُس ) = خروس
چوری = جوجه ی مرغ
کَرک = مرغ
دُتَک = مرغ جوان
جوهون = خوب
بی = بود
هیجَه = شپش طیور و پرندگان
کَک = حشره ای گزنده
باهار = بهار
وَگِرتَه = بر می گردد
یور = بیا
این مصرع اشاره دارد به ضرب‌المثل بزک نمیر بهار میاد
گوُچه = گوساله
گا = گاو
ویره = بره
ویرَچّو = بره کوچک ، بره جوان



#سید_رضا_مرتضوی
@naein_nameh

#کلمه_ترکیبهای_نایینی
#مثل_حکم_نایینی
.
"شالا خاشُت بو"
ان شالله خوشت باشد
تمثیل:
شالا خاشُت بو، مَلو واخُب آشُت بو
.
"شِو دِر تاجی"
شب اداری
تمثیل:
باغاجه، میل و ناجه، شِو دِرتاجه، صُب پِنَواجه
پدربزرگ ، لاغر و باریک( دارای مفهومی باریکتر) شب ادرار می کند ، صبح حاشا
.
"شورخُنه نِن، شورخنه تِن"
مرده شورت ببرن
تمثیل:
شالا تخته تِن
منظور تخت مردشورخانه است
.
شِو چَر=گوسفندان را شب به چرا بردن، البته در فصل بهار و تابستان
@naein_nameh

#مشاهیر_نایین
.
نظام العلما
میرزا محمد نظام العلمای نایینی از بزرگان علم و ادب و عرفان نایین متخلص به"حزین" است.
او فرزند مرحوم میرزا ابوطالب نایینی و داماد مرحوم میرزا محمد مجتهد که در محله نوگاباد می زیسته است.
او سالها در سامرا و درس ایت الله شیرازی بزرگ بهره برده و سپس به نایین بازگشته است.
نظام العلما علاوه بر عرفان و فقه و اجتهاد ذوق ادبی داشته و اشعار زیادی به فارسی و عربی سروده است.
اثار به جامانده از وی:
تذکره العمداه، الفیه الماتم، صحیفه المحامه که همگی به زبان عربی است.
فرزند ایشان مرحوم میرزا حسینعلی شیخ نظامی(ناطق الاسلام) این کتب را به چاپ رسانده است.
قدیمی ترین خیاط نایین جناب شیخ نظامی باید از این خاندان باشند.
@naein_nameh

دانلود کتابهای مصطفی رحیمی
https://ketabnak.com/persons/2583/%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C+%D8%B1%D8%AD%DB%8C%D9%85%DB%8C?page=1

#نظام_سنتی_آبیاری_قدیم
.قنات گویای سخت کوشی و تبحر قدیمی ها در استفاده درست از اب های زیر زمینی است.
ارسال ویدئو از جناب آخوندی
@naein_nameh

🎥آغاز برداشت خرما از نخلستان‌های خور و بیابانک


📌 پایگاه اصفهان خبر
@khabar_isf

#سخن_روز
.
درس معلم ار بود، زمزمه محبتی
جمعه به مکتب آورد طفل گریز پای را

معلم شاگرادنش را به فضای تاریخی آورده و اینچنین مجذوبشان کرده است.
@naein_nameh

#حومه_نایین
#در_استقبال_پاییز
.
پاییز نیستانک قدیم

اجرا و گویش سرکار خانم امامییان نیستانک، فرزند گرامی معلم و فرهنگی قدیمی مرحوم امامییان
@naein_nameh

#آموزش_گویش_نایینی


ای خوُدا زُنی گُو «کوچک»  چی شوُوا ؟/
وَئضی دنیامی خوُرابو دی روُوا/
ما بِدم ، آمّا ، دی جی نیو روُوا/
گو نَبِم از لطفی تو حاجت روُوا/
اوُواجِم هی شِو و رو ،ُ یادُش بخیر/


12 🌺🌺🌺🌺


زُنی = می دانی
گو = که
شوُوا = می خواهد
وَئضی = وضع
خوُرابُه = خراب هست ، خراب است
دی روُوا = این روزها
جی = هم
نی یُ ، نیو = نیست
روُوا = روا ، سزاوار
نَبِم = نباشیم
حاجت روُوا = حاجت روا
هی = همیشه
اوُواجِم = بگوییم



#سید_رضا_مرتضوی
#کوچک
با تشکر و سپاس بسیار از شاعر معاصر  و همراه ارجمند جناب آقای مرتضوی با تخلص «کوچک»
@naein_nameh

#نایین_به_روایت_اسناد
.
محد حسن ابن محمد حسین نیستانکی
مرحوم حاج ملاحسن مرتاض معروف به حاجی آخوند از علمای پرهیزگار و روحانی وارسته ای بوده است. او نواده دختری حاج کریم بن حاج محمد (از شاگردان پیر نایین) است و تحصیلات مقدماتی را در نایین و سپس به اصفهان رفته نزد مرحوم میرزا هاشم خوانساری (معروف به چهار سوقی) علوم دینی و معارف اسالمی آموخته است. وی به
علوم غریبه و جَفر علاقه مند بود و در این زمینه پیشرفتهایی داشته است. بیشتر در انزوا و گوشه گیری بسر میبرده است.
از خصوصیات این عالم متقی اینکه از طریق محراب و منبر ارتزاق نمیکرده و با نوشتن قبالجات و اجراء صیغه و عقد و نکاح روزگار میگذرانیده است.دو کتاب معروف گوهر شب چراغ و
حلویات العلوم او به چاپ رسیده است. بعضی از تألیفات ۱۱۰ گانه او به شرح زیر است :
منظومه روح و ریحان در عقاید حقه و حکمت الهیه (سه هزار بیت)
منظومه شمعات العلوم در حکمت (هزار بیت)
منظومه مفتاحاالبواب در مباحث استصحاب (دو هزار بیت)
منظومه عظیمالبرکات در شرح حدیث عرض عبدالعظیم حسنی (صد و پنجاه بیت)
رساله فارسیه در شرح حدیث کمیل

( نمونه خط ملاحسن مرتاض)

نایین نامه
@naein_nameh

🕊️

«دختری‌ست وطنم»


نمی‌توانم تاریخی را دوست بدارم
که تنها
بوی پیکر و گیسوی سوخته‌ی زن از آن بیاید.

نمی‌توانم آینه‌ای را دوست بدارم
که در برابرش بایستم
و تنها کلکسیونِ خون و خشم را در آن نظاره کنم.

نمی‌توانم آن پدری را دوست بدارم
که روزگارش در گذشته‌هایش سپری می‌شود
در گذشته‌هایش زندگی می‌کند و
در گذشته‌هایش می‌میرد.

نه، هرگز نمی‌توانم
در توانم نیست.

من موطنِ خویش را باز یافته‌ام اکنون،
وطنم دختری ست.
وطنِ من
نه آن وطنِ کهنه و خشمناک شماست.

می‌گویید آب؟
که گواراترین آب در دیدگانِ او جاری ست.

از بیشه زاران سبز و کوه‌های چشم‌نواز می‌گویید؟
که در قامت و در شانه‌هایش
که در گردن و در سینه‌هایش
هستند اینان همه.

نه هرگز
هرگز نمی‌توانم در وطنِ پیردلِ شما
روزگار به سر برم.

من به رنگین کمانِ پُر تلألؤِ وطنم
به قامتِ رعنای آن دخترک می‌روم،
به آن سحرگاهی
که بتوانم در آن سر بر بالین بگذارم
رؤیاهایم را در خواب ببینم
در آنجا که آسوده بتوانم
بنویسم و بخوانم
و در کرانه‌های پر از آرامشش گام بگذارم.

می‌خواهم در وطنم
در آغوشِ آن دخترک
آسوده دراز کشم
و به تماشای بارش برف بنشینم و
رقصِ پروانه.

می خواهم دوست داشتن را تجربه کنم
لمسش کنم
ببویم‌اش.

می‌خواهم به درونِ پیله‌ی محبت بر گردم
همان جا زندگی کنم و همان جا بمیرم.

دیگر چشمِ دیدنِ آن همه خنجرهای کشیده بر گلو را ندارم
چشم دیدنِ آن گردابِ خشم را ندارم
چشم دیدنِ آن قصه‌های دروغینی
که تمام عمر
چشم‌هایم را بسته بود را ندارم؛
همان‌ها که احساس را پوچ کرده بودند و
قلب را تهی.

مگر چه می‌خواهم از وطن؟
جز لقمه‌ای نان و خیالی آسوده
چه می‌خواهم؟
جز تکه‌ای آفتاب و
بارانی که آهسته ببارد
جز پنجره‌ای که رو به عشق و آزادی گشوده شود.
《برای مهسا امینی 》


#شیرکو_بیکس

#کلمه_ترکیبهای_نایینی
.
شیریق، شیریخ= قیطان، رشته ای ابریشمین
شِفتَه=۱-گل و آهک، ترکیبی از خاک و آهک برای اب بندی اب انبار و استخر
۲-شته، آفتی برای گیاهان و درختان
شفتالو= هلوی تهرانی
شیوِی=شوید
شیگِنده=چغاله، میوه سبز و نارس
شیگیجَه=شقیقه، گیجگاه
@naein_nameh

#تاریخچه_نایین
.
اولین آموزگار خانم نایین
دبستان مختلط نایین در سال 1312 توسط مرحوم ابوالحسن پیرنیا
(معاضد السلطنه) با وقف خانه شخصی خود در کوچه پاقلعه از محله باب المسجد آغاز به کار کرد، تابلو مدرسه که از دو قطعه کاشی تشکیل شده بود دارای چنین مضمونی بود «دبستان چهار کلاسه مختلط نایین سال تأسیس 1312 »اما بعداً به دبستان نمونه پیرنیا تغییر نام یافت.
مدرسه در سال اول با 5 دانش آموز پسر و 3 دانش آموز دختر شروع به فعالیت نمود. مدیر و آموزگار مدرسه خانم میمنت بقائی فرزند محمدعلی بقائی و خواهر مرحوم میرزا باقر ادیب و همسر مرحوم میرزا جلال بقائی با مدرک ششم ابتدایی بود.
حکم و ابلاغ اداری خانم بقائی اولین آموزگار خانم نایین
《اداره معارف و اوقاف یزد مورخ 15 شهریور 1312 نمره 133
مُخدّره میمنت خانم بقائی
اداره معارف و اوقاف یزد شما را به سمت معلّمی مدرسه اناث و ذکور (مختلط) نایین منصوب می دارد که با کمال جدّیت در 
وظایف مرجوعه اقدام نمایید. حقوقی که به شما پرداخت می شود ماهی مبلغ (هشت تومان  است) که از اول آذر ماه 1312 مرتباً مأخوذ خواهید نمود. 》
رئیس معارف و اوقاف یزد
نایین نامه.      ص ۲۲۱
@naein_nameh

#مفاخر_ایران
.
دکتر محمود حسابی
@naein_nameh

#در_استقبال_پاییز
.
" پاییز"                
   فصل پاییز است و باد برگ ریز
کینه جو،کوبنده با دندان تیز
می نهد پا بر گلوی نارون
می وزد توفنده بر باغ و چمن
ارغوان را چادر از سر می کشد
از سر انجیر معجر  می کشد
بید مجنون را گریبان می درد
توت را بر پای دامان می درد
نیشتر بر شاخ الو می زند
تیشه بر اندام گردو می زند
پنجه افشارد به گردن  نار را
خوار سازد خار بی مقدار را
سیب را دستار می گیرد ز سر
شاخ ابی۱ را همی سوزد جگر
عرضه دارد روز روشن خواب را
فندق و الوچه و عناب را
پسته را لبخند می گیرد ز لب
بید را عریان کند در طول شب
تا برنجاند دل امرود را
می کشد از تار جانش پود را
با فسونش می دمد بر شاخ تاک
تا حجابش را فرو ریزد به خاک
با صنوبر نیز بازی می کند
در سقوطش کارسازی می کند
کار پاییز است عریان ساختن
برگ و بار شاخه ها انداختن
یک چنین اعجوبه ای با این صفات
می رساند باز پیغام حیات  ---------------۱-گلابی 
شعر زیبای پاییز سروده استاد محمد علی  ابراهیمی انارکی
@naein_nameh

💃💃💃💃💃💃💃
عطیه بلوچی نائب‌قهرمان اسکیت (۱۰کیلومتر) لیگ بانوان کشور شد...
ایشالا المپیک عطیه خانم
تبریکات همشهریاتا پذیرا باش
👏👏❤️❤️💃💃🌹🌹

#مساجد_نایین
#مشاهیر_نایین
.
مسجد شیخ مغربی
در وسط بازار بزرگ نایین مسجدی است که روزگاری وسعتی داشته و ظاهرا اهالی محله های چهل دختران و کوی سنگ و سرای نو جهت اقامه نماز جماعت وسایر امور دینی به ان وسعت داده اند . اکنون بخش کوچکی که شامل صحن و مزار عارف مشهور شیخ مغربی از ان باقی مانده است.
.
شیخ مغربی
محمد شیرین از جمله عرفا است که در سنه ۸۱۰ یا ۸۰۹ هجری قمری وفات یافته و محل دفن او بازار نایبن و در مسجدی با همین نام( شیخ مغربی) است.
مرحوم بقایی در کتاب بزم سخن او را اهل نایین و معاصر شاهرخ بن تیمور و کمال خجندی دانسته است. شیخ شعر به عربی و فارسی می سروده و دیوان اشعارش چاپ شده است.
بر بالای درب ورودی مسجد شیخ مغربی ابیات زیر نوشته شده است:
همین شیخی که در اینجاست مدفون
بود چون بحر لوء لوء دُرٌ مکنون
گذر کن گاه گاهی بر مزارش
بکن الحمد و اخلاصی نثارش
که شیخ مغربی از عارفین است
مقام و مدفنش نایین زمین است
@naein_nameh

#آموزش_گویش_نایینی
.
بند سیزدهم از مسمط زیبای "یادش بخیر" سروده جناب اقا سید رضا مرتضوی


شِوی چَلّه و بساطی مِهمُنی/
شِوچَرَه و کرسی و اَلُوْ گُنی/
قُرون(قرآن) و فردوسی و حافظ خُنی/
کیفُمی کوک بی ، گُ هرگز نازُنی/
پَسی چَلّه ، چَلَّچو یادُش بخیر/


شِوی =  شبِ
چَلّه =  چلّه ، یلدا که یک واژهٔ سریانی و به‌معنای زایش است

واژهٔ چلّه برگرفته از چهل و مخفف «چهله» و صرفاً نشان‌دهندهٔ گذشت یک دورهٔ زمانی معین (و نه الزاماً چهل روزه) است.

بساطی = بساطِ ، سفرَه ی
مِهمُنی = مهمانی
شِوچَرَه = شب چره ، آجیل ،میوه  و خشکبار و تنقلاتی که در شب مهمانی می خورند
اَلُوْگُنی = آتش افروزی برای جشن و عیش و نوش ، از ملزومات علم کردن کرسی و سماور زغالی
قُرون = قرآن ، برای تیمّن و تبرک قبل از شاهنامه خوانی و فال حافظ قرآن خوانی بود
فردوسی = هدف شاهنامه خوانی
حافظ = هدف فال حافظ
خُنی = خوانی ، خواندن ، خوانش کِیفُمی = کیف مان
کيف = شادی، مسرت
بی = بود
گُ = که
نازُنی = نمی دانی
گُ هرگز نازُنی = کنایه از غیر قابل وصف بودن است
پَسی = بعد از
چَلَّچو ، چَلّی کَس = چله کوچک

#سید_رضا_مرتضوی

@naein_nameh